Презентация на тему "Абай Кунанбаев"

Содержание

• 
  Слайд 1

  Абай Құнанбаев

• 
  Слайд 2
  

  Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы (1845-1904) — ақын, жазушы, қоғамқайраткері, қазіргіқазақжазбаәдебиетініңнегізінсалушы, либералдыбілімдіисламғатаянаотырып, орысжәнееуропамәдениетіменжақындасуарқылықазақмәдениетінжаңартудыкөздеген реформатор.  Абай 10 тамыз 1845 ж. қазіргі Семей облысыныңШыңғыстауларындаҚарқаралыныңағасұлтаныҚұнанбайдыңтөртәйелініңбірінентуған. Орта жүздіңАрғынтайпасыныңТобықтыруынаншыққанбилерәулетінен. ӘкесіӨскенбайұлыҚұнанбайөззаманындағыатақдаңқыалысқакеткенадамдардыңбіріболған. Патшаөкіметі XIX ғасырдыңортасындағыбірсайлауда оны Қарқаралыауданыныңағасұлтандығынабекіткен. Шешесіұлжан орта жүздіңАрғынтайпасынанҚаракесекруыныңшешендікпен, тапқырлық, әзіләжуаменатышыққаншаншарлардыңқызы «Абай» депжасИбраһимдіанасыҰлжанеркелетіпатаған. Соданберібұлесіммен Абай тарихқаенді. ОсындайтектіортаданшыққанҚұнанбай мен Ұлжаннантуғантөртұлдыңбірі Абай жастайынанақерекшеқабілетімен, ақылдылығыменкөзгетүседі. Балағасыншыәкесі осы баласынанқаттыүітетеді. Сондықтан да олабайдымедреседетөртжылоқығаннанкейін, оқуданшығарыпалып, қасындаұстап, ел басқаруісінебаулибастайды. Әкесініңтөңірегінде ел жақсыларыменараласып, өзхалқыныңруханимәдениетжүйелерімен жете танысады. Өзібилерүлгісіндешешенсөйлеугетөселеді. Ұтымдысөзімен, әділбилігіменелгетанылып, атышығады.

• 
  Слайд 3

  Өмір жолы

  Абай қазіргі Семей облысыныңШыңғыстауларындаҚарқаралыныңағасұлтаныҚұнанбайдыңтөртәйелініңбірінентуған. Орта жүздіңАрғынтайпасыныңТобықтыруынаншыққанбилерәулетінен. ӘкесіӨскенбайұлыҚұнанбайөззаманындағыатақдаңқыалысқакеткенадамдардыңбіріболған. Патшаөкіметі XIX ғасырдыңортасындағыбірсайлауда оны Қарқаралыауданыныңағасұлтандығынабекіткен. ШешесіҰлжан Орта жүздіңАрғынтайпасынанҚаракесекруыныңшешендікпен, тапқырлық, әзіләжуаменатышыққаншаншарлардыңқызы «Абай» депжасИбраһимдіанасыҰлжанеркелетіпатаған. Соданберібұлесіммен Абай тарихқаенді. ОсындайтектіортаданшыққанҚұнанбай мен Ұлжаннантуғантөртұлдыңбірі Абай жастайынанақерекшеқабілетімен, ақылдылығыменкөзгетүседі. Балағасыншыәкесі осы баласынанқаттыүмітетеді. Сондықтан да олАбайдымедреседетөртжылоқығаннанкейін, оқуданшығарыпалып, қасындаұстап, ел басқаруісінебаулибастайды. Әкесініңтөңірегінде ел жақсыларыменараласып, өзхалқыныңруханимәдениетжүйелерімен жете танысады. Өзібилерүлгісіндешешенсөйлеугетөселеді. Ұтымдысөзімен, әділбилігіменелгетанылып, атышығады. Көпұзамай, жетпісіншіжылдардың бас кезіндеҚоңырКөкшедейтінелгеболысболады. Биліккеараласып, біразтәжірибежинақтағаннанкейінолхалықтұрмысындағыкөлеңкеліжақтарғасәулетүсіругекүшсалыпбағады. Бірақонысынанпәлендейкөңілтоятындайнәтижешығараалмайды. Сондықтанхалқынапайдалыдептапқаністерінкөркемсөзбен, әсіресе, өлеңменнасихаттамақболады. Орысәдебиетіментанысуыкөпықпалетеді.

• 
  Слайд 4

  Шығармалары

  Абай өлеңшығаруды бала кезінде-ақбастаған. Алайдажасықырыққакелгенненкейінғанакөркемәдебиеткешындапықыласқойып, көзқарасықалыптасып, сөзөнерініңхалықсанасынатигізерықпалынтүсінеді. Шығармаларыүшжүйеменөрбиді: бірі — өзжанынаншығарғантөлөлеңдері; екіншісі — ғақлия (немесеқарасөз) депаталатынпрозасы; үшіншісі — өзгетілдерден, әсіресеорысшаданаударғанөлеңдері. Абай өлеңдерітүгелдерліклирикаданқұралады, поэма жанрынакөп бой ұрмағаныбайқалады. Қысқаөлеңдеріндетабиғатбейнесін, адамдарпортретінжасауға, ішкі-сыртқықылық-қасиеттерін, мінез-бітімдерінайқынсуреттерменкөрсетугеөтешебер. Қайөлеңінен де қазақжерінің, қазақтыңұлттықсипатыныңерекшеліктерікөрініптұрады. Ислам дінітарағанШығыселдерініңәдебиетіменжақсытанысуарқылыөзініңшеберлік — шалымыноданәрішыңдайды. Шығыстыңекіхикаясын «Масғұт» және «Ескендір» дегенатпенөлеңгеайналдырады. Ислам дінінеөзіншесенгендінитанымжайындағыфилософиялықкөзқарастарын да өлеңменжеткізеді. Абайдыңдүниетанудағыкөзқарасы XIX ғасырдыңекіншіжартысындаҚазақхалқыныңэкономикасы мен ой-пікірініңалғаұмтылубағытта даму ықпалыменқалыптасты. Дүниетанужолындасары-орыстыңтөңкерісшілдемократтарыныңшығармаларыноқып, өздәуірініңалдыңғықатарлы ой-пікірінқорытып, басқаларғақазақөміріндегі аса маңыздымәселелердітүсіндіругеқолданады. Дүниетануөңіріндеекіқасиеттің — сезім мен қыйсынның , түйсік пен ақылдыңқатынасынтаразылайды. Сондықтан да: «Ақылсенбейсенбеңіз, Біріскекезкелсеңіз» депжазады.

• 
  Слайд 5
  
• 
  Слайд 6
  

  1) Абай Құнанбаев кiм? 2) Қайда және қашан Абай Құнанбаев дүниеге келген? 3) Қандай Абайдың шығармаларын бiлесiңiздер? 4) Абайдың бiрiншi атысы қандай? 5) Оның атасы кiм? 6)Қандай Абай Құнанбаевтың поэмаларын бiлесiңiздер?