Содержание
-
Тукай – Бөек исем!!!
-
Татар халыкшагыйреГабдулла Тукай (ГабдуллаМөхәммәтгариф улыТукаев) 1886 елның 14 апрелендә элекке Казан губернасыМәңгәр волосте (ТАССР Арча районы) Кушлавычавылындатуа. Кечкенәдән ятим калган Габдулла, кулдан-кулгайөреп, балачагынСасна, Өчиле, Кырлайавылларындауздыра. БашлангычбелемнеКырлайавылымәдрәсәсендә ала.
-
Шагыйрьнең бишеге (1886-1894) Айрылыпкитсәм дә синнән гомремнең таңында мин... Җир өчен, азатлыкөчен көрәшләргә, патшасамодержавиесенең камчылыэкспедицияләренә гаҗәеп бай Казан артының үткәне. Бутөбәктәге халыкның аһ-зарлы моңы, яну-сөю аһәңнәре, акыл-хикмәт тулыҗыр-бәетләр, әкият-мәзәкләр — һәммәсе дөньяви хәлләргә бәйләнгән.
-
Дөньяда бергенә шагыйрьнең дә җылылык эзләп үз гомерендә җиде-сигез хатынга«әни» дипдәшеп караганыбулмагандыр. Габдуллаисә әнә шундыйязмышкичерә. Беразсоңрак аныүз әнисе яңа гаиләсенә алдыра. Шагыйрьнең «Исемдә калганнар» дигән автобиографикәсәрен укыгандашулурынгаҗиткәч, иркенсулапкуясың: рәхәткә тарыдысабый, дисең.Ләкин бурәхәт озаккабармый: әнисе дөнья куя да, Габдулладөм ятим кала. СаснамулласыбуятимнеӨчилегә — Габдулланың әнисенең атасынакайтарыпбирә.Мондаисә үги әби.Күп балалыгаилә.«Үги әбинең алтыкүгәрченнәре эчендә мин берчәүкә булганга, мине җыласам — юатучы, иркәләним дисәм — сөюче, ашыйсым-эчәсем килсә — кызганучыбердә булмаган, минеэткәннәр дә төрткәннәр...» Бубулдыдүртенче гаилә.Бәләкәй Габдулламондаятимлекнегенә түгел, ачлыкны да татый. Бабасы, күрше авылларданикмәк сыныкларытеләнеп алыпкайтып, балаларыначүлемнән саклый. Ә бервакытбаланы, Казангабаручыберямщиккә утыртып, ерак, билгесезсәфәргә озаталар. Теге ямщик исә Печән базарынакилгәч: «Асрарга бала бирәм, кем ала?» — дипкычкырыпйөри.
-
1895 ел башыннан Тукай Уральск шәһәрендә яшәүче туганнарыгаиләсендә тәрбияләнә. Биредә ул татар халыкиҗатын һәм әдәбиятын җентекләп өйрәнә, гарәп, фарсы, төрек, рус һәм башка халыкларның әдәбиятлары белән таныша, рус теле аркылыКөнбатыш классик әдәбияты казанышларынүзләштерә. Үзе дә беренчешигырьләрен иҗат итә. Уральскидагыәдәби-мәдәни хәрәкәт Тукай тормышындахәлиткеч роль уйный. 1905 елгы революция дулкыныбелән зурәдәбиятка килепкергән әдип мондаҗәмәгать эшлеклесе, журналист, тәрҗемәче һәм шагыйрьбуларакформалаша.
-
1907 елның көзендә Тукай Казангакайта. Улүлемсез әсәрләренең күбесен шушында яза; профессиональреволюционерлардаирәсенә керә; татар культурасының революцион-демо-кратикканатынҗитәкләүгә алына. Шагыйрьнең сугышчаншигъриятеһәм иҗтимагый, әдәби процессларның иң четереклепроблемаларынабагышланган публицистик чыгышларыәдәби-мәдәни хәрәкәтнең төп юнәлешен билгеләүче көчкә әверелә.
-
Габдулла Тукай 1913 елның 15 апрелендә Казандаүпкә авыруыннанвафатбула. Тукай татар халкының яңа реалистикәдәбиятына һәм хәзерге замантатарәдәби теленә нигезсалучыбулды. Шагыйрь иҗтимагый прогресска хезмәт итүне үзенең гражданлыкбурычыитепсанады; кыскагынагомерюлындакүпкырлы иҗаты белән татар культурасытарихындаяңа эпоха ачты.
-
Габдулла Тукай татар әдәбияты тарихынаяңа миллипоэзиягә, заманчататартеленә нигезсалучыбөек шагыйрьбулараккерде. Шагыйрьнең иҗат эшчәнлеге сигез ел гынадәвам итә. Ул 27 яшендә вафатбула. Үзеннән соң 10 меңнән артыкшигъриюллар (400дән артыкшигырь, 9 поэма) һәм 50 биткә якын проза әсәрләре (350 хикәя, очерк һәм истәлекләр) языпкалдыра.
-
-
Шагыйрьнең җеназасы Юнысовмәйданында.Мондаҗыелган 5–6 меңләп халыкалдындаЗарифхәзрәт Әмирхан тарафыннанҗеназа намазы укыла.
Нет комментариев для данной презентации
Помогите другим пользователям — будьте первым, кто поделится своим мнением об этой презентации.