Содержание
-
Педагогикалыққызметтіңқұрылымы мен мәні
-
Жоспар:
-
Педагогикалыққызмет - педагогикалықпроцестетәрбиеленушітұлғасынтәрбиелеудің, дамытудың, оныңөзіншедамуыныңоңтайлыжағдайларынтудыруғажәнеөзінеркінжәнешығармашылықтакөрсетудіңмүмкіндіктерінтаңдауғабағытталғанкәсібиқызмет.
-
Педагогикалыққызмет - негізгімәселемұғалімніңталаптары мен мақсаттарыныңоқушыныңмақсаттарымен, мүмкіндіктерімен, тілектерімен, сәйкестігі; педагогикалыққызметсәттіжүзегеасырумұғалімніңпедагогикалықтехнологияны, педагогикалықтехниканыигеруімен, оныңкәсібисанасынындеңгейіменбайланысты.
-
Педагогикалық технология – педагогикалықіскерліктердіңжетістігінежеткізетінғылымижобалаужәненақтыөндіру. Соныменпедагогикалық процесс белгіліжүйепринциптеріндеқұрылатынболғандықтан, педагогикалық технология сыртқыжәнеішкіболыпбөлінеді. Осы принциптердіжалғастырмалыорындауолардыңобъективтіқарым-қатынасындажәнепедагогтіңтұлғасынтолықкөрсететінжинағыретіндеқарастырылуымүмкін.
-
Педагогикалыққызметүшмоделі:
-
Мәжбүрлеупедагогикасы (авторитарлықпедагогикасы)
Авторитарлықтәрбие - тәрбиелеушініңеркінебағынушылықтықарастыратынтәрбиелікконцепциясы. Балаларбелсенділігініңдамуын, олардыңжекедаралыққабілеттерінтұншықтыратын, тәрбиелеуші мен тәрбиеленушініңарасындакеріпиғылтуғызатынтәрбие. Педагогикалықбасшылықтыңавторитарлықстилібилікқатынастарғанегізделген, оқушылардыңжеке дара ерекшеліктерінмойындамайтын, тәрбиеленушілерменәрекетжолдарындаадамгершіліктәсілдерінескермейді. Авторитарлықпедагогиканыңпринципі - мұғалім - субъект, ал оқушы - тәрбиелеу мен оқытудыңобъектісі. Баланы басқарудыңтүрліәдістерімұқияткарастырылған: қауіп, бақылау, бұйыру, тыйым салу, жазалау. Сабаққатаңұйымдастырылған, екпінтәрбиелікокытуғатүседі. Көрнектіөкілі - Иоганн Фридрих Гербарт (1776-1841). Мұндай стиль педагогқаерекшемамандандырылғансипаттуғызады: догматизм, күнәсіздіксезімі, педагогикалықәсірелеушілік, ойларындағыкешірімсіздік. Педагогикалыққызметтеріоныңбіркөрінісі - морализацияныпайдалану
-
Серіктестікпедагогикасы
«Серіктестікпедагогикасы» білім беру процессініңсубъектілерінбірлескеніс-әрекетінәрқайсысыжекетұлғаболыпенетін, теңқұқылыекісеріктестердіңқарым-қатынасыретіндеқарастырады. Оқушыжәнемұғалімарасындаөзараәрекеттесубойыншажетекшірөлсоңғысынатиесіліболуықажет. Мұғалімсеріктестіктепедагогикалықбелсендіұстаным,тұлғалықмүдделілігінкөрсетуіқажет. Бірақ, «серіктестікпедагогикасы» педагогтыңтұлғалықнұсқауларынқарастыраотыра, педагогикалықтолеранттықтың даму жолдарынқарастырмайды.
-
Педагог (гр. рaіdagogs — тәрбиеші) — білім беру, тәрбиелеумен немесе тәрбие мәселесімен айналысатынмаман. Жалпыбілімберетінмектепмұғалімі, арнаулы орта, жоғары оқу орнының оқытушысы, мектепкедейінгімекеменің, мектеп-интернаттың, балаларүйінің, түзету колониясының тәрбиешісі, педагогиканың ғылыми мәселелерін зерттеушіғылыми қызметкер педагог делінеді.
-
Педагог педагогикалық қызметтің субъектісі ретінде Оқушылардың кәсіби дайындығының мақсаты — ғылыми-педагогикалық тапсырмалардыорындауға және кәсіби оқыту педагогы мен еңбек технологияларымұғалімінің кәсіптік қызметінің қажетті функцияларыментүрлерін орындауға бейіммамандықалыптастыру болыптабылады.
-
Маманоқыту үрдісінің білім беру саласы, мәні, мағынасы және құрылымы туралыбілімжүйесін білуікерек , сондықтан осы бағытта педагогтың субъективтілік қасиеттерін құрылымдық көрсетілуімен тұлғалық сапаларықарастырылады.
-
Алғаш ретпедагогтың субъективтілікқасиеттерін құрылымдық көрсетуге әрекет жасаушының бірі П.Ф. Каптеревдепсанауға болады. Олобъективтіжәне субъективтіқасиеттерді, факторлардыбөліп, олардың жоғарыдан төмен дамуын (иерархиясын) ұйғарды
-
Кесте 1-Педагогтың жалпы қасиеттері Н.В. Кузьмина бойынша, субъектілікфакторларқұрылымы: табиғаттылық
-
Н.В. Кузьмина бойынша, субъектілікфакторларқұрылымы: табиғаттылық типін, қабілеттер деңгейі мен құзырлықты қамтиды, оларға арнайы-педагогикалық, әдістемелік, әлеуметтік-психологиялық, диференциалды-психологиялық, аутопсихологиялық құзырлық жатады.
-
Кесте 2 — Субъектілікқасиеттер құрылымы Н.В.Кузьмина ұсынған, осы құрылымды педагогтың субъективтікқасиеттер
-
Педагогикалыққарым-қатынасанықтамасы
Вербалдықарым-қатынастыңмазмұнына, функцияларынажәнеішкіқұрылымына (деңгейлеріне) жүргізілгенталдаужалпытүрде, осы аталғанпозицияларданжәне осы терминдердіпайдаланып, педагогикалықіс-әрекеттіанықтауғамүмкіндікбереді. Педагогикалыққарым-қатынасмұғалім мен оқушылардыңоқудағыөзараәрекеттесу, ынтымақтастықформасы. Педагогикалыққарым-қатынасвербалды, бейнелі, символдықжәнекинетикалыққұралдардыңбүкілжиынтығынпайдаланаотырып, бірмезгілдекоммуникативтік, перцептивтікжәнеинтерактивтіфункциялардыжүзегеасырады. Педагогикалыққарым-қатынас «...оқушылардыңмотивациясыныңдамуы мен оқу-іс-әрекетініңшығармашылықсипатыүшін, мектепоқушысытұлғасыныңдұрысқалыптасуыүшінеңжақсыжағдайжасайтын, оқытудыңэмоционалдыққолайлыклиматын (жекежағдайда, «психологиялықкедергінің» пайдаболуынакедергіжасайды) қамтамасызететінмұғалімнің (кеңірекалсақ– педагогикалықұжымның) оқытупроцесіндегіоқушыларменқарым-қатынасы» ретіндеанықталады.
-
Педагогикалыққарым-қатынаснегіздері
Педагогикалықiс-әрекет, бiр қатарiс-әрекеттерiшiндегi күрделi ұйымдасқанжүйеболыпесептеледi. Оқытубарысындағымұғалiмнiң iс - әрекетi. Сабақберушi педагог жалпықызметтер мен мағыналардыңiшiненөзiне қатыстықызметтердi ғанаатқаруытиiс. Келесi iс-әрекеттер бiрiншi iс - әрекеттергерефлекстiк қосымшаретiндекеледi, яғниоғанқызметжасайды. Оқытудыңтиiмдi амалдары мен құралдарынжәнеоқытудыңпроцедураларынтеңдестiргендегi оқытутәжiрбиесiнiң жалпыламаiс-әрекетi – оқытудыңамалдары мен әдiстерiн құрастыратын методист iс - әрекетi осындай. Іс -әрекеттiң методикалығы, бiрақолоқуқұралдары мен оқусабақтарынқұрастыруғабағытталған. Іс - әрекетоқытусабақтарын бiр тұтасжүйегесабақтастырудантұрады – оқубағдарламаларынқұрастырубағдарламалауiс - әрекетi. Мұндайбағдарламалаудыжүзегеасыруүшiн, оқытудыңмақсатын бiлуқажет, бiрақтаоқытудыңбағдарламаларынқұрубарысындамақсаттыңкейбiр жалпыбөлiктерiне бағытталады.
-
Педагогикалыққарым-қатынасстилі
Қарым-қатынасстилініңоқытудыңпрогрессивтібеталыстарынасәйкескелетін осы көрсеткіштеріментанысу, олардыңбұрынкөрсеткендей, іс-әрекеттіккеліснегізіндеоқытудыұйымдастырушымұғалімдеболуыкерексапаларменұқсастығынкөругемүмкіндікбереді. БұлжердеЛ.В. Путляеваныңзерттеулеріндеоқушылардыңмұғалімніңжоғарыдақарастырылғанқарым-қатынасстилінентуғанмінез-құлығыныңжауапреакцияларыеңалғашреташылыпкөрсетілгенімаңызды. Сенім, бостандық, еркіндік, қорқыныштыңболмауы, мұғалімге, оқуғадегенқуаныштықатынас, топтағыақжарқынөзаратүсіністіккеұмтылу – мұғалімніңқарым-қатынасстиліндұрыстаңдауыныңнәтижесі. Мұндайстильдіңболмауы, айқайлау, кекету, мұғалімныңмінез-құлығы мен оныңқарым-қатынасстиліндеорыналатыноқушынысыйламаубүкілоқытужүйесіқаншалықтымазмұндыжәнеәдістемелікдұрысұйымдастырылса да, оны жоққашығарады. Қарым-қатынасқажүргізілгенталдаукелесіжағдайлартуралыайтуғамүмкіндікбереді:
-
педагогикалыққарым-қатынасжайлыоқудағыөзараәрекеттесу, педагог (оқытушының) пен оқушылардың (студенттердің) еңбектестігініңформасыретінде; педагогикалыққарым-қатынастабірмезгілдеоныңүшжағының - комуникативтік, интерактивтікжәнеперцептивтікжақтарыныңболуы; педагогикалыққарым-қатынаставербалдыменқатарбасқа да тәсілдердің, яғникөркемдік, кинетикалық, символикалықтәсілдердіңкеңкөрінуіжайлы.
-
Мұғалімнің кәсіби құзіреттілігі – нәтижеге бағытталған білім беру негізі
Білім - теңіз, түбі де, шегі де жоқ.Білім - адамбаласының ортақ қазынасы. «Құзырлық» сөзі туралықазақ тілітерминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігінде: «құзыр (компетенция) – жалпыалғанда қайсыбір тапсырманыорындауға қабілеттілік немесебірнәрсені жасау» депберілген. Латынтіліненаударғанда «құзырлық – өз ісінжетікбілу, танымы мол, тәжірибелі» дегенмағынаны білдіреді. Белгілібірсаладағы құзырлылықты меңгерген тұлға өз саласынасәйкес білім мен біліктілікпенқаруланған қандай да бірнегізі бар ой - тұжырым жасайтынжәне тиімдіәрекет етеалатынадамдыесептеугеболады. Енді осы ұғымдардың мәнін тереңірек талдайтынболсақ онда «құзыр» - тұлғаның белгілібірпәндер шеңберіне қатысты білімі, біліктілігі, дағдысы мен іс - әрекеті саласынасайқұзырлықтарды меңгеруі. Құзырлылық белгілі сала бойыншажан - жақты хабардар, білгірдегенмағынаны қамти отырып, қандай да бірсұрақтар төңірегінде беделдішешімшығара аладыдегендібілдіреді. Кәсіби құзіреттілік деппедагогтың жеке бас салалары мен оның психологиялық – педагогикалық және теориялық білімнің, кәсіби біліктілігімендағдысының, тәжірибесінің бірарнатоғысуы деугеболады.
-
Кәсібилікті маманның дамуының әртүрлі бағыттарымен қатыстырып, кәсіби құзыреттіліктің төрт түрі анықталады: арнайы, әлеуметтік, жеке, дара.
1. Арнайы, немесеқызметтік кәсіби құзыреттілік жоғары кәсіби деңгейде қызметті меңгерумен және тек арнайыбілімдіигеріпқоймай, соныменбірге оны тәжірибеде қолдануды білуменсипатталады. 2. Әлеуметтік кәсіби құзыреттілік кәсіби қоғамдастықта қабылданған кәсіби қарым-қатынас тәсілдерін, біріккенкәсіби қызмет және серіктестікәдістерін игеруменсипатталады. 3. Жеке кәсіби құзыреттілік өзін-өзі көрсету және өзін-өзі дамытуәдістерін, кәсіби деформацияға қарсы тұру құралдарын меңгерумен сипатталады. Және осыған маманның өз кәсіби қызметін жоспарлауды, өз бетіменшешімқабылдауды, проблеманыкөруді енгізеді. 4. Дара (индивидуальды) кәсіби құзыреттілік өз-өзін басқара білутәсілдерін, кәсіби өсуге дайындық, кәсіби қартаюға берілмеу, кәсіби мотивацияның табандыболуықасиеттерін меңгерумен сипатталады.
-
Педагогтың кәсіби құзыреттілігінің келесікомпоненттерінбөлеміз: мотивациялық-еріктік, функционалдық, қарым-қатынастық және рефлексиялық.
Мотивациялық-еріктік (мотивация – себептержүйесі) компонентке мотивтер (себептер, дәлелдер), мақсаттар, қажеттіліктер, құнды тіректеренеді, мамандықта тұлғаның шығармашылық көрінуіне ықпал етеді, кәсіби қызметке қызығушылықтың болуынбілдіреді. Функционалдық (лат. functio – орындау) қандай да бірпедагогикалық технологияныжобалапжүзеге асыруүшін мұғалімге қажетті, жалпыжағдайда педагогикалық қызмет әдістері туралыбілімтүрінде көрінетін компонент. Қарым-қатынастық (коммуникативтік) (лат. communico – байланыстырамын, қарым-қатынас жасаймын) құзыреттілік компонентінеойынанық, нақты жеткізебілу, көз жеткізебілу, дәлелдеу, дәлел құра білу, талдау, ойынайтабілу, рационалдыжәне эмоционалдыақпаратты жеткізебілуі, өзара қарым-қатынас орнатабілуі, әріптестер әрекеттерімен өз әрекетін келістіруі, әртүрлі іскерлікжағдаяттарда қарым-қатынастың озық стилінтаңдау, диалог ұйымдастыру және қолдау көрсету енгізіледі. Рефлексиялық (лат. reflexio – артынаназараудару) компонентіөз қызметінің және өз дамуының, жекежетістіктерінің деңгейінің нәтижесін саналыбақылай білумен; креативтілік, алға ұмтылушылық, серіктестіккебағытталу, шығармашылық, өзіндік талдауға бейімділіксияқты қасиеттер мен ерекшеліктердіқалыптастырумен анықталады. Рефлексиялық компонент жекежетістіктердің бағыттаушысы, адамдарменқарым-қатынаста жекемағынаны іздеу, өз-өзін басқару, және де өз-өзін тануды, кәсіби өсуді, шеберліктіжетілдіруді, мағыналы шығармашылықты қызметті оятушыжәне жұмыстың дара стилінқалыптастыру болыптабылады.
-
Кәсіби құзырлылықтың қатарына келесіқабілеттер жатады:
• Бағдарлы құзіреттілік (азаматтық белсенділік, саясижүйені түсіну, баға беребілу, елжандылық);• Мәдениеттанымдылық құзіреттілік (ұлттық ерекшеліктердітанибілу, өз халқының мәдениеті мен өзге ұлттар, әлем мәдениетін салыстыру, саралайбілуқабілеті);• Оқу - танымдық құзіреттілік (өзінің білімділікқабілетін ұйымдастыра білу, жоспарлайбілу, ізденушілік - зерттеушілікәрекет дағдыларын игеру, талдау, қорытынды жасайбілу);• Коммуникативтікқұзіреттілік (адамдарменөзара қарым - қатынас тәсілдерін білу, мемлекеттіктілретіндеқазақ тілінде, халықаралық қатынаста шетелтіліндеқатынас дағдылары болуы);• Ақпараттық - технологиялық құзіреттілік (ақпараттық технологиялармен, техникалық объектілеркөмегімен бағдарлай білу, өз бетіншеіздейбілу, таңдай, талдайбілу, өзгерте білудіжүзеге асырабілуқабілеті);• Әлеуметтік - еңбек құзыреттілігі (әлеуметтік - қоғамдық жағдайларға талдаужасайбілу, шешімқабылдай білу, түрлі өмірлік жағдайларда жекебасынажәне қоғам мүддесіне сәйкес ықпал етебілуқабілеті);• Тұлғалық өзін - өзі дамытуқұзіреттілігі (отбасылық еңбек, экономикалық және саясиқоғамдық қатынастар саласындағы белсендібіліміментәжірибесінің болу қабілеті).
-
Педагог - өзін- өзі дамытушытұлға
Қазіргі заманталабынасаймұғалім болу ең жауапты, ең күрделі, ең зиялымамандық болыптабылады. Себебі, оладамдықалыптастыруға, дамытуға бағытталған зоржауапкершіліктіқажет ететінмамандық.Қазіргі мектептің міндеттері:- Алдыңғы ұрпақтың соңғы ұрпаққа жинаған, қалыптастырған мәдени құндылықтарын жеткізу;- Баланың тұлғасын дамыту;- Баланың, мектептің әлеуметтік бейімделуі,Қандай бірәдістермен педагогикалық технологияныпайдаланбасын, баланың руханижандүниесіне әсер етудемұғалімнің өз тұлғасының әсері ерекше. Оқушылардың мұғалім бойындағы ең бағалы депесептейтінқасиеттері: баланыжақсы көруі, мейірімділік, сезімталдық, әділеттілік, талапқойғыштық, әзіл айтабілуі, келешеккесенімділік, іскешығармашылықпен қарау болыптабылады. Ал, мұндай қасиеттерге еге болу үшін мұғалім рухани бай, зиялыжәне шығармашыл тұлға болуықажет. К. Д. Ушинский: «Оқу орнының талабынакөп нәрсе байланысты, ең бастысытәрбиешінің тұлғасының рөлі ерекше, жасұрпаққа беретінәсерін оқулықпен, жазалаужәне мадақтаумен алмастыруға болмайды», - депжазған. Педагог – зиялытұлға және мәдениет адамы.
-
Педагог – зиялытұлға. Педагог – рухани бай тұлға. Өзінжинақы, сүйкімді ұстайды.Прогрессивтікөзқарастарды алға тартады. Сыникөзқарасы қалыптасқан, ұстамды, өзгелердің пікірінесыйластықпен қарайды.Жүйелі түрде өзіне - өзі баға беріп, рефлекцияжасапотырады: мәдениеті, эрудициясыжоғары, эстетикалық, көркемдік талғамы бар. Саясатқа, білімге, өнердегі жаңалықтарға қызығушылық танытады. Шығармашылықпен өзін - өзі үздіксіз дамытыпотырады. Оның руханибайлығы балаға дегенмахаббатынан, жоғары адамгершілікжәне ұят сезіміненкөрінеді.Олөзінің оқушылары және әріптестерінің пікіріменсанасады. Тұлғаның руханибайлығы өмірдің мәнін және өмір сүру мақсатын, өзінің кәсіби шеберлігінайқындауына ұмтылуында болыптабылады. Педагог адамдардың қарым - қатынасына, әлем сұлулығына ерекшемән береді. Ондаэмпатия мен рефлексия жоғары дамыған. Олжаңа өсіп кележатқан баланың руханиәлемінің байлығын түсінуге тырысады, сондықтан да өзінің планетарлық, тіптікосмостық ойлауүрдісін дамытады.
-
Педагог шығармашыл тұлға еркінтұлға адамгершілігі мол бәсекелестікті тұлға мәдениет адамы зерттеуші әдіскер
-
-
-
Қазіргі кезеңде тәрбиеші – педагогтың тәрбие жұмысын ұйымдастырушы ретінденақты тәрбие міндеттеріншешугебағытталған білім, білікқабілеттеріне талдаужасаукерек. Мұғалім – тәрбиеші үшін ең маңызды, ең шешушіқұндылықтарға назараударған жөн.Құндылықтар жүйесі қазіргі мұғалімдердің педагогикалық мәдениетінің мазмұнын айқындайды.Негізгіқұндылықтардың ең бастысы – бала, оның рухани – адамгершілікәлемі.Мұғалім үшін ең маңыздысы, оның іскерлігіболыпесептеледі, соныменқатар, психологиялық мәдениеттің де рөлі ерекше. Бала психологиясының дамуындағы қайшылықтар мен қиындықтарды түсіну үшін қажет. П. П. Блонскиймұғалімдерді «практикалық психолог» болуға шақырады. Тәрбиеленушілердің жан - дүниесін түсініп, сезініп, олардың жеке - психологиялық қасиеттерін бағалаған жағдайда ғана табысқа жете алады
Нет комментариев для данной презентации
Помогите другим пользователям — будьте первым, кто поделится своим мнением об этой презентации.