Презентация на тему "Ебугэ ейу уьугуннарар оонньуулара"

Содержание

• 
  Слайд 1

  Обугэойууьугуннарароонньуулара

• 
  Слайд 2

  Сыала:

  обугэайбытостуолоонньууларыннонуо о5о толкуйдуур дьо5урун сайыннарыы

• 
  Слайд 3

  Соруктар:

  о5о этэ- сиинэ, ойосайдаруратытынучуоттаанобугэоонньууларынбилиьиннэрии оонньуубыраабылатынкордорон, тутуьуннараноонньотуу хасбиирдиидьиэкэргэннэинтэриэьитардыы

• 
  Слайд 4

  Обугэайбытостуолоонньуулара

  Сыала: о5о бигээн, имэрийэн, тутан –хабан, тэннээн, холоон, сааьылааннаардыыр дьо5урун сайыннарыы

• 
  Слайд 5

  Хабылык

  Хабылык XVI уйэ5э ебугэлэрбиткиэЬээаайыалаастарынанбэйэ – бэйэлэринынырсаноонньууллара. Хабылыкхабаргауксугэриккибуолан, ардыгарэлбэхбуоланооньууллар. ХабааччыхабылыгыбарытынбиирытыЬыгарсааЬылаанмунньаруоннасэрэнэн уоЬээоро быра5ар, хабылыкостуолга туЬуониннинэилиитинкохсун тоЬуйанбиэрэр. Илии кохсугэрхасхабылыкбаарынанэмиэуоЬээ быра5ан баран, туЬуутугэрытыЬынанхабанылар. Хаппытхабылыгыностуолгаиккилии быра5ар, пааратасуоххабылыгыылар. ЭлбэххабылыктаахкиЬи кыайар.

• 
  Слайд 6

  Хаамыска

  Хаамыска XVII уйэ5э нууччалар а5албыттар. Ерускыратаастарынаноонньуулларэбит. ОлиЬин “камушки” диэнааттантахсыбыт. Хаамысканыбииротто 1,5 см кубик мастан оноЬуллар. Ахсаана 5 буолуохтаах. Оонньууга 4-5 киЬи кыттыансоп. Биирхаамыскакэрдиистээх, ол баЬылыкбуолар. ЫытааччыхаамысканыуоЬээ быра5ар. Оонньооччудьонхабанылыахтаахтар. Кимиэхэ баЬылыктубэспитол са5алыыр. БастакыоонньооччубиэсхаамысканыунаилиитигэрыланбииринуоЬэ, туордуностуолгаыЬа быра5аат, уоЬэ бырахпытхаамыскатын хабар. ОнтонбиирхаамысканыуоЬээ быра5ар, атыттарыхамсаппаккаэрэостуолтанбиириылаатуоЬэ бырахпытын хабар. Хаалбыттарынбиирдиилээностуолтанхомуйар, бырахпытхаамыскатынолоргохолбууунаытыЬыгархабаниьэр. ИтинникбиирхаамысканыуоЬэ быра5а- быра5а, атыттарыыЬа быра5аат – иккиЬигэростуолтаниккинибиирдэ, усуЬугэр – бастаанбиири, онтон уЬу биирдэ, тордуЬугэр – туордубииргэхолбуу хабар, бэсиЬигэр- биирдиихаамысканыостуолгасубуруччууурар. Онтонбарыларынбиирдэсотонылар. Итикурдук бара турар.

• 
  Слайд 7

  Туосынахтар

  Обугэлэрбиттуостан о5олоругар ынахтарыонороллоро. Олтуосынахтарынанманныкоонньууллара. Буоонньуугаиккикиьионньуур. Биирдиикиьиэхэбиирдиитуосынахтаахтар. Ынахтарынаатынэтэллэр. ОстуолгатардыллыбытсурааЬыннаутарытатуруораллар. Хамаанда бэрилиннэ5инэ ынахтарынурэллэр. СурааЬынтан таЬаарбыткиЬи ына5а кыайар. Буоонньуугаким уЬунтыыннаахкыайар.Буоонньуу о5о доруобуйатыгартынатасайдарыгаркемелеЬере. ыаллаахоонньуулларыгаркэтэххаЬаайыстыбаларыгарсуеЬуоностоллоро; кыра о5олор быалаанбарансоЬооонньууллара;

• 
  Слайд 8

  О5устар харсыьыылара

  Буонньуугаикки о5о оонньуур. Талахтан оноЬуллубут о5устарын ааттыылларуоннакурэххэкиллэрэллэр. Муоста5а тардыллыбытсурааЬынна а5алан утарытатуруораллар. Хамаанда бэрилиннэ5инэ харсыЬыннараллар. Муоста5а тардыллыбытлинияны аЬарбыт о5ус кыайыылаахбуолар. Буооннууга ким куустээхилиилээх, тулуурдаахкыайар.

• 
  Слайд 9

  Тырыынка

  Тырыынкамасахсаана 30-40 буолуонсоп. Буоонньуугахас да буоланоонньуоххасоп. Бастакыоонньооччутырыынканыбарытынунаилиитигэр хам тутар. УоЬэттэностуолга быра5ар. БастаанмэЬэйэсуохсытартырыынкаларыхомуйар. ОнтонмэЬэйдэрибииратынтырыынкакомотунэнтуоратар, хамсаппаккаыласатыахтаах. Ким элбэхтырыынканыылбыткиЬи кыайар.

• 
  Слайд 10
  

  Бэрбээкэйоонньуур “Бэрбээкэйи” ебугэлэрбитсуеЬу туйа5ын унуо5ун илдьибуЬаранылаллара. ОнумээнэсуеЬукиэнинылбаттар. Мааны, ууттээх, сымна5ас ынахтарынкэриэстээныланнар о5олоругар оонньоторэбиттэр. “Бэрбээкэйи” о5олор оонньуулларыгар “дьоннору” оностоллор. Уол, кыысоонньуурадиэнарахсыбаттар, барыбииргэоонньууллар. Онтукаларынчохунансирэйдээн, харахтаан, муннулаан, айахтаануруЬуйдуулларэбит. Кэлин “бэрбээкэйдэригэр” туостанбиЬиконорон, онтукаларынтуулээхсыыЬыттантанастаан, танассыыЬыгарсуулааныаллаахбуолаоонньууллара.

• 
  Слайд 11
  

  ТыаЬатароонньуур Кыра о5олоругар бэрбээкэйунуохтарыттан быа5а тиЬэнтыаЬатароонньуурдарыонороллоро.

• 
  Слайд 12
  

  Сыахай (тряпичнаякукла) Кэлин “Сыахай” куукулахасбиирдии о5олоох ыалгабаарбуолбута. То5о эрэбусыахайбарытабиироноЬуулаахбуолбатэтэ. Сыахайыонороргохасбиирдииыалтус-туЬунанулахандьононороллоро. СыахайараасбыЬыылаах – таЬаалаах, образтардаахуонна о5о традиционнайоонньуутабуолбута. Олэбэтэрсыахайдарын а5а, ийэ, о5о диэнараартаандьоннорун куннээ5и олохторунутуктэн, кинилэробразтарыгаркиирэн, дьиэкэргэн оло5ун, “ийэ – а5а” оруолунинникиолохторугарбэлэмнээхбуолаулааталлара.

• 
  Слайд 13

  Тыксаан

  Тыксааноонньууга тала5ы ортотунананардаан,уьуна 2см гынаоноьуллубутфишкаларнаадалар. Биир фишка бэлиэлээхбуолар. Фишкаларыостуолга быра5абыт. Биирбэлиэлээхфишкананатынфишкаларытарбахпытынантыгабыт. Хаьансыыьыаххардиэритаба- таба бара тура5ын. Ким элбэхфишкалаахкыайар. Сыыьатаппыткиьиуочараттантуорааниьэр.

• 
  Слайд 14

  Сыалытабыы

  Буоонньуугаиккикиьиутарытакорсоллор. Быа5а баайыллыбытсиэлтокунукмээчигиынахмуоьугаркиллэриэхтээхтэр. Мээчиги ким тургэнниккиллэрбиткиьикыайар.

• 
  Слайд 15

  Быаныэрийии

  Буоонньуугаиккикиьиутарытатураллар. Иккиоттугэрмастаахбыалаахтар. Хамаанда бэрилиннэ5инэ быаларынмастарыгарэрийэллэр. Ким тургэнникортотугарбаармээрэйиааспыткиьикыайар.