Презентация на тему "Лексикология һәм сөйләм культурасы бүлеген кабатлау. Презентация." 5 класс

Содержание

• 
  Слайд 1

  Лексикология һәмсөйләм культурасы бүлеген кабатлау.

• 
  Слайд 2
  

  Сүз әйтергә тәвәкәллек кирәк,Сүз йөрәккә ялкын үткәрә;Сүз киптерә, төп башына терәп,Сүз меңнәрне яуга күтәрә.Сүз зиһенне кайрый кайрак кебек,Сүз сафларны ипли корычтай;Сүз көрәшкә чыга байрак кебек,Сүз дошманны кисә кылычтай.( Г. Афзал)

• 
  Слайд 3
  

  “Сөйләгәндә төкрек чәчмәгез. Бәлки яулык илә авызыгызны каплагыз һәм башыгызны чит тарафка чөегез.” “Бөекләр сөйләшкәндә, сүзгә катнаш-магыз. Бер сүзне күп мәртәбә кабатла-магыз.”“ Кем генә булсагыз да, адәм балалары белән әдәпле мөгамәлә кылыгыз.” “ Йомшак вә мөлаем сүзле, ихласлы булыгыз.” Р. Фәхреддин

• 
  Слайд 4

  Нәрсә ул лексика?

• 
  Слайд 5
  

  Лексика (грекча – сүз) – сүзләр җыелмасы. Лексика дип теге яки бу телнең сүзлек составын, җирле сөйләшләрдәге сүзләр җыелмасынтеге яки бу кешенең сүзләр җыел-масын, әдәби әсәрнең сүзлек соста-вын атыйлар.

• 
  Слайд 6

  “Лексикология” бүлеге нәрсә өйрәнә?

• 
  Слайд 7

  Лексикология – телнең лексика-сын өйрәнә торган фән атамасы.

• 
  Слайд 8

  Лексикография дип нәрсә атала ?

• 
  Слайд 9
  

  Телдәге сүзләрне җыю, теркәү, сүзлекләр төзү, сүзлекләрнең төрләрен өйрәнүне лексикогра-фия башкара.

• 
  Слайд 10
  

  Түбәндәге сүзләр белән туры һәм күчерелмә мәгънәле сүзтезмәләр төзеп языгыз.

  Кайнар, тәмле, туры, алтын, җылы.

• 
  Слайд 11

  Дөреслеген тикшер!

  кайнар аш тәмле алма туры сызык алтын йөзек җылы көн кайнар яшь тәмле телле туры сүзле алтын куллы җылы караш

• 
  Слайд 12

  “ Кем күбрәк ? “

  “ Умырзая “ сүзеннән кайсы төркем мөмкин кадәр күбрәк сүзләр төзи.

• 
  Слайд 13

  Түбәндәге мәкальләрдән антонимнарны тап.

  Хезмәтнең тире ачы булса да, җимеше тат-лы. Өең кысан булса да күңелең иркен булсын. Яхшы тел –яз кебек, яман тел көз кебек. Туры әйткән котылган, ялганлаган тотыл-ган. Сөйдергән дә - тел, биздергән дә - тел. Күп сүзнең азы яхшы.

• 
  Слайд 14

  Бирелгән сүзләрнең синонимнарын уйлап яз.

  Зифа, өлкән, эссе, дус, саф.

• 
  Слайд 15

  Дөреслеген тикшер !

  Зифа, чибәр, сылу, кәркәм, нәфис,матур. Өлкән, эре, дәү, олы, зур. Эссе, кайнар, кызу. Дус, иптәш, ахирәт, сердәш. Саф, пакь, керсез, чиста.

• 
  Слайд 16

  Омоним сүзләр белән җөмләләр төзегез.

  Ат – ат, җәй – җәй, көзге – көзге, йөз – йөз.

• 
  Слайд 17

  Фразеологизмнарны күрсәтегез.

  1.телен йоту 2. ризыгын йоту 3. су йоту 4. чәйнәп йоту 1. аш пешмәү 2. борчак пешмәү 3. бәрәңге пешмәү 4. ботка пешмәү

• 
  Слайд 18

  Йомгаклау.

  Дәрестә нинди уку мәсьәләсен чиштек ? Дәрескә гомуми бәя кую. Өй эше. 258 нче күнегү. Антонимнар кергән табышмаклар язып кил.