Презентация на тему "Су анасы" 2 класс

Содержание

• 
  Слайд 1

  «Су Анасы» Габдулла Тукай

• 
  Слайд 2
  

  СУ АНАСЫСУ АНАСЫ(«мать воды»), в мифологии казанских, западносибирских татар, татар-мишарей, кумыков (суванасы), карачаевцев (сууанасы) дух воды. У татар С. а. - разновидность духов су иясе (суиясе - нередко также другое название С. а.) представлялась в человеческом облике. У С. а. есть муж, су бабасы («водяной дед»), и дети (сыновья иногда тоже называются су иясе). Она моет своих детей, выходя в полночь на мостик над водой. Людям С. а. показывается на берегу реки, расчёсывая, подобно албасты, волосы гребнем. Считалось, что С. а. может наслать засуху, болезнь, утопить человека. Поэтому молодая жена, впервые пошедшая в доме мужа за водой, в дар ей бросала в воду монетку. У тобольских татар С. а. (соукороткоях) считалась главой соу-пяре, злых духов, за "ноги затаскивающих людей в воду. Представляли её в образе старухи с длинными седыми распущенными волосами, обычными атрибутами считались золотые вёдра или золотая гребёнка. (Источник: «Мифы народов мира».)

• 
  Слайд 3
  

  ВУТАШВУТАШ в мифологии чувашей духи воды. Термин «В.» финно-угорского происхождения. Считалось, что В. живут под водой, ведут тот же образ жизни, что и люди. Они имеют семьи, среди них есть и старцы, и младенцы. Людям В. обычно показываются в образе красивой девушки, расчёсывающей длинные волосы золотым гребнем. Мужчине, ставшему её возлюбленным, В. носила деньги. Согласно некоторым мифам, при постройке мельниц В. требовали человеческих жертв. Иногда В. отождествлялись с духами «шывамаше» и «шывашше» (чуваш., букв. «мать воды» и «отец воды»), которым также приносились умилостивительные жертвы. (Источник: «Мифы народов мира».)

• 
  Слайд 4
  

  Җәйкөне. Эссе һавада мин суда койнам, йөзәм; Чәчрәтәм, уйныйм, чумам, башымбелән сунысөзәм. Шул рәвешчә бер сәгать ярым кадәрле уйнагач, Инде шаятьберсәгатьсез тирләмәм дипуйлагач, Йөгереп чыктымсудан, тиз-тизкиендемөс-башым; Куркам үзем әллә нидән — юкянымдаюлдашым. Бервакыт китәм дигәндә, төште күзем басмага; Карасам: беркуркынычхатынутырганбасмада.

• 
  Слайд 5
  

  Көнгә каршыялтырыйкулындагы алтын тарак;Шултаракберлән утыратузгыган сачен тарап. Тын да алмыйча торам, куркыпкына,тешнекысып. Шунда яр буендагыкуеагачларгапосып. Сачләрен үргәч тарап, сикерде төште суга ул; Чумды да китте, тәмам юкбулдыкүздән шунда ул. Инде мин әкрен генә килдемдә кердембасмага. Жен оныткан, ахыры, калган тарагыбасмада.

• 
  Слайд 6
  

  Як-ягымда һич кеше дә юклыгын белдем дә мин. -Чаптымавылга, таракнытизгенә элдемдә мин. Күрмимен алнывә артны, ичабам мин ичабам; Ашыгам, тирлим, пешәм һәм кып-кызууттайянам. Бер заманныәйләнеп баккан идем арткатаба,-Аһ.харапэш! - Су анасы да минем арттанчаба. Кычкырадыр: «Качма! качма! Тукта! тукта, и карак! Ник аласынсинаны, — ул бит минем алтын тарак!» 

• 
  Слайд 7
  

  Мин качамын — улкуадыр, улкуадыр — минкачам; Шулкадәрле кыр тыныч, һичбер кеше юк ичмасам. Шул рәвешчә чабышып җиттек авылга бервакыт, Су анасыныкуаргакүтәрелде барчаэт! «Вау!» да «вау!» да, «һау!» да “һау” — бертуктамый этләр өрә; Су анасы, куркып этләрдән, кирегә йөгерә. Инде эшҗайланды, куркудантынычландым, дидем;И явызкарчык! тарагыңнан коры калдың, дидем.

• 
  Слайд 8
  

  Өйгә кайттым да: «Әни, алтын тарактаптым!» — дидем; «Сусадым, ардым, әни, — мин бикозакчаптым», — дидем. Сөйләгәчтен кыйссаны, алды тарагымны әни; Курка үзе алса да, — уйлыйэченнән әллә ни... Яхшы, хуш. Батты кояш. Йокларга яттым кич белән; Өй эче тулган иде кичке һава, хуш ис белән. Юрганастындайокыгакитмиятам мин һаман; Шык та шык! — кемдер тәрәзәгә чиертә бер заман.

• 
  Слайд 9
  

  Мин ятамрәхәт кенә, тормыйм да кузгалмыймәле.Бутавышкасискәнеп, торганйокысыннанәни: — Ни кирәк? Кем бу? Кара төндә вакытсыз кем йөри? Нәрсә бар соң төнлә берлән, и пычагым кергери! — Су анасы мин, китер, кайда минем алтын тарак?Бир! бая көндез алыпкачты синен угълын, карак! Төшкән айның шәүләсе, мин юрган астыннан карыйм; Калтырыйм, куркам: «Ходай! — дим, — инде мин кайда барыйм?» 

• 
  Слайд 10
  

  Һич өзексез шык та шык! безнең тәрәзәне кага; Ул коточкыч сачләреннән чишмә төсле су ага. Әнкәем алтын таракны, тиз генә эзләп табып,Атты да тышка, тизүк куйдытәрәзәне ябып. Су анасыннанкотылгачтын, тынычлангач, әни И орышты, иорышты, иорышты соң мине! Мин дә шуннанбирлеандыйэшкә кыймыйбашладым, «Йә иясе юк!» — дип, әйберләргә тими башладым.

• 
  Слайд 11

  Бауман урамында «Су анасы» фонтаны

• 
  Слайд 12
  

  Сүзлек эше:Коенам- купаюсьЙөзәм- плаваюСәгать ярым- полтора часаШаять- наверноЮлдашым – иптәшем,другХатын- женщинаЯлтырый-блеститСачен-чәчен,волосыПосып- качып,прячасьБасма- мостикКирегә йөгерә- бежит обратноЧиертә-стучитИясе- хозяинОрыша-ругает

• 
  Слайд 13
  

  -Скажи что ты водяная и что у тебя есть золотой гребешок. - скажи что ты очень боишься. - скажи своему сыну, что нельзя трогать чужие вещи. - Спроси у своего друга любит ли он сказки? - спроси у своих одноклассников что они узнали сегодня на уроке?

• 
  Слайд 14
  

  өй эше: “Су анасы” әкият-поэмасының үзегезгә ошаган өлешенә рәсем ясарга, туры килгән юлларын язып куярга.

• 
  Слайд 15

  Барыгызга да җавапларыгыз өчен рәхмәт. Сау булыгыз.