Содержание
-
Астана медициналық университеті АҚ «№1 Қоғамдық денсаулық сақтау» кафедрасы СӨЖ Тақырыбы: Менеджмент ғылымының даму тарихы Орындаған : ҚДС 501 топ Жұмағалиева Қ. Б. Қабылдаған : Байгулова Г. Б. Астана 2017 ж.
-
Менеджменттідамыту – бұлүзіліссізболатынұйымныңмақсатына, стратегиясынажәнемәселелерінебағытталғанэволюциялықүрдіс. Басқаруүрдісіүнеміжаңарыпотырады. Менеджменттіңтарихикезеңделуірасталадыжәнеоныңдамуыныңеңалдыменсыртқыжағдайларғатәуелдіекендігінкөрсетеді. Менеджментті дамыту, еліктеу қадамдарының қатары емес басқаруды дамытуда бірнеше көзқарастың бір-бірімен сәйкес келуі орын алады. Басқарудың теориясы мен практикасы дамуына айтарлықтай үлес қосқан маңызды көзқарас белгілі.
-
Менеджменттің даму кезеңдері
Менеджменттің теориясы мен практикасының дамуы бірнеше кезеңдерге бөлінеді І кезең – ежелгі кезең. Алғашқықауымдыққұрылыстарубасшысының, қауымдықжетекшініңкөмегімен, басшылығыменбірігіптіршілікеткен. Б.э. дейінгібасқарупринципініңжан-жақтылығынзерттепсипаттамабергенадам Сократ (470-439 жж.) болды. Платон (б.э. дейінгі 428-348 жж.) мемлекеттікбасқарудыңтүрлерінталдауменбіргебасқаруоргандарыныңфугкцияларынанықтаған, ал Александр Македонский (б.э.дейінгі 356-323 жж.) әскердібасқарудыңтеориясы мен практикасындамытты. Басқаруғылымыүнемі даму үстінде. Сондықтанбасқарубағыттары, мектептеріөзгеріп, жетіліпотырады. Қазіргі менеджмент ХІХ ғасырдағыөнеркәсіпреволюциясыкезіндетуындаған. Өндірістіңалғашқытүрлерінде, фабрикалардаадамдардыжұмыспенқамтужәнеолардыбіріктіріп, жұмысқабағыттауқажеттілігітуындаған. Мінесондайжағдайдақабілеттіжұмысшыныүйретіп, оқытып, кәсіпорыниесініңмақсатынорындауүшінпайдаланған. Олар – алғашқыменеджерлерболатын. Бұлкезеңдемемлекеттікбасқарудағыеңбекбөлінісініңәртүрліформаларынанықтап, мемлекет пен мемлекетбасшысыныңміндеттерінесипаттамабергенғалым – Адам Смит. ІV кезең – ақпараттаркезеңі (1960 ж. – қазіргіуақытқадейін). ІІІ кезең – басқарудыбіржүйеге (систематизация) келтірукезеңі (1856-1960 жж.) ІІ кезең – индустрияның даму кезеңі (1776-1890 жж.). басқарудыңдамығанмерзімінде математика мен компьютерді, электрондыесептеутехникасынкеңіненқолдануарқылыбасқарудыжетілдірудемүмкіндіктуды.
-
Басқару көзқарастары:
1-ші басқарудағыәртүрлімектептертұрғысынанкөзқарас. Бұлкөзқарасбасқаруәртүрлі 4 көзқарастанқарастырылуыменсипатталады. 2-ші үрдістіккөзқарас 3-ші ситуациялықкөзқарас 4-ші жүйеліккөзқарас.
-
Басқарушылық мектебінің дамуы
20 ғ. 1-ші жартысындабасқарушылықойыныңәртүрлімектебініңдамуыорыналады. Хронологиялықтүрдеолардымынадайтәртіппенайтады. ғылымибасқарумектебі; классикалықмектеп; адалдыққатынастаржәнемінез-құлықғылымыныңмектебі; басқаруғылымыныңмектебі.
-
Басқарудың негізгі мектептері
Ғылымибасқарумектебі (1885-1920 жж.) Ғылымибасқарумектебі (1885-1920 жж.) негізінқалаушыларФредрик Тейлор, Френкжәне Милли ПельбергГенрийГанкқұрушыларыныңойыншаөлшеуді, талдауды, логиканыпайдаланыпқолеңбегінкөптегеноперацияларынолардыңнеғұрлымтиімдіорындалуынқолжеткізеотырыпжетілдіругеболады. Фредрик Тейлор мектебініңдамуынаүлкенүлесқосты. Оныңмақсатыеңбектіжәнебасқарудыдұрысұйымдастырупринциптерінқалыптастырудаболады. Негізгіназардыолфизикалықеңбектіғылымиұйымдастырыппринциптерініңқалыптасуынабөлді. Оныңойыншакәсіпорындаөзініңжекетәжірибесінегізіндеешнәрсеістелмеуікерек. Тейлордыңқағидасы: қызметкерлердіғылымитүрдесұрыптау(физикалықинтеллектуалдыдамығанадамдарды); жалақы, еңбекақытөлеудежұмысшылардыынталандыруүшінәділеттіжалақытөлеу.
-
Басқарудың ғылымиретіндедамуынақосқанүлестері
Ғылымибасқарумектебі: міндеттіорындаудыңтаңдалуәдістерінанықтағандағылымитаңдаудыпайдалану. мақсатқақолжеткізуүшінеңқолайлықызметкерлердітаңдау, олардыбаулапотырудықамтамасызету. қызметкерлердіөзміндеттерінтиімдіорындауғақажеттіресурстарменқамтамасызету. Еңбекөнімділігінарттыруғаматериалдықынталандырудыұдайыжәнедұрысқолдану.
-
Басқарудың негізгі мектептері
Басқалардыңклассикалықжәнеәкімшілікмектебі 1920-1950 жж. Бұлмектептіңнегізінкөңілбөлгені — әкімшілікбасқарудыдамыту. Яғнибасқарудыңәмбебаппринциптеріндамыту. БұлмектептіңнегізгіөкіліА.Фаелдің 14 қағидасы бар: -еңбекбөлінісі; - өкілеттілікжәнежауапкершілік; - тәртіп; - дара басшылық; - бірғанабағытқабағытталуы; - жекемүдделердіңжалпымүдделергебағыныштылығы; - персоналдардымарапаттау; - орталықтандыру; - әділеттілік; - персоналдарғажұмысорныныңтұрақтылығы; - сколярлық цепь; - инициатива; - корпоративтірух; - порядок.
-
Басқарудың ғылымиретіндедамуынақосқанүлестері
Басқарудың классикалықмектебі: басқарудыңқағидаларындамыту; басқарудыңфункцияларынбейнелеу; ұйымдыбасқарудығыжүйелендірілгенәдіс.
-
Басқарудың негізгі мектептері
адамдыққатынастармектебі. 1930-1950 жж. Негізгіөкілдері Элтон Мэйо, Мери Паркер Фале. Негізгімақсатыжұмыскерлерарасындажақсықарым-қатынасорнату, жақсартыпеңбекөнімділігінарттыру. Бұлмектептінеоклассикалықмектепдепатайды. Бақыттыжұмысшыеңтиімді «жұмысшы» дегенқағидағаұстаған. Жұмысшылардыңнеғұрлымәлеуметтікжағдайларменқамтамасызетілсежұмысшыларөздерініңжұмыстарынаыңталасты, жақсыжұмысістейді.
-
Басқарудың ғылымиретіндедамуынақосқанүлестері
Адамгершілікқарым-қатынастармектебі: еңбекөнімділігіменеңбеккеқанағаттандырудыарттырудатұлға ара қатынастарынқолдану. Ұйымқызметкерлерінадамныңқатынастарыменмінез-құлықәрекетінебейімдепқалыптастыру.
-
Басқарудың негізгі мектептері
Басқарудың ғылымимектебі – бұлбағыт 50-ші жылдарықазіргедейінжалғасады Бұлбағытқазіргіавтоматтандырылғанқұрал-жабдықтар мен компьютерлердіорындыпайдаланудыкөздейді. БұлбағыткейбіроқулықтардыСандықәдістермектебідепаталады. Басқарушешімдерінқабылдау, оңтайлышешімдердіанықтау, есептеулер мен салыстыруарқылыжәнематематикалықәдістердіқолдануарқылыжүзегеасырылатынболды. Басқарудамәліметтер мен ақпараттардықолданукезеңісандықмектепөкілдерітеориясымендамыды. Сандықмектептеорияшыларыныңойыншабасқарудыңконцепциясындайындау, жоспарлауматематикалықталдаулардыңнәтижесіарқылығанажүзегеасады. Шынмәніндеқазіргізамандаәрбірөркениеттіелдіңтабыстарғажетуіматематикалық-техникалықпрогрестіңкөмегіекендігінесөзжоқ.
-
Басқарудың ғылымиретіндедамуынақосқанүлестері
Басқаруғылымимектеп: жобалардыойластыру мен қолдануарқылыкүрделібасқарупроблемаларынтүсінудітереңдету. Күрделіжағдайлардашешімқабылдағанбасшыларғажәрдемретіндесандықтәсілдідамыту.
-
Басқару ғылымының даму эволюциясын сипаттайтын көзқарас
Қазіргікездебасқаруғылымының даму эволюциясынсипаттайтын 4 көзқарастыатапкөрсетугеболады: жүйелік; жағдайлық процестік;
-
Басқаруғылымының даму эволюциясынсипаттайтынкөзқарас
Жүйеліккөзқарас – объектініңнемесеұйымдыөзарабір-бірінетәуелдібайланысқанэлементтіңжиынтығыретіндесипатталады. Оләлемдегіұйыммақсаты, құрылымы, міндеті, технологиясыжәнееңбекресурстарыжатады.
-
Процестіккөзқарас – басқарудытізбектейбіріненкейінбіріорындалатынпроцестіңжиынтығыретіндесипатталады. Олпроцестердебасқаруфункциясыныңкөмегіарқылыжүзасыру, яғнижоспарлау, ұйымдастыру, бақылаужәнеынталандыру.
-
Жағдайлықкөзқарас – кезелгенмәселенішешуіге, кезкелгеніс-әрекеттердіталдауға, басқарудыңуниверсалдыамалтәсілдерініңәдістеріжоқекендігінатапкөрсетеді. Осығанорайкезкелгенпроблеманы, жағдайғаөзіндікқолайлыәдістерарқылыықпалетудісипаттайды.
-
Қазақстандағы менеджменттің дамуы
Менеджмент туралысөзболғандабізеңбіріншіӘбуНәсірӘл-Фарабидіескеаламыз. ӘбуНәсірӘл-Фараби (870-950 жж.) ғылымныңәралуансаласында аса маңызды, құндыпікірлер, тұжырымдарқалдырғанкемеңгерғалым, данышпанойшыл, энциклопедист адамболған. Ұлыойшылбасқаруекітүрліболадыдеген: «Егербасқаруәділеттікбағытқажеткізетінәрекеттерді, мінез-құлықтарды, ер қасиеттеріннығайтса, ол – қайырлыбасқару. Оғанмойынұсынатынқалалар мен халықтар – қайырлықалалар мен халықтар» - дейдіол. Ұлыойшылдыңойыншабұлпринциппенқабыспайтынбасқаруқиялдағыбақытқағанажеткізеді. Шындығындаолбақыт бола алмайды. Өйткеніолқаладағытерісәрекеттер мен жаманқасиеттердінығайтады, сондықтанондайбасқару – надандықбасқаруболыпсаналады. ӘбуНәсірӘл-Фарабиазаматтықғылымтуралыеңбектеріндесаясат пен этиканыңарасындағыөзаратығызбайланыстыталдайотырып, мемлекеттікқайраткерлердіңалдынақойғанмақсатынжүзегеасырудажәнебақытқажетудеқажеттіжағдайларжасаудаөзкөрінісінтабатын «мемлекеттібасқаруөнеріне» баса назараударды.
-
Қазақстандағыменеджменттіңдамуы
Қазақстанда менеджмент негіздерінеарналғаноқуқұралынеңбірінші 1992 жылыағылшынғалымдарыныңтеориясыннегізге ала отырып, Орал ауылшаруашылығыинститутының профессоры К.Ғ.Ахметовжазыпшығарды. Осыданкейінбасқаруакадемиясының профессоры К.Б.Бердалиевтіңбасшылығымен «Басқарунегіздері» оқулығыбаспаданшықты. Республикамыздыңнарықтықэкономикағаөтуінебайланыстыбарлықкәсіпорындарда «менеджер» қызметіпайдаболып, қазіргіменеджерлер, бұрынғыжоғарыданбұйрықарқылығанаөзміндетінорындайтынбасшыемес, әрістің басы-қасындаболып, ұйымныңбарлықдеңгейіндегііс-әрекеттергеқанық, ісжүзіндеболыпжатқанжағдайлардыталдауарқылышешімқабылдап, оны жүзегеасырушымаман, қызметкерлер. Ондайқызметкерлер менеджмент негідерінтолықмеңгерген, менеджергеқойылатынталаптардынақтыбілетін, басқаруда бар теорияларменғанашектелмей, ой-өрісіжоғары, жаңашыл, кез-келгентұйықтаншығатын, тапқырлыққасиеті мол, жеделшешімқабылдауғақабілеттіадамдарболуытиіс.
Нет комментариев для данной презентации
Помогите другим пользователям — будьте первым, кто поделится своим мнением об этой презентации.