Презентация на тему "Тыва дыл, чогаал кичээлдеринге ажыглаар методтар."

Содержание

• 
  Слайд 1
  

  Тыва республиканынооредилгеяамызы «Тыва дыл болгашчогаалкичээлдериндеидепкейлигметодтарныажыглаары» Ак-Довурак хоорайын 4 дугаар ортумкшколазынынтыва дыл, чогаалбашкызыДонгак У.Э

• 
  Слайд 2
  

  1.Кластер. Бометодтукичээлдиң кайы-даакезээнгеажыглапболур. Методтуң кол утказы: бар билиглеринсистемажыдарыболгаш немей билипалыры. Чижээ: Чүве адыдептемагаөөреникчиниң тургусканкластери. а) падеж сан хамаарылга Чүве ады хууниититодаргайтуугай

• 
  Слайд 3
  

  2.Метод «Кыдыынгадемдеглелдеркылыры» азы «Инсерт». Номчуп, сайгарыпорарсөзүглелди азы онаалганыөөреникчилерге канчаардемдеглээрин баш бурунгаарайтыпбээр. Сөзүглелди, теманы, дүрүмү номчупоргаш, кыдыынгакарандаш-билетускайдемдектернисалыптургашномчууру, сайгарары. Ылаңгыя, чогаалкичээлдерингеболгашсөзүглел-биле ажылдаптургашажыглапболур. «!»- кайгадыпкан; «+»-билир, ооң мурнундатаварышкан; «?»-билдинмесчүүл бар, немелдематериалдыдилээркүзелди оттурар; «-»-чаабилиг, чаачүүл, бирдугаартаваржыптурар. Мындыгтаблицаныдолдуртупболур.

• 
  Слайд 4
  

  Мындыгтаблицаныдолдуртупболур.

• 
  Слайд 5
  

  3. Метод « Фишбоун» ( «Балык сөөгү»). «Фишбоун» депсхеманы профессор Кауро Ишикавадепяпонэртемденчогааткан. Уксхеманытывадылболгашчогаалкичээлдерингемынчааражыглапболур. Маңаа башкының чогаадыкчычоруухерек. Бажы- чугулаайтырыг; Үстүкү сөөктери- кол билиглер; Адаккысөөктери- билигниң утказы; Кудуруу- чугулаайтырыггахарыы, азы түңнел. Маңаа уруглартүңнеп , бодаптурарчүүлүн кысказы-билеилередир азы бөлүктеп эккээр. Чижээ: а)

• 
  Слайд 6

  Чижээ: а)

  Я Е Ё Ю аякүер Ёндандуюг Й уннуг \жуктер Шынбижилге

• 
  Слайд 7

  б)

  Чылдагааннар Барымдаалар ? Түңнел

• 
  Слайд 8
  

  6. «Бодалдархевизи». («Ковер идей») Бөлүктеп ажылдаарынгаболгашсалдынганайтырыгнышиитпирлээрингеажыглаар. Уругларга баш бурунгаарберген А4 саазынынгаботтарының бодалдарынбижээшчыпшырар. Бөлүк бүрүзүнге чыпшырыптарсаазыннарүлеп бээр. Эң-не сөөлүнде 4 каътапарганбодалдарынбөлүктен бирөөреникчи камгалапболур. Азы 1 кезекэрттергекамгалапболур. 1) 5-ки класстабасняларөөренип дооскаш, ЧСК кичээлингеажыглапболур. Чижээ:ЛидияИргит «Теве» Тевехүннүң-не чүнү бодаартурганыл? 2)Тевениң бодалычүге ындыгболганыл? Кандыгкижилердугайындачугаалаптурарыл? 3)Силерболзуңарза чүнү канчаартургансилер? 4) Силербодаарыңарга, тевекандыгболуружурлугтурган-дыр?

• 
  Слайд 9
  

  4. «Чоон», « чиңге» айтырыглар азы делгереңгей, делгереңгей эвесхарыылыг(Тонкие,толстые вопросы) Бөлүктеп ажылдаарынгаажыглапболур. Чижээлээрге, уругларонаалгагачоон, чиңге(делгереңгей,делгереңгей эвесхарыылыг) айтырыгларбелеткепалыр. Олар 2-2, 3-3 боопболур. Баштай«чиңге» айтырыгларнысалыпболур.

• 
  Слайд 10
  

  5.Синквейнни ажыглаары. Синквейн – хостугчогаадылга. Олавторданчогаадыптурарчүүлүнге эргежокчугуласөстерни тып, түңнелди кылып, бодалдарынмөөңнеп, шынилередириннегээр. Синквейн 20-ги ч\счылдың эгезиндеАмерикагахерээженшүлүкчү АделиадаКрепсиниёады-билекөстүп келген. Француз дылда синквейндээрге «беш» дээнуткалыг. Ынчапкээрдесинквейндээргебешодуруглугкыскашүлүк.Онуанаа-лабижийбербес, олдараазындадүрүмге чагырткантурар: 1-ги одуруг – чүве ады, аторнубоопболур, синквейниң кол темазынилередир. 2-ги одуруг – 2 демдекады азы причастие (үстүнде чувеадынтодарадыр) 3-ку одуруг – 3 кылыгсөзү (үстүнде чувеадынгахамааржыр) 4-кү одуруг – 4-5 сөстен тургустунгандомак (Кол бодалгатаарышкан). 5-ки одуруг – чувеады. (Кол бодалдытайылбырларилереткентүңнел сөс азы чажытдеңнелге боопболур.) Синквейн – сөстер оюну. Олкандыг-даабодалдыилередипболур. Онукандыг-даакичээлдеажыглапболур. Чижээ: Кичээл. Өөредиглиг, онзагай. Дилээр, тывар, боданыр. Кичээл – демнигажыл. Ажыдыышкын.

• 
  Слайд 11
  

  Метод «СИНКВЕЙН» Идепкейлиг МЕТОД Чогаадыкчы Кичээлдиң аңгы-аңгы кезектерингеажыглаар. Чедиишкин. сайзырадыр идепкейжидер өөредир

• 
  Слайд 12

  Метод «Дартс»

  Солунболду Идепкейлигкириштим Билдингирболду Чаачүүлдү билипалдым

• 
  Слайд 13
  

  Коргенинердээшулуу-биле четтирдим!