Презентация на тему "КЫРГЫЗСТАНДЫН АЙМАГЫ БАЙЫРКЫ МЕЗГИЛДЕ"

Содержание

• 
  Слайд 1

  Нарын медициналык колледжиКЫРГЫЗСТАНДЫН АЙМАГЫ БАЙЫРКЫ МЕЗГИЛДЕ

  Даярдаган: 1МИ (Б) тайпасынынстуденти Жъзбайкызы Алтынай Текшерген: Артыкбаева Айчър=к Эрматовна

• 
  Слайд 2

  План:

  ТАШ ДООРУ КОЛО ДООРУ САКТАРДЫН УРУУ БИРИКМЕЛЕРИ УСУНДАР

• 
  Слайд 3
  
• 
  Слайд 4
  

  Кыргызстандагыташдоору — КыргызРеспубликасы ээлегенаймактынташдоорундагытарыхы. Кыргызстандагы ташдоору б.з.ч. 2 млн. 600 - 4 мищжылдыктараралыгындагымезгилдикамтыйт.

• 
  Слайд 5
  

  Ташдоору- адамкоомунунпайдаболушу. тарыхый-маданиймезгил. БулучурдаэмгекТашкуралдарыжанасогушкуралдарынегизиненташтанжасалып, жыгачмененс==к да колдонулабаштаган. Анынакыркыбаскычындакарапаидиштердижасоо=нъкк=н. Ташдоору - адамзаттарыхындагыузаккасозулгандоор ал адамдынайбанданболунупчыгышынанбашталып, металл пайдаболгонго (мындан 8 мин жылдаимурда) чейинсозулган. Булдоормаданиятты=нъгъш =зг=ч=лъкт=рън= ылайыкбайыркыташдоору (палеолит), жащыташдоору (неолит) жанабулэк==нънортосундагы=тк==л доор - ортощкуташдоору - мезолит депб=лън=т.

• 
  Слайд 6
  
• 
  Слайд 7
  

  Кыргызстандагы коло доору — КыргызРеспубликасы ээлегенаймактын коло доорундагытарыхы. Кыргызстандагы коло доору б.э.ч. III (II) миңжылдыктан – I миңжылдыктынбашыаралыгындагымезгилдикамтыйт.

• 
  Слайд 8
  

  Б.з.ч. 4-3 миңжылдыктагыадамзаткоомдорунунирижетишкендигиболуптартыпадамзат колону пайдаланабаштайт. Кыргызжергесиндеги коло доору шарттуутүрдө андрон жанан чустархеологиялыкмаданияттары аркылуутаанылганэкимаданий аймак аркылуумүнөздөлөт. Экиархеологиялыкмаданиятчопоидиштерининкөлөмдөрү, ага түшүрүлгөноюулары, чарбажүргүзүүөзгөчөлүктөрү, маркумдукөмүүадаттары, метал өндүрүүдеңгээли, турак-жайларыбоюнчаайырмаланат. Бирок археологиялыкмаданияттараркылуужактанайырмаланган, байланышсызжасаган, байланышсызэкиэтникалыктоптордунмаданияты катары кароотуураэмес. Булпикир Ысык-Көлдө чустмаданиятына мүнөздүүбети боёк мененкооздолгон чопо идиш калдыктарытабылганданкийинжаралды.

• 
  Слайд 9
  

  Сак уруусу Сактар. б.з.ч. 6-3- кылымда Орто Азия, Кыргызстан, ЧыгышТуркстанаймактарындасактар, же скифтердепаталганкѳпсандагануруктаржашаган. Индиялыкбулактардасактардытурлар, байыркыкытайлыкмалыматтардасэ эли депаташкан. «Сак» дегентушунук «эркинадам», «кучтууэркек» дегендибилдирген.

• 
  Слайд 10
  

  Жаратылышшартынаылайык, кыргызстандынтундугундѳгусактарнегизинен мал чарбачылыгымененкесиптенишкен. Ферганалыксактарболсо мал чарбасындыйканчылыкмененайкалаштырган. Кой, жылкы, уй, тооасырашып, буудай, арпа, тарууайдашкан. Сут, этазыктарынсактардынтамак- ашыныннегизинтузгон, жундѳнѳсумдукбуласынанжипийрип, кездеметокушкан. Кийизденжасалганшуштугуйкалпактардыкийишкен. Териденкийимтигип, атжабдыктарын, идиштердижасоокениритараган.

  Кыргызстандан сак маданиятынынэстеликтери Чуй =р==нун=н, Ысыкк=лд=н,… Тениртоодонж.б. жерлердентабылган. Курмандык чала турган такта, шамчырактар, конус формасындагыбуттары бар казандар ото зоркызыгулардытуудурат. Булбуюмдарайбандардынколодонжасалганс=л=к=тт=руменен=т= чеберкооздолгон. Археолог эстеликтерсактардазергерчиликишижогоркучеберчиликкежетишкенинайгинелейт. Алтындан, колодонжаначоподонжасаганбуюмдар, ар турдуукооздуктар, =зг=ч= айбанаттардынс=л=к=тт=рун жасоожанасур=тун тушурууискусствосусактардындуйн=г= болгонк=з карашын, философиясынчагылдырат.

• 
  Слайд 11
  

  ТарыхтажазылгандайусундаразыркыКыргызстандынаймагындажашаганкалкболгон. Кытайжазмабулактарыусундардынбойлоруузун, к=зд=ръ к=к, =щъсарыадамболушкандепсър=тт=ш=т. Мындануламайрымилимпоздорусундардыэнесайлыккыргыздардынтещиртоодогубирбутагыдепэсептешет.

• 
  Слайд 12
  

  Усунмамлекетининтузулушу. Тенир-Тоодогуусун эли тузгонмамлекет, кытайжазмаларында "усуньго" (усундармамлекети ) депаталган. АлгачусундарУлууКытайдубалынынбатышжагындакочуп -конупжурушкон. б.з.ч 160-ж аларсактардыталкалапТенир-ТоожанаЖети-Суугакелишкен. Алардын куч-кубаттуууруубирикмесинеБорбордукТенир-Тоо , Алай, Жети-Суу, Иле дарыясыандан ары Балхаш колуночеейинкиаймактаркирген. Усунмамлекетининпадышасы- "уруубашчысы" дегентитулгаээболгон. Анынордошаары Чигу же Чигучэн ( кызылороондогушаар) болгон. Археологиялыкизилдоолортарабынан Чигу шаарынынурандыларыазыркыкездегиЫсык-Колдун Туп булунунунтубундокалгандыгыаныкталды. Ал жерденусундаргатиешелуучопоидиштер, коло ороктор, канжарлар, казандартабылган. Биздиндоордунбашталышында колдун суусукоторулуп, Чигу шаарысууалдында калган. Кунбагбийлигимураскаоткон. Усундардынмаанилууиштерининбирисогушболуп, ото жоокер эл болушкан. Мамлекеттибашкаруудакүнбагаксакалдаркенешинетаянган. Алармамлекеттинмаанилуумаселелеринчечишкен. Падышагамамлекеттибашкарууда 16 чиновник жардамберген. Усунармиясыошолмезгилде эн күчтүүболгон. Усунатчандарысөөкмененкапталганооржаа, темиручтуужебежанатемиркылычмененкуралданышкан.

• 
  Слайд 13

  усунмамлекетининкартасы

• 
  Слайд 14

  Колдонулганадабияттар:

  Асанканов.А., Бедельбаев.А., Сапаралиев.Д. ж.б. КыргызРеспубликасынынТарыхы. — Бишкек, 2000. Бернштам.А. Избранные труды по археологии и истории кыргызов и Кыргызстана. Том 1-2. — Бишкек, 1997-1998. История Киргизской ССР, том 1. — Фрунзе, 1984. История кыргызов и Кыргызстана. — Бишкек, 2000..