Презентация на тему "Химиялық қауіп қатер. Зиянды заттардың жіктелуі. Алғашқы көмек."

Содержание

• 
  Слайд 1
  

  Химиялық қауіп қатер.Зиянды заттардың жіктелуі.Адамағзасына әсері.Алғашқы көмек.

  Орындаған:Қуатбек А , Камалов Д Тексерген:Алимбетова А.Ж

• 
  Слайд 2

  Химиялық қауіп

  Химиялық қауіпті объектілер (ХҚО) – өзінің өндірісінде күшті әсер ететін улы заттарды (КӘУЗ) (хлор және аммиак) сақтап және қолданатын объектілер, оларда болатын авариялар адамдардың (улануына), жануарлар және өсімдіктердің жаппай зақымдануына әкелуі мүмкін (Техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар (ТЖ)).          Химиялық өндірістерде пайдаланылатын заттар, өндірісті және еңбекті дұрыс ұйымдастырмағанннан, профилактикалық шаралардың бұзылғанынан  жұмысшыларға зиянды әсер етеді. Оларды өткір немесе  созылмалы улануға және кәсіби ауруларға соқтырады. Өткір уланулар зиянды заттың тезарада жоғары концентратциясының организмге әсерінен шығады. Олардың белгілері тез арада көрінеді, сондықтан уланғандарға 1-ші медециналық көмек беріп, уланудың себебін жоюға мүмкіншілік береді. Уланудың созылмалы түрі-зиянды заттардың аз концентратциясымен ұзақ уақыт бойы алатын әсері, оның организмде жинақталу қабілеті бар.

• 
  Слайд 3

  Химиялық қауіп жіктелуі

  І. Химиялық заттардың жіктелуі:1. Кейбірзаттардың рөліне қарай (хлорофос, мышьяк, дихлорэтан, т.б)2. Заттың топтарынақарай (барбитураттар, қышқылдар, сілтілер)3. Арналуынақарай заттардыбіріктіретін класс бойынша (улыхимикаттар, дәрілік өсімдіктер, т.б)4. Шығу тегінеқарай (өсімдік текті, жануартекті, синтетикалық улар.)ІІ. Ағзаға түсу жолдарынақарай жіктеу:1. Ингаляциялы (таралужолдарыарқылы)2. Пероральді (ауызқуысы арқылы)3. Перкутанды (теріарқылы)4. Инъекциялы (парентеральдіенгізгендеХимиялық қосылыстардың практикадапайдалануынақарай жіктелуі:— Өнеркәсіп улары— Ауылшаруашылығында қолданылатын улыхимикаттар.— Дәрілік заттар— Тұрмыстық химикаттар(тағам қоспалары, тазартқыш заттар, косметика, т.б.)— Биологиялық жануартектіжәне өсімдіктекті улар (өсімдіктер, саңырауқұлақтар, жануарлар, насикомдардағы)— Әскери улағыш заттар.

• 
  Слайд 4

  Жіктелуі

  1 қауіптілік тобы (төменгі жекелеген және қоғамдық қауіптің болуы немесе болмауы) Адамның немесе жануарлардың ауруларын қоздырушы болып табылмайтын микроорганизмдер. 2 қауіптілік тобы (едәуір жекелеген қауіп, төменгі қоғамдық қауіп) Адамның немесе жануарлардың ауруларын қоздырушы болып табылмайтын патогенді микроорганизмдер, бірақ, зертхана персоналына, тұрғындарға, үй жануарларына және қоршағана ортаға айтарлықтай қауіп төндірмейді. Зертханадағы салғырттық қауіпті инфекцияның тууына әкеліп соғады. Дегенмен, емдеу-профилактикалық шаралары бар және инфекцияның таралу қауіпі шектелген. 3 қауіптілік тобы (жоғары жекелеген және төменгі қоғамдық қауіп) Адамды немесе жануарды ауыр сырқатқа ұшырататын патогенді агент, бірақ, аурудан сау адамға немесе жануарға таралу қауіпі жоқ. Тиімді емдеу-профилактикалық шаралары бар. 4 қауіптілік тобы (жоғары жекелеген және қоғамдың қауіп) Адамды немесе жануарды ауыр сырқатқа ұшырататын патогенді агент, аурудан сау адамға немесе жануарға оңай таралады. Көптеген жағдайларда тиімдіемдеу-профилактикалық шараларыжоқ.

• 
  Слайд 5

  Улызаттардың әсерінің салдары.

  Улызаттардың әсерінің салдары. Улы, зияндызаттарменжақындасқанда адаморганизмітіннің жергіліктізақымдануына және жалпыулануға әкеледі.Жалпыуланудың қанға енуінің нәтижесінде дамибастайды.Удың жергіліктіәсері оныменжақындасқан жеріндезақымдану болуымүмкін: терінің қызарып, қабынуы, күюі. Улану екітүрде жүреді: өткір және созылмалы. Уланудың өткір түрі– бұлай улану апатболғанда, қауіпсіздік ережелерінөрескел бұзғанда боладыәрі у тез арадаәсер етедіжәне көп мөлшерде организмгеенеді, өткір уланудың екіфазасыболады: біріншісі — өзіне тән емескөрінуі (бас ауыруы, әлсіреу, жүрегі айнужәне т.с.с.) Уланудың созылмалытүрі– уланудың бұл түрі жайлап, аз мөлшерде білінбейжүріп жатуымүмкін. Ондай улану удың органызмдежиналуының әсерінен болады. Мысалы, бензонменөткір улану болғанда негізіненжүйке жүйесі зақымданады, ал осы затпенсозылмалытүрде уланса,ондақан жасаужүйесі зақымданады.

• 
  Слайд 6
  
• 
  Слайд 7
  
• 
  Слайд 8

  Зиянды және улы заттар адам организіміне әсері,

  Зиянды және улы заттар адам организіміне әсері, жалпы сипаттамасы, тегін қазақша реферат. Зиянды заттардың жалпы сипаттамасы.Қазіргі заманда адамзатқа белгілі 7 млн. астам химиялық заттар бар. Олардың 60 мыңнан астамы кең қолдану табуда, тамаққа қосу түрінде – 5500, дәрі –дәрмек – 4000, тұрмыс химиясында – 1500 пайдаланылады. Халықаралық рыногта жыл сайын 500-ден 100-ға дейін жаңа химиялық қосындылар, өнімдер пайда болуда. Міне, сондықтан адам өміріне қауіпті улы заттар дүниеге көптеп келіп жатыр. Улы химиялық заттар, өзінің пайдалануына байланысты төмендегідей болып жіктеледі: өнеркәсіп улы — өндірісте қолданылатын заттар; улы химикаттар – ауыл шаруашылығында қолданылатын  заттар; дәрі-дәрмектер; тұрмыс химикаты; өсімдіктер және жануарларда, саңырауқұлақтарда, құрт-құмырсқаларда болатынзаттар; әскери улаушызаттектер.

• 
  Слайд 9
  

  Адам организмінеәсер етусипатыбойыншаулызаттартөмендегідей болыпбөлінеді:

  Адам организмінеәсер етусипатыбойыншаулызаттартөмендегідей болыпбөлінеді: жалпыламаулылар – организмдіжалпыулайтын, жекеоргандарды ауру етіп, істеншығаратын улызаттар; қоздырғыштар – тынысжолдарының шырышты (слизистый) қабатын, көзді, өкпені, теріні ауру ететінзаттар; аллергия тудыратынзаттар; мутагендер – генетикалық  кодтыбұзатын заттар; канцерогендер – қауіпті ісіктертудыратынзаттар; бала жасауқызметін жоятындар – қорғасын, сынап, стирол, радиоактивтібасқа да заттар. Біріншікезеңде улызаттардың бөлінуі қан айналымының қарқындылығына байлыныстыболады. Улызаттардың жиналатын  үш бастыорны бар: клетканың сыртындағы сұйық, клетканың ішіндегісұйық және майлы  (ткань). Улызаттың тарауыүш негізгіфизикалық – химиялық қасиетке байланыстыболады: суда ерігіштігі, майдаерігіштігі, реакцияға енгіштігі. Кейбірметалдар(күміс, мырыш, хром, ванвдий, кадмий және басқалары) қаннан тез шығады, бірақ бауыр мен өкпеде жиналыпқалады. Барий, бериллия, қорғасын қосындылары кальцимен, фосформенбірігіпөте мықты қосынды жасайаладыжәне сүйекте жиналады.

• 
  Слайд 10

  Химиялық улы заттар турлері

  Хлор –тыныстарылтқыш өзіндік күшті иісі бар сарғыш-жасыл газ, ауадан 2,5 есе ауыр, суда, спиртте, эфирде жақсы ериді. Хлор өндірістің түрлі салаларында кеңінен қолданылады. Оны маталарды ағарту үшін пайдаланады, целлюлоза мен қағаз өндірісінде, каучук (резеңке) түрлерін жасауда, суқұбырлары стансасында залалсыздандырғыш құрал ретінде суды зарарсыздандыру үшін пайдаланады. Зақымдалған құбырлардан атмосфераға шыққан кезде түтіндейді. Буға айналу барысында және ауада су буымен қосылу барысында жер бетіне жасылтым-ақ түсті тұман ретінде төселеді, төменгі қабаттарға жер асты қоймаларына кіруі мүмкін. Хлор буы тыныс алу ағзаларына, көз бен теріге қатты әсер ететді.

• 
  Слайд 11

  Челябенск қаласындағы авария , хлормен улану

• 
  Слайд 12
  

  Аммияк – мүсәтір иісті түссіз газ, ауадан жеңілірек. Ол тоңазытқыш қондырғыларында хладогент ретінде, тыңайтқыштар және басқа химиялық өнімдерді жасауда қолданылады. Құрғақ түрі ауамен 1:3 қатынаста араласқан кезде жарылыс әкеледі. Суда жақсы ериді. Зақымданған құбырлардан шыққан кезде түтіндейді. Демге тартқан жағдайда қауіпті. Аммияк буы дем алу ағзаларын, көз бен теріні қатты тітіркендіреді. Аммиякпен улану белгілері: жүрексоғуының жиіленуі, тамыр соғуының бұзылуы, жөтел, мұрын бітелу, көздің ашуы мен жасаурауы, дем алудың қиындауы, қатты уланған жағдайда – жүрек айнып, қозғалыс координациясының бұзылуы, сандырақтау. Аммиякпен уланған жағдайдағы көмек.

• 
  Слайд 13

  Алғашқы көмек

  Хлормен уланған жағдайдағы көмек.Хлорменуланған адамға «В» немесе «М» маркалыөндірістік газтұтқышын, ГП 5 азаматтық газтұтқышын кигізуқажет, жоғары концентрация жағдайында айырғыш газтұтқышын кигізіп, жедел умен ластанбаған жергешығарып, қысатын киімдерденбосатуқажет. Демалысынашарласанемесетоқтаса «ауызданауызға» әдісімен қолдан демалдыруқажет.Көз, ауыз, мұрынжұтқыншақты кішкене 25 %дық ас сода ерітіндісіқосылған таза суменшаюкерек. Уланған адамға көп сұйық ішкізуқажет: жылысүт, шай, кофе. Суық мерзімде оны жылыту қажет және толық тыныштықты қамтамасыз ету керек.

• 
  Слайд 14
  

  Аммиякпен уланған жағдайдағы көмек. Аммиякпен уланған адамға «КД» немесе «М» маркалыөндірістік газтұтқышын, жоғары концентрация жағдайында айырғыш газтұтқышын кигізіп, жедел умен ластанған жерден таза ауаға шығару қажет. Ластанбаған жердеуланған адамға су буымендемалдырады. Демалысынашарласанемесетоқтаса «ауызданауызға» әдісімен қолдан демалдыруқажет.Аммиякасқазанға енгенжағдайда бірстақан суға біршайқасық сіркесуықосылған бірнешестақан су ішкізіпқұстыру қажет. Аммияккөзді зақымдаған кезде, мол суменшаюқажет. Күкірт сутегі, тынысалудың тоқтауынан өлімге әкелетін өткір жүйкелі у. Тынысалужолдары мен көзді тітіркендіреді. Су дағы ерітіндісітерігетигенжағдайда қызартады немесеқышыма болады. Күкірт сутегінің сезілетіниісі 1,4 2,3 мг/м3 қосылымдарда байқалады, едәуір иісі 4 мг/м3, ауыр иісі 711 мг/м3 байқалады. Біршамажоғары қосылымдарда иісіоншаауыремес, адамның бойыүйреніпкетеді. Суда жақсы ериді. Су ерітіндісіндеәлсіз қышқыл болыптабылады. Су мен күкірт газын (SO2) түзе отырып, көгілдір жалынтүрінде жанады. Күкірт сутегіменуланғанда көзді ашытады, көздің шырыштықабықшалары және жұтқыншақ тітіркенеді, ауыздаметалдың дәмі сезіледі, шаршағандық,бас ауруы, жүрек айнубайқалады. 750 мг/ м3 қосылымда 15 20 минуттауланады. 1000 мг/м3 және оданастамқосылымда бірденөлімге әкелуі мүмкін.Күкірт сутегімен улану ауырзардапқа әкелуі мүмкін, олүшін шұғыл шараларқ олданылады. Уланудың негізгібелгілерітүйсіктің, тынысалудың, жүрек және ас қорыту қызметінің бұзылуы.

• 
  Слайд 15

  Калий перманганатымен улану

  Калий перманганатымен улану Калий перманганаты – өте күшті тотықтырғыш, тіндерменжанасқанда марганецтің қостотығына, күшті (едкая) сілті мен атомарлық оттегігедейіныдырайды. Осы атомарлық оттегі мен сілтіхимиялық күйікті шақыратын негізгізақымдаушы агенттерболыптабылады. Клиникалық көріністер: негізіненхимиялық зақымдалудың жергіліктікөріністеріне – ауызжұтқыншақ пен көмейдің зақымдалған тіндерінің айқын ісінуінебайланысты. Резорбтивтікəсерлері сиреккездеседі. ОЖЖ (психомоторлық қозу, тырысулар), бауыр, бүйрек, жүректе (жүрек-тамырлық жетіспеушілік) марганец мөлшерінің көбеюіне, соныменқатар қанда калий мөлшерінің жоғарылауына байланысты. Калий перманганатымен улану кезіндегіметгемоглобинемия (гемоглобиндегітемірдің тотығуы), гипоксия мен жүрек-тамырлық жетіспеушіліктіоданəрі ауырлататүседі.

• 
  Слайд 16

  Химиялық қауіпсіздік

  Химиялық қауіпсіздік – құқықтық нормаларды, санитарлы-гигиеналық ережелерді, технологиялық және инженерлік-техникалық талаптарды сақтау, сонымен қатар, тиісті ұйымдастырушылық және арнайы іс-шараларды өткізу арқылы, химиялық объектілерде апат болған жағдайларда, адамдардың, ауалшаруашылық жануарларының және өсімдіктерінің химиялық залалдануын, қоршаған ортаның қауіпті химиялық заттармен ластануын болдырмайтын жағдай [17. Владимиров В.А., Измалков В.И., Измалков А.В. Оценка риска и управление техногенной безопасностью. - М.: Деловой экспресс, 2002.].

• 
  Слайд 17

  Қорытынды

  Химиялық заттардың жұмысшыларға әсері түрлі кәсіптік салада жұмыс жасау кезінде табиғи шикізатты өңдеу және алу, өндірістік өнімдерді дайындау мен тасымалдауда, транспортта жұмыс жасау барысында, ауылшаруашылығында және басқа да еңбек ету аясында байқалады. Әсіресе түрлі қоспалармен жұмыс жасау химиялық өндірісте байқалады,шикізат өнімдері,аралық қосылыстар жүмысшылардың денсаулығына зиянды әсерін тигізбей қоймайды. «Өндірістік улану» ұғымына да кең мағынада жұмсалатын термин «зиянды зат» ұғымы. Зиянды заттар құрамында улар да, фиброгенді негіздегі аэрозолдар да кездеседіӨндірістік улар қатарына көп жағдайда,шикізаттық,аралық және өндірістің қалдық өнімдері жатады, сондай-ақ қоспалар, қосалқы заттар да өндірістік улар қатарына жатқызылады. Мысалы, химиялық зауыттарда шикізат ретінде бензол, күкірт көміртегі, анилин, хлор және басқа да улы заттарды қолданады.