Презентация на тему "Кафедра:Тақырыбы: «Туберкулезбен ауыратын науқастардың клиникалық зерттеуі»"

Содержание

• 
  Слайд 1
  

  Кафедра:Тақырыбы: «Туберкулезбен ауыратын науқастардың клиникалық зерттеуі»

  Орындаған:Конқа Салтанат Қабылдаған: Факультеті: Жалпы медицина Курс:4 Тобы:11-23-2 

• 
  Слайд 2

  Жоспар:

  Кіріспе Негізгі бөлім * * * * Қорытынды бөлім

• 
  Слайд 3

  Туберкулез – аса қауіпті дерт.

  Туберкулезбен ауыратын науқастарды уакытылы анықтау үшін аурудың симптоматикасын жақсы білу қажет. Күмән тудыратын науқастарда 2 аптадан аса жөтел біріншілік тексеріс жүргізу керек. Кейде ауру симптомсыз да жүруі мүмкін, бірақ 90% науқастарда үдемелі туберкулездебірнешесимптомдарыболады. Күмәнді науқасты біріншілік тексеру кезінде шағымдарын, анамнезін дұрыстап жинау қажет, физикалық тексеру жүргізу керек , микроскпопиялық тексерістен және кеуде қуысын ренгенге түсіру қажет. Науқастың қағамдық, отбасылық жағдайын, жұмыс орынын анықтау қажет. Туберкулездің нақты бір симптомы жоқ. Бұл аурумен ауыратын науқастар жалпы тәжірибелік дәрігерге әртүрлі шағымдарменен келеді. Сонымен қатар көптеген науқастар қақырық арқылы туберкулез микобактериясын тарата бастайды және бұл қоршаған орта үшін өте қауіпті. Сол себепті де бұндай науқастарды тексеру барысына және диагностикасына аса көніл аудару қажет.

• 
  Слайд 4
  

  *Мұқият анамнез жинау; *аурудың клиникалық белгілерінескеру; *лабораториялық зерттеулергесүйену: қанның, зәрдің жалпыанализдері; қақырықтың, жұлын сұйықтығының  бактериологиялық тексерістері;   *рентгенография, рентгеноскопия, томография, флюрография *туберкулинодиагностика: манту белгісінқою. Туберкулезбен ауыратын науқастардың клиникалық зерттеуі

• 
  Слайд 5
  

  Бронхоөкпелік-плевралық симптомдар: 2 аптаданартық жөтелу  қақырық тастау  кеуде тұсында аурушындық  ентігу (демнің жетіспеуі) қан түкіру Интоксикациялық симптомдар: жалпыәлсіздік тәбет пен салмақтың төмендеуі ара-тұра денетемпературасының төмендеуі тершеңдік Туберкулездің негізгібелгілері:

• 
  Слайд 6

  Интоксикациялық белгілер

  Туберкулез ауруының өзіне тән алғашқы белгілерінің бірі – денеқызуының көтерілуі. Ауру кезіндеденетемпературасыәртүрлы боладықалыпты, субфебрильді, немесефибрильді. Көбіне денеқызу көтерілісі шамалыболады да, әдетте 37,2-37,5 градус шамасындаұсталады. Көбінесе денеқызуы кешкіуақытта көтеріледі, ал денеқызуының таңертен көтерілуі сиреккезігеді. Денетемпературасының қатты көтерілуі көбіне милиарлытуберкулезде, казеоздыпневмонияда, плевра эмпиемасындакездеседі Денеқызуымен қатар туберкулезбенауырғанда әр уақытта терлегішкеледі. Аурудың жылдамбасталған түрлерінде түнде қатты терлеуарқасында ішкиіміжәне төсек орны су болыпкетеді, бұл ауру адамдықатты шаршатады, әрі әлсіретеді. Аурудың айрықша белгілерінің қатарында науқастың салмағын тез жоғалтады, бұл аурудың аз тамақ ішуіжәне асқазанның жұмыс істеуібұзылып, ішкентамақтың сіңбей, нашарқорытуына байланыстыболады.

• 
  Слайд 7

  Бронхоөкпелік-плевралық симптомдар:

  Жөтел . Аурудың алғашқы кездеріндеаздапжөтеледінемесе болмауымүмкін, ал туберкулездің созылмалы, өкпеде кавернасыпайдаболған түрлерінде ұзақ жөтеліп, қақырығы көп бөлінеді. Жөтелдің сипатықұрғақ немесеқақырыпен. Құрғақ жөтел –үлкейген лимфа түйіндерімен бронхтардың басылуында, бронх туберкулезінде. Ылғалды жөтел-бронхтардың қабынуында және өкпе тінінің диструкциясында, нодулобронхты тесік түзілгенде,бронх ағашына сұйықтықтың немесе іріңнің плевра қуысынан түсуінде байқалады.

• 
  Слайд 8
  

  Ентігу өкпе туберкулезінің жедел сатысыда және өкпе тінінің таралған зақымдануында анықталады. Туберкулездің күшейюінде көбіне созылмалы өкпелік жүрек және жүрек-өкпе жетіспеушілігіне алып келеді. Бұл жағдайды ентікпе күшейе түседі. Қақырық көбіне аурудың алғашқы сатыларында болмайды немесе оның түзілуі қосымша созылмалы бронхит аурулардың болуына да байланысты. Асқынбаған өкпе туберкулезі кезінде қақырық негізінен түссіз, гомогенді, және иісі болмайды. Сырқаттың ең қауіпті белгісі – қан құсу.Бұл сырқаттың өте ауырекендігінкөрсетеді жене қақырықпен қан кеткендесырқат көп мөлшерде микроб шығарады. Көбіне инфильтратвті, фиброзды-каверноздыжәне цирроздыөкпе туберкулезіндекөрінеді.Жаңа қанның пайдаболғаннан кейінбірнешекүн қанық түсті қан уйындыларытүсуі мүмкін.Қанмен аспирациялансажәне аспирациялық пневмонияның дамуындаденетемпературасыжоғарылауы мүмкін.Фиброзды-каверноздыжәне цирроздыөкпе туберкулезіндекөп қан түзілуі мүмкін.

• 
  Слайд 9
  

  Өкпе туберкулезіндеөкпе тұсы шаншыпауырадыбұл көбіне плевраның париетальды жапырағына өткенде пайда болады. Ауру сезімі тыныс алғанда, жөтелгенде, жыдам қимылдағанда пайда болады және күшеце түседі. Қай бөлік зақымдалса сол жерде ауру сезімі болады. Кейде қабыну диафрагмалық, медиастеналды бөлікте болса онда ауру сезімі мойын, кеуде, жүрек аумағына берілуі мүмкін. Плевралық эксудат түзілсе ауру сезімі азаяды, онық сорылганынша сақталады. Туберкулез кезінде жедел перикардит болса онда ауру сезімі бітелген, тұрақты емес. Алга еңкейіп отырғанда ауру сезімі азаяды. Бірден болатын ауру сезімі туберкулездің спонтанды пневмоторакспен асқынғанда болады. Пневмоторакс кезіндегі ауру сезімінің стенокардияда, инфарк миокардтагы болатын ауру сезімінен ерекшелігі тек сөйлегенде, жөтелгенде күшейеді, және ол сол қолға ирродиация бермейді.

• 
  Слайд 10

  Сұрастыру

  Ауру анамнезін жинаған кезде аурудың қалай белгілі болғанын білу қажет: Науқас дәрігерге әртүрлі шағымдармен келуі немесе Флюрографиялық тексерістен өткенде туберкулез анықталуы мүмкін.Науқастан өзгерістің қай уақыттан бастап пайда болғанын, науқас хал-жағдайының өзгеруі барысын, бұрын жасалған операциялар мен жарақаттырын, басқада аурулармен ауырғаны жөнінде деректер қажет. Әсіресе тұмау, өкпе қабынуы, ревматизм, іш сүзегі клиникалық көрінісімен өтетін туберкулездің клиникалық белгілеріне, туберкулездік плеврит, лимфаденит, түйінді эритема көріністеріне көңіл бөлу қажет. Сондай ақ науқаста туберкулезді асқындыратын (қант диабеті, силикоз, АИТВ, асқазан- ішек ұлтабар ойық жара ауруы, маскүнем, нашақор) аурының барынанықтау маңызды. Науқастың мекен жайы, оның мамандығы, тұрмыс жағдайы, өмір-салты жайында деректер алу керек. Балалар мен жас өспірімдерді сұрастырғанда бұрындары жасалған егулерді, туберкулин сынамаларының нәтижелерін анықтаған жөн. Науқас отбасындағы адамдардың денсалығын, уйде, оқу орнында, жұмыста туберкулезбен ауырған науқастармен қарым-қатынаста болғанын, болса ұзақтығын, туберкулезбен ауыратын жануарлардың бар жоғын анықтау өте қажет.

• 
  Слайд 11

  Қарап тексеру

  Қарап тексеру кезінде өзгеріс көбіне көзге көріне бермейді. Науқасты тексеру барысында дене бітіміне, терінің және шырышты қабаттың түсіне көніл бөлу қажет. Кеуде куысын қараған кезде бұғана усті шұңқырларының біркелкілігіне, кеуде қуысының екі жағының тепе-теңдігіне, терең дем алғанда олардың қозғалысына баға береді, тыныс алуға құрсақ бұлшық еттерінің, қосымша тыныс бұлщықеттерінің қатысуына мән беріледі. Қабырға аралық кеңістіктердің таралуына немесе кеңеюіне,операциядан кейінгі тыртықтарға мән беріледі, жыланкөздер немесе олар жазылғаннан кейінге тыртықтарға мән беріледі. Саусақтар мен башпайларын қарағанда саусақ фалангілерінің барабан таяқшалары түрінде, тырнақ пішіні сағат әйнегінің дөнесі секілді өзгеруіне көңіл аудару қажет. Балалар мен жас өспірімдерді қараған кезде иықтағы БЦЖ вакцинасынан кейінгі тыртыққа мән беріледі.

• 
  Слайд 12

  Пальпация

  Бұл тәсіл арқылы тері құрғақтығын, серпімділігін, ылғалдылығын, теріасты шел май қабатының жағдайын байқайды. Мойын, қолтық астыжәне шаптың лимфа түйіндеріне мұқият пальпация жасалынады. Өкпедегі жеделқабыну үрдісі плевраға тарағанда кеудебұлшықеттерінің ауруыбайқалады.Туберкулездің созылмалыағымында немесеауқымды операцияданкейіниық белдеуінің, кеудеқуысы бұлшықеттерінің семуібайқалуы мүмкін.Кеудеаралық ағзалардың ығысуын кеңірдектің орналасуынақарап анықтауға болады. Өкпе туберкулезімен ауыратын науқастардың дауыс дірілі күшеюі немесе әлсіреуі мүмкін. Дауыс дірілі ошақты, инфильтративті,циррозды туберкулез кезінде тығызданған жерлерде, кең бронхылы үлкен каверналар үстінде жақсы анықталады. Дауыс дірілінің әлсіреуі , тіпті оның жоғалуы плевра қуысында ауа немесе сұйықтық жиналғанда, бронх туберкулезінде, бронх түтігінің бітеліп жабылуында байқалады.

• 
  Слайд 13

  Перкуссия

  Бұл тәсілмен өкпе тінінде бірнеше өзгерістер анықтауға болады. Спонтанды пневмоторокста –қораптық дыбыс Эксудативті плевритте-перкураторлық дыбыстың қысқаруы Өкпе аттелектазында-дыбыстың қысқаруы.

• 
  Слайд 14

  Аускультацияда

  Бұл тәсілмен өкпедегі сырылдар мен өкпенің үйкеліс шуылын естудің маңызы зор. Белгілі бір шектеулі бөлікте ұсақ көпіршікті ылғалды сырылдардың есітілуі өкпе тінінің ыдырай бастағанын көруге болады. Орташа және ірі көпіршікті сырылдардың естілуі- кавернаның белгісі болып табылады. Құрғақ сырылдар бронхитте естіледі. Ысқырықты сырылдар бронх астмасы бар бронхитте естіледі. Құрғақ плевритте плевраның үйкеліс шуылы естіледі, ал перикардитте перикардтың үйкеліс шуылы естіледі. Тыныстың әлсіреуі- плевритке, плевраның қалыңдауында, пневмоторксқа тән. Қатаң немесе бронхиальты дыбыс өкпе тіні инфильтациясында. Амфорикалық дыбыс алып кавернаның үстінде кең дренаждаушы бронхтық дыбыс.

• 
  Слайд 15

  Зертханалық тексеру әдістері

  Жалпықан анализі — Туберкулездің үдеуінде лейкоцитоз,, моноцитоз, лейкоцитарлыформуланың солға жылжуы , лимфопения, СОЭжоғарылау. Биохимиялық қан анализі — жеделфазадағы белоктаранықталады, Жалпы белок молшерінің азаюы қан сарысуындабелокфракциялларының азаюыаурудың түріне сатысынабайланысты . Холестерина, зәр қышқылы, лизоцим жогарылауы . Өкпе тінінің фибриоздыөзгеруінде қандаангиотензин-кавертирующий ферменттің белсенділігіжоғарылайды.Өкпе тінінің дұрыс вентиляцияланбауынанаспирациялық ацидоз дамиды. Жалпы зәр анализі –көбінде туберкулезбен ауыратын науқастардың зәрі қалыпты болып келеді. Бүйректің, зәр шығару жолдарының туберкулезбен қабынғанда ғана байқалады. Созылмалы өкпе, суйек туберкулезімен ауыратын науқастарда- амилайдоз байқалады.

• 
  Слайд 16
  

  Туберкулездіминингиткезінде ликвор сұйықтығын зеттеу көп мөлшерде нейтрофилдеранықталады, 80 % жағдайда туберкулез таяқшаларын анықтауға болады. Қақырықты зерттеуі –каверналар жиналғанда күріш денешіктері анықталады, ақуыз, эластин талшықтары, кальций тұздары анықталады.

• 
  Слайд 17

  Туберкулез кезіндгі рентген

• 
  Слайд 18
  

  Симптомдарыпайда бола бастағаннан уақтылы қаралып, деркезіндеемделсе, туберкулезденайығуға болатынынестесақтаған жөн. Әйтпегенде, кешанықталса, өлімге әкеп соқтыруы да әбден мүмкін. Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол іздейік агайын!

• 
  Слайд 19

  Пайданылған әдебиеттер

  Т.Ә.Момынов « ФТИЗИАТРИЯ» 2006 жыл. А.С.Ракишева , Г.Цогт « ФТИЗИАТРИЯ» 2014 жылАлматы. http://ftiza.su/analizyi-krovi-i-mochi-pri-tuberkuleze/ http://laboratories.com.ua/analizy-pri-tuberkuleze-legkih.html

• 
  Слайд 20
  

  Назар аударғандарыңызға рахмет!!!