Презентация на тему "Чуве ады" 5 класс

Содержание

• 
  Слайд 1

  Тыва дылга ажык кичээл

• 
  Слайд 2

  Кичээл-мөөрей

  Тема:Чүве ады /түңнел катаптаашкын/

• 
  Слайд 3
  

  Сорулгалары: Чүвеадыныңдугайындаөөренипэрткенинкатаптаар, уругларныңбилиинуламханыладыпделгемчидер. Уругларныңаасболгашбижимелчугаазынбайытпышаан, медерелдигболгашкичээнгейлигболурунгачаңчыктырып, янзы-бүрүажылдардамчыштырчогаадыкчычоруун, бот-идепкейинкөдүрер. Уругларнытываулустуңчаагайчаңчылдарынсагыпчоруурунга база улугулустухүндүлепбилирингекижизидер.

• 
  Слайд 4

  I оюн «Угаанче шаап халдаашкын»

  1. Чүвеадыдепчүл? 2. Чүвеаттарыдомаккакандыгкежигүннерболурул? 3. Ниитичүвеадыдепчүл? 4. Хуучүвеаттарыдепчүл?

• 
  Слайд 5
  

  5. Падеж депчүл? 6. Тыва дылда каш падеж барыл? 7. Чүвеаттарыныңхамаарылгахевиридепчүл? 8. Хамаарылгахевириниңчүвеаттарыкандыгайтырыгларгахарыылаттынарыл?

• 
  Слайд 6

  «Кым дүргенил?»

• 
  Слайд 7
  

  П а д е ж тер Домактасөстерниңхолбаазынилередирчүвеадыныңөскерлирхевирин падеж дээр.

• 
  Слайд 8
  

  Падежтерниңүлегер аттары Айтырыглары сөс Адаарының Хамаарыштыра рының Бээриниң Онаарының Турарының Унериниң Углаарының Кым? Чүү? Аът Кымнын? Чүнүң? Аъттың Кымга? Чүге? Аътка Кымны? Чүнү? Аътты Кымда? Чүде? Аътта Кымдан? Чүден? Аъттан Кымче? Чүже? Аътче

• 
  Слайд 9
  
• 
  Слайд 10

  Адаарыныңпадежинде

  чүвеаттарыныңхарыылаттынарайтырыглары: Кым? Чүү? Домакка колдуунда кол сөс, сөглекчи, адалга болур.

• 
  Слайд 11
  

  Хамаарыштырарынын падежи Кымның? Чүнүң? Хөлбегер көк дээрниң адаа – Көк-көк даглар куржаңгылыг Көрүнчүк дег кылаң хемде Хөвең дег ак өглер турар Домакка тодарадылга болур

• 
  Слайд 12
  

  Бээриниң падежи Кымга? Чүге? Хектер эдип куккулаан Кезек ыяш чайлагга Ачам сугга малчыннап, Аъттар мунуп турган бис. Домакка немелде, байдал болур.

• 
  Слайд 13
  

  Турарының падежи Кымда? Чүде? Соңгавыстың дужунда, Чодураалар чараштар. Чоон, мөге уннарлыг, Чокпак, чаглак баштарлыг. Домакка немелде, байдал болур.

• 
  Слайд 14
  

  Онаарының падежи Кымны? Чүнү? Хоюг эмни сүтке чуургаш, Хоочун малчын эмнеп турган. Каш-ла хонгаш анайжыгаш Каң дег кадык маңнай берген. Домакка немелде болур.

• 
  Слайд 15
  

  Углаарының падежи Кымче? Чүже? Ээлгир, оккур ындыг дүрген Элдеп кушту кымнар көрген. Черже бадып, дээрже үнүп, Четтирер-даа ужур турбас! Домакка немелде, байдал болур.

• 
  Слайд 16
  

  Үнериниң падежи Кымдан? Чүден? Алак черниң ыяжындан Чазап алган дошпулуурум. Ала бениң кудуруундан Хылдап алган дошпулуурум Домакка немелде,байдал болур.

• 
  Слайд 17

  II оюн « Чагыдылга»

  1. Х.п. турар чангыстың санында болгаш хөйнуң санында турар чүве аттары херек. 2. У.п. турар хөйнүң санында чүве ады херек. 3.Т.п. турар чангыстың санында чуве ады херек 4. Ү.п. турар хөйнүң санында чүве ады херек 5. О.п. чангыстың саннында чүве ады херек. 6. А.п. хөйнүң санында чүве ады херек. 7. Б.п. турар чангыстың санында чүве ады херек

• 
  Слайд 18
  

  Оюн « Дүргентып» Мээң школа доосканэштеримниңаразындасадыгжылар, каңнакчылар, тудугжулардээшкымнарнычокдээр.

• 
  Слайд 19

  Синквейн

  Чувеады ДемдекадыДемдекады КылыгсөзүКылыгсөзүКылыгсөзү Сөскаттыжыышкыны азы кыскадомак Түңнелсөс

• 
  Слайд 20

  Игил ( эгил, хыл-хомус)-ийихылдыгхөгжүмхерексели.

• 
  Слайд 21
  

  -кай, кей -пай,-пей, Диис…, тенек…, эжи…, кежээ…, эрес…, чараш…, төжек…, Тавак…, Бичек…, Хөлчук… .

• 
  Слайд 22
  

  -жыгаш,-жигеш -чыгаш,-чугаш Арык…., дагаа…, оол…, Сылдыс…, алаак…, хун…., ном…, шиви…, тавак…, хоорай…, хар…, адыг…

• 
  Слайд 23
  

  -жак,-жек,-жык,-жик -чак,-чек,-чик,-чук Серге…, …, хөл…,буга…, хартыга…, дилги…, оюн…, Дөң-Хөө…,кулун…

• 
  Слайд 24
  

  Чуве аттарынын бичеледир, чассыдар кожумактарының дүрүмнерин чурум чыскаал аайы- биле ажыглаары. Хевиркожумааныңутказы Бичеледир, Кижилерни, диригамытаннарны, чассыдарчувелерни дүлейүннерболгашажыкүннерболгаш л,м,н,ңсоонгар,й,гсоонга -чык,-чик,-чак,-чек -жык,-жик,-жак-,жек -чыгаш,-чигеш.-чугаш -жыгаш,-жигеш,-жугаш -ай,-ей -кай,-кей -кы(м), -ки(м)

• 
  Слайд 25

  Шын бодалды тып

  Чүвеады а) чүвелерниңкылдыныынилередир; б) чүвелерниңшынарынилередир; в) чүвелерниилередир.

• 
  Слайд 26

  Чүве аттарының айтырыглары:

  а) Кандыг? Чүлүг? Кайы? б) Кым? Чүү? Кымнар? Чүлер? Чүзү? в) Чүнү кылып тур? Чүнү кылыр? Канчаар?

• 
  Слайд 27

  Чуве аттарының хамаарылга кожумактары

  а) –ның, -ниң,-тың,-тиң. б) –ым, -им, -ың, -уң,- выс,-вис. в) –дан, -ден, -тан, -тен.

• 
  Слайд 28

  Кичээл силерге кандыг болду?

• 
  Слайд 29
  

  Кичээлгеидепкейлиг ажылдааныңардээшчеттирдим.