Презентация на тему "Сочинение" 11 класс

Содержание

• 
  Слайд 1

  ӨйтӨн суруйуу.

• 
  Слайд 2
  

  Өйтөн суруйуугаүөрэнээччи бэриллибит тема исхоһоонун арыйаргынааахпытайымньытынырытансуруйуохтаах.

• 
  Слайд 3

  Олиһин буүлэђэ киирэр

  өй күүрүүтэ санаахарсыһыыта мэйииүлэтэ иэйииүөскээһинэ уйулђахамсааһына айарүлэ абылаҥа чинчийии ырыҥалааһын таһыма

• 
  Слайд 4
  

  Өйтөн суруйуугатирэхбыһыытынан толкуй суруктутуллараордукэбит. Кэтээнкөрүү түмүгүнэн, үгүс үөрэнээччи улаханкээмэйдээхөйтөн суруйууоннугар, бэйэтинсанаатын, иэйиитинкөрдөрөр толкуй суругусөбүлээн суруйар. Олиһин быһа тардылланаађылларайымньы, кэрчик тема да кэнниттэнарааспроблемнай тема толкуйдаан, ођођо толкуй суруксуруйтарарбыданкөдьүүстээх. Букылгаскээмэйдээхтойоннооһун суруктарыађаан, ырытан, илдьиритэн баран, бүтүн айымньыгаөйтөн суруйуунутэрийдэххэ, ођоыарырђаппат. Онон, биһиги санаабытыгар, толкуй сурук - өйтөн суруйуугабастакыхардыы, олук.

• 
  Слайд 5

  Өйтөн суруйуукөрүҥэ.

  - проблеманыырытыы. - уобараһы ырытыы, - уобарастарытэҥнээн, түмэн көрүү, - бииртүгэни ырытыы, - айымньыныкэлимникырытыы, - айымньыныатынайымньыгатэҥнээһин, - историческай-литературнайпроблемађаөйтөн суруйуу.

• 
  Слайд 6
  

  Проблемнайөйтөн суруйууайымньыныпроблемнайырытыыныкыттасибээстээх. Олох, киһи, сиэр-майгыкурдуктутаахтемаларгауус-уранайымньыгаолођуран, билиини-көрүүнү түмэн, дириҥник толкуйдаанырытансуруйууирдэнэр. Холобура: -Саха прозатыгарађауоннаођодьылђатынкөрдөрүү. -А.Е.Кулаковскай «Ойуунтүүлэ» поэматынпроблематиката. -Н.Якутскай«Көмүстээх үрүйэ» сэһэнигэр эбэҥки норуотундьылђата. -«Чүөчээски» кэпсээнибилиҥҥи ођохарађынанкөрүү.

• 
  Слайд 7
  

  Уобараһы ырытыы, уобарастарытэҥнээн, түмэн көрдөрүү уус-уранайымньыбииргеройунырытанэбэтэргеройдарбөлөхтөрүн тэҥнээн, утарытатуруорантүмэн көрдөрүү буолар. Холобура: -Олоҥхођо айыыбухатыырынуобараһа. -Манчаары – норуотномођор. -А.И.Софронов драмаларыгаркиһи дьылђата. -Далан «Дьиктисаас» сэһэнигэр сүрүн герой уобараһа. -Эрдэхагдарыйбытньургуһун.(сахадьахталларынуобарастара)

• 
  Слайд 8
  

  Ханныкбађараруус-уранайымньыттанэпизоду (бииртүгэни) ырытыаххасөп. Манна сүрүн түбэлтэ кыттыылаахтарынмайгыларынөрүттэрин бутүбэлтэђэ сыһыары тутанырытыллар. Холобура: -ЭриликЭристиин «Кэриэстуолуута» сэһэнигэр сир үллэстиитэ. -«Сааскыкэм» ромаҥҥа сэриигэынырыллыыаймалђана. -Киһи өйүн-санаатын, сиэрин-майгытынкүүһэ. (Н.Якутскай«Төлкө» романынан)

• 
  Слайд 9
  

  Сорохөйтөн суруйуугаайымньыныбүттүүнүн ырытыыоҥоһуллара эрэйиллэр. Буүксүн хоһоонунан айымньыларгабуолуонсөп.Оччотугарайымньытематыттан, сүрүн санаатыттансађалаан, тылыгар-өһүгэр тиийэдириҥник, толоруырытыллар. Холобура: -Семен Данилов лириката. -Алампадрамаларыгарсахаолођункөрдөрүү. -«Сааскыкэм» - саханоруотунэнциклопедията. -Литература-олохсиэркилэтэ.

• 
  Слайд 10
  

  Олоххотуохбуолбуталитературнайайымньынөҥүө тиэрдиллэр. Историческайбыһыы-майгы туһунан суруллубутайымньыныэбэтэруус-уранайымньыгаисторическайтүгэн ойууланарынырытансуруйуу. -С.Данилов «От үрэххэ» сэһэнигэр сэриитематынарыйыыуратылара. -«Күкүр Уус» драмађабылыргыуоннааныгыалтыһыылара. -Эргэуоннасаҥа үйэ охсуһуута (П. Ойуунускай«Кыһыл Ойуун» драматынан)  

• 
  Слайд 11

  Өйтөн суруйуугакиириитүһүмэђи тэрийии.

  Өйтөн суруйуутутулачуолкай: 1.Киирии. 2.Сүрүн чааһа 3.Түмүк.

• 
  Слайд 12
  

  Суругунанүлэ хайдахсурулларакиириитүһүмэхтэн олустутулуктаах. Өйтөн суруйуукиириитинхайдахсађалаатын да, үлэҥ оннукхайысханансалалланбарар. Олиһин киирии тыл улахансуолталаах. Өйтөн суруйуугакиириитүһүмэх тематтанбыһаччы тутулуктаах. Киириитүһүмэх манныкарааһын оҥоруохха сөп: - суруйааччыолођун, айарүлэтин сырдатыы, - айымньыхайдахбыһыылаахтык суруллубутунарыйыы, - историческайтүгэни суруйуу, - иэйии, - соһуччу түгэни ахтыы.

• 
  Слайд 13

  «Ытыккиһи дьылђата»

  Алампа – саханоруотундэгиттэрталааннаахсуруйааччыта, алыптаахтыллааххоһоонньута, общественнай деятель, ытыккиһи.Кининиатынуһулуччу биллиилээхдьонтон«үс мутукүрдүк турар» киһинэн сыаналыыбын. Алампа Софронов олорбутолођоолусуустуга: ођосааһыгар төрөппүт ађатыттантэйиччисылдьан, харађасуох, кырыымчыколохтоохдьоҥҥо иитиллии, аччыктыыры-тоҥору тулуйуу, үөрэххэ-сырдыкка бэйэбађатынантардыһыы, тапталлаахдођороарахсан, тусолоҕор табыллымыы, сымыйађабалыллан, репрессияђатүбэһии. Ол да буолларталааннаахсуруйааччыноруотугарөлбөт-сүппэт аналлаахайымньыларыбэлэхууммута.

• 
  Слайд 14

  «Сэриитематасахалитературатыгар».

  Сэрии… Үгүс аймалђаны, өлүүнү-сүтүүнү ађалбытАђа дойду Улуусэриитэ 1941 сыллааххабэсыйын 22 күнүгэр эмискээтиҥ эппитинииааҥнаабыта. Саха норуотунчулуууолаттараийэ дойду көмүскэлэригэр саа-саадахтутан, сэриигэыҥырыллыбыттара. История буааспыталдьархайынүгүс суруйааччыуус-уранайымньынөҥүө норуоккакэпсээбитэ.

• 
  Слайд 15

  «Дьиктисаастаахтар» кэмнэрэ.

  Оскуолабыттандьиэбэр баран иһэбин. Сааскычађылкүн уотуттанхарађымсаатар, чэбдиксалгынилгийэр, сыырбыарыгархаралдьыктахсыбыт. Тулабартуллуктаркөтөн «тир» гыналлар. Оо, саас, кэрэсаас! Саасдиэн тылы кыттаДалан «Дьиктисаас» сэһэнин санаанкэллим.

• 
  Слайд 16

  Киһи олоххоанала

  Олох… Олохдиэнтугуй? Олохкиһиэхэ биирдээрэбэриллэр. Олбэриллибитолођутуһалаахтык, бэйээрэиннинкөрүммэккэ, дьонуҥ-сэргэҥ туһугар олоруохтааххын. Энолоронааспытынкэннэ, үлэҥ-хамнаһыҥ, ођолоруҥ хаалаллар. Энүтүө ааккынааттата. Олэрээри, былырыараханбатталлаахолоххокиһи төһө да үчүгэйдик олоруонбађарбытыниһин, итикыаллыбатэтэ. Киһи олођо, дьылђата, аналабэйэтиттэнэрэтутулуктаммата.

• 
  Слайд 17

  Далан «Дьиктисаас» сэһэнигэр сүрүн герой уобараһа.

  Киһи өйүн-дууһатын үөһэ көтүтэр, олохүчүгэй да өрүттэрдээх буоларэбитдиэнсанаађатириэрдэрВ.С.Яковлев-Далан «Дьиктисаас» сэһэнэ. Даланайымньытын 1974 сыллааххасуруйбута. Сэһэнигэр 70-с сыллардаахыччатолоххокөрүүтүн, тулалыырэйгэникыттасыһыанын суруйар. «Дьиктисаас» - оскуолаолођунтуһунан айымньы.

• 
  Слайд 18
  

  Өйтөн суруйууөйдөбүнньүгэ.

• 
  Слайд 19

  ӨЙДӨӨҤ!

  -өйтөн суруйуутематакавычкатасуохсуруллар; -эпиграф темаҕа сөп түбэһиэхтээх; -эпиграф баараордук, олэрээрихайаан да баарбуолуохтаахдиэнбуолбатах; -эпиграф кавычкатасуохсуруллар, бүтэһигэр автор инициала, араспаанньатаскобкатасуохсуруллар; -цитата кавычкаҕа суруллар, онуоха автора сөптөөх туохтуурунаныйыллар (эппитэ, суруйуутунан, бэлиэтиир ), араспаанньатаскобкађаылыллыбат; -хоһоонтон быһа тардыыкавычкатасуохсуруллар; - цитатађакөтүтүү элбэхтуочукананбэлиэтэнэр;

• 
  Слайд 20

  БОЛђОЙУҤ!

  Өйтөн суруйууманныкирдэбилинэнсыаналанар: -теманысөпкө, толоруарыйыы; -матырыйаалысөпкө таҥыы, туһаныы; -суруйуубэрээдэгэутум-ситим, логичнайбуолуохтаах; -хатылааһын, логическайсыыһа, стилистическэйалђассуохбуолуохтаах; -бэйэсанаатынкиллэрии; -ойуулуур–дьүһүннүүр ньымалары, өс хоһооннору, бэргэнэтиилэритабыгастаахтыктуһаныы; -табасуруйуугаалђаһынан: орфографическай, пунктуационнай, стилистическэй, фактическайсыыһалар киирэллэр.

• 
  Слайд 21

  ТУТУҺУҤ!

  -өйтөн суруйуу - бэйэтолкуйдаан, чинчийэн, ырытансанаанысуруйуу; -үлэ сыалын, былаанынтутуһуу; - өйтөн суруйуукөрүҥүн быһааран тутуһуу; - логичнайсибээстээхбуолуу; -ыраас, сыыс тыла суох, литературнайнуорманы, тыл культуратынтутуьуу.

• 
  Слайд 22
  
• 
  Слайд 23