Презентация на тему "Исламдық бағалы қағаздар нарығы"

Содержание

• 
  Слайд 1

  Исламдық бағалы қағаздар нарығы

• 
  Слайд 2

  Мазмұны

  Исламдық бағалы қағаздар нарығының ұйымдық құрылымы Исламдық қор құралдары Сукук: түсінігі, өсуқарқыны, негізгіэмитенттері, түрлері СукуктыҚазақстаннарығындашығарудыңмүмкіндігі

• 
  Слайд 3
  

  Исламдық бағалы қағаздар нарығы шариғатпринциптерінеқайшыкелмейтін, негізгімақсатыартық (бос) ақшақаражаттары бар ұйымдардыңқаражаттарыноғанмұқтажұйымдарғабағыттауарқылыбизнестіқаржыландыруболыптабылатынисламдыққаржынарығыныңсегменті. Бірқатарғалымдарисламға жат болғандықтанбағалықағаздарнарығынендірумүмкіндігінжоққашығарады. Басқалары, керісінше, исламдықэкономиканыңдамуыүшінбұлинституттыңмаңыздылығынтүсінедіжәне БҚН енгізужәнедамытудыжан-жақтықолдайды.

• 
  Слайд 4
  

  үлестікбағалықағаздар; борыштықбағалықағаздар; туындыбағалықағаздар. БҚН субъектілері, атапайтсақ: БҚН объектілерінемесеөнімдері: бағалы қағаздаржы сатып алу және сату бойынша қызмет көрсететін ұйымдар; исламдыққорлары; БҚН кәсібиқатысушылары; өзін-өзіреттейтінұйымдар; мұсылманброкерліккомпаниялары. Бүгінгікүніисламдықбағалықағаздарнарығықұрылымынкелесідейбелгілеугеболады:

• 
  Слайд 5
  

  Исламдыққорқұралдары Исламдыққаржыжүйесіндекелесідейисламдықбағалықағаздарқолданыста: - исламдықинвестициялыққорларакциялары мен паилары; - исламдықжалгерліксертификаттар; - исламдыққатысусертификаттары.

• 
  Слайд 6
  

  Исламдық қаржы Mушарака Mудараба Үлескерлік қаржыландыру Борышқорлық қаржыландыру Mурабаха Иджара Истисна’a Тұрақтыя Кемитін Уақытша Тұтынушылық Корпоративті Гибридті құралдар Артықшылықты акциялар Лизинг Сукук Салам Конверсияланатын қағаздар Варрант (кепілдеме)

• 
  Слайд 7

  Сукук: түсінігі

  Сукук – Шариат заңдарымен шығарылған, материалдыактивтерменқамтылған ұзақ және қысқа мерзімдібағалы қағаздар (оны «исламдық облигациялар» деп те атайды). Сукукқағаздары мұсылмандарға ссудалық пайызды (риба) алуға рұқсат етпейтін ислам заңына қайшы келмей, қаржыларды пайда табу мақсатында инветициялауға мүмкіндік береді Сукукдінисенімгеқатысты жайқарыздық қаржылық құралдарға инвестиция жасайалмайтын ислам инвесторларының қаражаттарын тартады. Сукукэмитенттеріболыписламдық және исламдық емесұйымдар саналады.

• 
  Слайд 8
  

  Су́кук - араб. صكوك‎‎, от « صك Сакк» — «заңды құжат, акті, түбіртек» «Сукукисламдық облигация» болыпсаналадыдегендұрыс еместұжырымдама. Мұнда қарызға негізделгенСукуккелісімдері де жайоблигацияларданерекшеленеді. Жай облигация:Эмитентке таза қарыздықауыртпашылық салу. Кредитор/Қарызгер– бұл ақшаны ақшаға алуқатынасы. Сукук сертификаты:Нақты немесежоспарланған активтегіменшікүлесі. Эмитент пен инвестор арасындағықатынасқарастырылыпотырылғанбизнестенақтытүсінушіліккенегізделген. Сукукбойыншаберілгенқарызақшаүшінешқандайүстемеақықосыптолеуміндетіжүктелмейді. Жобадантүскенпайдаданғанасеріктестерөзаратиістіолжаларынбөліпалады.

• 
  Слайд 9
  

  Сакк – бұл ортақ мүліктегі меншік иесінің үлестік құқығын растайтын құжат(сертификат). Дәстүрлі облигациядан айырмашылығы, эмитент пен облигация иесінің арасындағы заем қатынасын бекітетін, оның иесінің эмитентке талап ету құқығын береді. Ал ислам облигациялары өз негізі бойынша – бұл инвестициялық сертификат, меншіктегі бастапқы активтегі үлес иесінің құқығын растайтын, салынған қаражат көлеміне пропорционалды. Сукук ислам заңдарын бұзбайды себебі, сукукты шығарған кезде одан түскен қаржы, несие түрінде берілмейді және валютаға салынбайды, ол нақты активтерге инвестициаланады, бірқалыпты ақша ағымдарын жасайды және сол бойынша оригинатор бірдей арендалық төлем төлейді.

• 
  Слайд 10
  

  Сукук эмиссиясының мақсатты – жобаларды төлем негізінде және қайтарымды қаржыландыруда, инвесторлардың қаржыларын тарту. Шығарылым мынандай негіздер бойынша жобалануы қажет: бірінші жақта: инвесторларды қорғау және салған салымдарын келісілген табыспен қамтамасыз ету. Екінші жақта: шариғат ұстанымдарын қанағаттандыру.

• 
  Слайд 11
  

  Сукукты исламдық секьюритизация деп атайды. Бұған негіз ретінде бағалы қағаздың белгілі бір активпен байланысты, яғни сукук бұл тек облигация ғана емес, онда ол Шариғат тиымдарына қарсы келетін еді: ол ұстаушының белгілі бір активке құқығын растайтын құжат. Мысалы: мүліктен, арендадан табыс, тауар операцияларынаң және т.б. Сукук пен секьюритизацияға ортақ болып табылатын тағы да бір элемент, ол SPV – арнайыжобалық компания. Дәл осы заңды тұлға немесе траст ереже бойынша сукук сертификаттарын шығарады және ұстаушының алдында жауап береді, араларындағы қаржы ағымдарын бөледі, эмиссиялық құжатқа сәйкес сертификат ұстаушыдан алған қаражатты инвестициялайды. Мына жағдайды ескеру қажет, сукукты қарыз алушы SPV-сыз тікелей шығара алады. «Ислам секьюритизациясы» туралы емес «ислам облигациясы» деген кезде дәл осы сукук түрі айтылады.

• 
  Слайд 12
  

  Сукуктағы тиымдар.

• 
  Слайд 13

  Соңғы жылдарүрдісі: сукуктышығарудың қарқынды өсуі

  Қарқынды өсудің себептері: Көптеген мұсылмандық мемлекеттермұнайға бай аумақтарда орналасқан (СаудАрабиясы, БАӘ, Катар, Бахрейн және т.б.), бұл мемлекеттердегімұнайдолларының үлкен ағыны үлкен еріктіөтімділікті қамтамасыз етеді. АҚШ пен Еуропадағы өтімділік дағдарысының жанындабұл ресурстарды ислам заңдарына жауапберетінқұралдар арқылы тиімдіпайдалануға болады. Исламдық мұнай мемлекеттерінің қарқынды дамуы ссудалық пайыз тыйымын бұзбай отырып, қосымша қаржылық ресурстарды жұмылдыруды қажет етеді. Мұсылмандардың дүниежүзі бойыншабизнестегібелсенділіктерінің артуы. Ислам – әлем діндерінің арасындағы қарқынды өсетін дін. Ислам дінің ұстанатындар саны 1,6 млрд. адамдықұрайды.Олардың саны Еуропадамигранттар мен еуропалық мұсылмандардың тууларының көбеюі салдарынанүнемі өсіп отырады. Қазір ЕО-та ислам ерушілерінің саны 16 млн.құрайды. 1) Сукук – нақты активтергесалынатынинвестициялар, қарызгердің абыройынасалынатын инвестиция емес. Сукукқа сұраныс бәсекелестік жағдайда құрылады. 2) Қарызгер тәуекелдерді кредиторменбіргебөледі. => сукук – «қорғану құралы", нарықтық тәуекелдерді жеңілдетеді.

• 
  Слайд 14

  СУКУК ОБЛИГАЦИЯСЫН ШЫҒАРУШЫ МЕМЛЕКЕТТЕРДІҢ ҮЛЕСІ

• 
  Слайд 15

  СУКУК НАРЫҒЫНЫҢ ӨСУ ҚАРҚЫНЫ

• 
  Слайд 16

  СУКУКТЫҢ СЕКТОРЛАР БОЙЫНША ШЫҒАРЫЛЫМЫ

• 
  Слайд 17
  

  Сукук облигацияларын шығару кезеңдері

• 
  Слайд 18

  Сукуктың негізгіэмитенттері

  Шығарылымның негізіаумақтары:Дубайхалықаралық қаржы нарығы, Малайзиядағы Лабуанбиржасыжәне Венадағы екіншідеңгейлі нарық. Қазіргі кезде сукуктың эмитенттері мұсылмандық мемлекеттер ғана емес, сонымен қатар басты мемлекеттік ұйымдар мен корпорациялар болып табылады. [1]Ставка 6-месячного Libor + 0.95 процента. Libor – London Interbank Offer Rate – признанный во всём мире индикатор стоимости финансовых ресурсов. По этой ставке крупнейшие банки мира выдают кредиты другим банкам на Лондонской межбанковской бирже.

• 
  Слайд 19
  

  Сукуктың әр-түрлі түрлерін мына жағдай бойынша классификациялауға болады:

  «Қарыз алушы» мен SPV қатынасының негізі бойынша, яғни қаржы алатыңдар, немесе SPV және инвестор, немесе «қарыз алушы» мен тікелей SPV-сыз инвесторлар. Сукуктың ең кен танымал тараған түрі:

• 
  Слайд 20
  
• 
  Слайд 21
  

  Инвесторларға тәукелді беруі бойынша:

• 
  Слайд 22
  

  Оригинаторға байланысты сукуктың бөлінуі: Сукук облигация шартының негізінде жатқан бастапқы активке байланысты:

• 
  Слайд 23
  

  Көптеген мұсылман құқықтанушылардың көзқарастары бойынша – үшінші тұлғаға қарызды сату тыйым, яғни сатушы сататын затына ие емес. Кей құқықтанушылар ойынша қарызды белгілі бір шарттармен стуға болады:

• 
  Слайд 24

  Сукуктың екімоделінтүсіндіретін исламдық қаржылардың негізгіережелері

  Негізгіереже:ақша тауарболыпсаналмайды, олар тек құнды өлшеуіш. Сондықтан ақшаны қолдану арқылы адалтабыстабуға болмайды. Табыссаудаарқылы немесетәуекелдердің белгілібірбөлігін қабылдау арқылы адалтабыстабуға болады. Алыпсатарлыққа тыйым салу (мейсир):мұнда біржақ – кездейсоқ жағдайлар есебіненкездейсоқ сыйақы алатынмәмілелержарамсызболыпсаналады. Басқа біреудің есебіненәділ емесбаюға тыйым салу: бұл біржақ басқа жақ есебінендәлелденбеген табысалатынмәмілелер жарамсызболыпсаналады. Ссудалық пайызға тыйым салу (риба): контракты, белгілібіруақытта ақшаны пайдаланғаны үшін нақты бірпайызды беру және алатынмәмілелер жарамсызболыпсаналады. Белгісіздіккетыйым салу (харар):мәміленің негізгішарттарынемесеоның негізгімән-мағынасымен байланыстыбелгісіздіктіболжайтынмәмілелер жарамсызболыпсаналады. Сукук аль-Иджара Сукук аль-Мушарака

• 
  Слайд 25

  СУКУКТЫҢ ТҮРЛЕРІAAOIFI (стандарт)

  Меншік активтерге арналған Sukuk Жалдық активтерге арналған Sukuk Болашақ активтерге арналған Sukuk Istisn’aSukuk MurabahaSukuk MusharakaSukuk MudarabaSukuk Salam Sukuk Қолда бар қызметтерге арналған Sukuk Болашақ қызметтерге арналған Sukuk WakalaSukuk Muzara’aSukuk MusaqaSukuk MugharasaSukuk

• 
  Слайд 26

  Сукукаль-Иджара

  Лизингтіксхемасы:оригинатор (несие немесе қарыз беретін тұлға) нақты бір активті арнайы құрылған агентке (SPV, special purpose vehicle) сатады, ал бұл активті сукукты шығарғаннан алынатын қаражаттарға сатып алады. Одан кейін бұл актив оригинаторға жалға беріледі. Оригинатор SPV кезеңдік жалдық төлемдерді төлейді, кейін олар сукукты ұстаушылар арасында бағалы қағаздар бойынша купонды төлемдер ретінде бөледі. !Сукукарнайықұрылған трастадағы қатысушы сертификаты ретіндешығады, олардың қаражаттарына актив сатыпалынады => осылайша, сукук қағазын ұстаушы бұл активте меншік үлесі бар және егер де бұл актив жалға өткізілсе, жалдық төлемдердің белгілі бір бөлігін иеленуге құқылы. Купондық төлемдер SPV Инвестор-лар Негізгіактивтісату Негізгіактивтерүшін қаражаттар Негізгіактивтіжалға беру Жалдық төлемдер Сукуксертификаттары Сертификаттарүшін ақша қаражаттары Трастанықұру Дефолт жағдайындағы сатыпалуміндеттемесі Рейтинг:активке дефолт болған жағдайда және жалдық төлемдерді өтей алмайқалған жағдайдаоригинаторкейдеSPV-тен белгіленген баға бойынша сукук пулы номиналына тең активті сатып алуға міндетті болады => сукукты шығару рейтингі оригинатор рейтингінен жоғары болмайды. Оригинатор Кемшілігі: Тартылатынқаражаттар мен купондытөлемдердің көлеміSPV сатып алатын актив құнымен қатаң шектелген. ! Мемлекеттікжобалардықаржыландыру үшін арналған (құрылыс және т.б.) Мысалы:Malaysia, Global Sukuk, 2002. Бұл жерденегізгіактивтерретінде Малайзия SPV сатқан мемлекеттік жерлер болып табылады.

• 
  Слайд 27

  Сукук аль-Мушарака

  Серіктестіксхемасы: оригинатор мен SPV серіктестік құрып, бұл жерде оригинатор активті, ал SPV – сукуктышығару арқылы тартылған ақша қаражаттарды тартады. Басқарушы серіктестікоригинатордытағайындайды және активтібасқарады.Жеткіліктітабыстыбасқару үшін белгілібірбөлігіSPV-ке беріледі, ал қалған бөлігі оригинаторға беріледі. Купондық төлемдер ! Бизнестісатыпалунемесесатудықаржыландыру үшін арналған Мысалы: EastCameronGasCompany(USA). СукуккөмегіменMacquirieБанктен EastCameronGasCompany(USA)акцияларынсатыпалуға ақша қаражаттары тартылды. SPV Инвестор-лар Сукуксертификаттары Сертификаттарүшін қаражаттар Трастанықұру Оригинатор Мушаракасеріктестігі Мушаракабасқаратын бизнес Рейтинг:Сукукаль-Мушаракақағаздар рейтингіне де оригинаторрейтингіненжоғары берілмейді, себебіоригинаторSPV-тен негізгі актив бойынша дефолт болған жағдайда тартылған қаражаттар номиналының үлесін сатып алуға міндеттеледі. Дефолт жағдайында сатыпалуміндеттемесі

• 
  Слайд 28

  Сукуктықазақстан нарығында шығарудың мүмкіндігі

  2013 жылдың 20 шілдесінде «Қазақстанның Даму Банкі» (ҚДБ) АҚ «Сукук «аль-Мурабаха» 240 миллион малайзиялық риггиттерсомасындағы жылдық 5,50%-бен және 5 жылдық өтеу мерзіміменисламдық облигациялардыойдағыдай шығарды. Банк 62% малайзиялық инвесторларарасында, ал қалған 38% Қазақстан нарығында бөлінгендігі туралыхабарлады. «Қазақстан Даму Банкі» бұрынғы кеңес үкіметі жерінде Шариат принциптері мен нормаларынасәйкес исламдық бағалы қағағаз Сукуктышығарған біріншімемлекетболды.

• 
  Слайд 29
  
• 
  Слайд 30
  
• 
  Слайд 31
  
• 
  Слайд 32
  
• 
  Слайд 33
  
• 
  Слайд 34
  

  2013 жылдың 20 шілдесінде «Қазақстанның Даму Банкі» (ҚДБ) АҚ «Сукук «аль-Мурабаха» 240 миллион малайзиялық риггиттер сомасындағы жылдық 5,50%-бен және 5 жылдық өтеу мерзімімен исламдық облигацияларды ойдағыдай шығарды. Банк 62% малайзиялық инвесторлар арасында, ал қалған 38% Қазақстан нарығында бөлінгендігі туралы хабарлады. «Қазақстан Даму Банкі» бұрынғы кеңес үкіметі жерінде Шариат принциптері мен нормаларына сәйкес исламдық бағалы қағағаз Сукукты шығарған бірінші мемлекет болды.

• 
  Слайд 35
  

  НАЗАР САЛЫП ТЫҢДАҒАНДАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!