Презентация на тему "Қазақ әдебиеті"

Содержание

• 
  Слайд 1
  

  Таныстырылым ша қазақ әдебиетке

• 
  Слайд 2
  

  ШортанбайҚанайұлы (1808, қазіргі Жамбыл облысыҚаратау өңірі – 1881, қазіргі Қарағанды облысыШетауданы) – ақын, діниқайраткер.ОлТүркістан жеріндеҚаратауды жайлаған шаруаҚанайдың отбасындадүниеге келген. Жасшағынан мұсылманша оқып замандастарықатарлы білімалмаған.Бұрыннан қазақ халқының қасиетті астанасыесептіТүркістан қаласы, оның солтұстағы шар тарапқа жайылған даңқы жасталапқа әсерсіз болмаған. ШортанбайҚанайұлы

• 
  Слайд 3
  
• 
  Слайд 4
  

  Мұсылмандық жолындағы оқудың нәтижесі оның қолын ишандық дәрежеге жеткізді. Бұл жолдақызмет атқару үшін Түркістаннан Арқаға, Қарақаралыға қарасты Бесатажайлаған Жамантайтөренің мекенінеқоныс аударуға тура келеді. ОданкейінАюлы-Ақсу бойынқоныстанған Жанғұтты бидің қарамағанан шағын мешітсалдырып, медресе ашады. Өле-өлгенше осы бидітөңіректеп, өмір кешеді. Ер жетіп, еркіншееңбек етуге бел буған талабызор, талғамы қалыптасқан Шортанбайжаңа ортаға, өзге өлке жағдайына кезігеді.

• 
  Слайд 5
  

  Жігітжасындағы Шортанбаймешіташы, дінижұмысатқара бастағанмен, оған мүлде берілеалмайды. Тіршіліктің талабы, өмірдің руханиазығы, дүниенің қызығы оны тәубасынан жаңылдырады. Қызойнақ пен Алтыбақан кештерінебірденбарып, жастарға араласыпкеткісі-ақ келеді. Амалынтапса, екеуін де қолданып, өзі деелденшеттемей, жастарға да, үлкендерге де үйір боп, солардың ортасындаөмір сүру, мүмкін болғанынша сезімге бой алдырмай, ақыл мен парасатқа жүгіну қажет. Осылайша ой түйген Шортанбайөзін еркінұстайды. Жастық шақтың қызығы оны ойын-сауыққы жетелейді. Елдегіәр қилы дәстүрлі той, жиын, келінтүсіру, қыз ұзату салттарынабайланыстыдумандарға еліктемеумүмкін емес

• 
  Слайд 6
  
• 
  Слайд 7
  

  Ресейотаршылдығының зорлығын көзімен көріп, жанымен, тәнімен сезінгенақын өзінің «Зарзаман», «Бала зары», «Тар заман», «Опасызжалған», т.б. толғаулары арқылы ақиқаттың астарынашыпкөрсетті.

• 
  Слайд 8
  

  Ал оны жасаушы "Ер данасы" - шынмәніндегі ақын. Ойын-сауықта екінің біріелдің алтыаузынайтаалады. Бірақ олнағыз ақын ба, жоқ, олсөзге әуестердің бірғана. Ол 19 ғасырда өз дәуірінің шындығын бүге-шігесіне дейінкөрсете білгенбірден-бірақын. Шортанбайбелгілібірортаның немесеаймақтың ғана емес, баршахалықтың мұң-мұқтажын толғады, көптің жоқтаушысы болды. Ресейотаршылдығының зорлығын көзімен көріп, жанымен, тәнімен сезінгенақын өзінің “Зарзаман”, “Бала зары”, “Тар заман”, “Опасызжалған”, т.б. толғаулары арқылы ақиқаттың астарынашыпкөрсетті.Шортанбайөзіне дейінгіБұқар, Тәтіқара, Ақтамберді жыраулар мен Шал ақынның мол мұраларымен жақсы танысболған.

• 
  Слайд 9
  

  Шортанбайшығармаларының лейтмотиві – заман, қоғам, халық тұрмысы, ел өмірі, жер, қоныс қысымы, отаршылар мен жергіліктіәкімдердің озбырлығы, жаңа қарым-қатынастан туындаған тонаудың жаңа түрлері, сатқын ел билеушілер, бұзақы топта, т.б. Елдіқанаушылардың жаңа тобының ақшалы байлар, алыпсатарлар, саудагерлерекенінақын айқын суреттейді. Олардынағыз ел ырысынеміп, сездірмейсорыпжатқан аранытолмасалпауыттардепбейнелейді. Ақшаға байланыстыелдегіқайғы қасіреттің де шынайысуретіжасалады. Арам арсызжаншықты, Қайыры жоқ бай шықты. Сауыпішерсүті жоқ, Мініпкөрер күші жоқ, Ақша деген мал шықты.

• 
  Слайд 10
  

  Ақын 1881 жылықазіргі Қарағанды мен Жезқазған облыстарынақарасты Шетауданыжеріндеқайтыс болды.