Презентация на тему "Сынықтар"

Содержание

• 
  Слайд 1

  Сынықтар

• 
  Слайд 2

  Сынулардың түрлері

  Тері жабындысының бүтіндігі бұзылмаған жабық сынықтар Тері жабындысының бүтіндігі бұзылған ашық сынықтар

• 
  Слайд 3

  Белгілері мен симптомдары

  Қозғалукезіндесынғанжердіңқаттыауыруы Сынғанаймақтыңісінуі Сынғанжердіңтерітүсініңөзгеруі Мүшеқызметініңжоғалуы Мүшепішінініңөзгеруі Сынғанжердіңаномалиялықбүгілуі, қозғалуы. Сүйектіңсынғаншеттеріжанасқанкездесықырестіледі Шок белгілеріболуымүмкін

• 
  Слайд 4

  Көмеккөрсету

  Егердеқауіп-қатер жоқ болса, жарақаттанушыны орнынан қозғамай, оқиға болған жерде оған көмек көрсетеді Сынғанжердімықтапбекіткенше, зақымданғанбөлімдіұстаптұруқажет Егердеашықсынықболса, жарақатынтаңыпбайлаукерек Қолда бар затпеннемесешинамен (бұғау) бұғаулаймыз. Бұғаудысалмасбұрынсынғанжердіжұмсақматериалменжабамыз, сынғанаймаққабұғауданқысымтүспесүшін Жарақаттанғанденебөлігінбұғаулағансоң, сарқылыпісікболуыназайтуүшінабайлапжоғарыкөтеріпбайлаймыз Зақымдалғанденебөлігініңқанайналысынтексереміз

• 
  Слайд 5

  Бұғаналардың сынуы

  Зақымдалғанжақтағықолын трубка тәріздестаңбаменсаужағынақарайиыққакөтеріптаңыпбайлаймыз, бұл зақымдалған қол салмағын сау жағына аударады; Бинтпенсынғанқолдыңшынтақбуынының орта тұсынанорайотырыпденегебекітіпарқажағынанбайлаймыз.

• 
  Слайд 6

  Иық сүйегінің сынуы

  Қолынқабырғадоғасыбойыменорналастырамыз; Кеуде мен қоларасынажұмсақ материал қоямыз; Үшбұрыштыдәкекөмегіменнемесеорамаларқылықолынмойынғаасамыз; Қолынсынғанжеріненжоғарыжәнетөменаймақтарынан бинт көмегіменкеудегебекітіпбайлаймыз; Қанайналысынтексереміз.

• 
  Слайд 7

  Шынтақ және шыбық сүйектерінің сынуы

  Қолда бар затпен (жорнал,газет,жәнет.б.) қоспасүйектердібұғаулаймыз;  Бұғаусаусақтыңұшынанбастапшынтақтанаяқталыпқойылуытиіс;  Бұғаудыбинтпенқолғаораптастап; үшбұрыштыдәкеменмойынғаасыптағамыз  Қанайналысынтексереміз.

• 
  Слайд 8

  Алақан сүйектерінің сынуы

  Бұғаукөмегімензақымдалғанқолынбілезікбуынансәлбүгіпбұғаулаймыз; Бұғауды бинт көмегіменқолғаорапбекітеміз; Үшбұрыштыдәкенемесеорамаларқылымойынғаасамыз; Қанайналысынтексереміз.

• 
  Слайд 9

  Саусақ сүйектерінің сынуы

  Зақымдалушыныңқолынөзінеыңғайлыетіпбұғауғаорналастырамыз, алақанытөменқараптұруытиіс; алақанортасынажұмырланған бинт немеседәкеқоямыз Бұғаубілекортасынанбастапсаусақұштарынадейінжетіптұруыкерек. Абайлапбинтпенқолынбұғауғабекітіпмойнынаасыптаңамыз; Қанайналымынтексереміз.

• 
  Слайд 10

  Сан сүйегінің сынуы

  Аяқтарынқалыптыкүйге келтіреміз, яғнитізетобығысаусақтарыжоғарықараптұруытиіс; Сауаяғынзақымдалғанаяғынажақындатамыз; Аяқтарыныңортасынажұмсақ материал орапқоямыз;

• 
  Слайд 11

  Сан сүйегініңсынуыТасымалдаубұғауы

  Зақымдалушыныауруханағатасымалдауалдындааяқтарынбұғаулаймыз, олүшінбұғаумейліншеұзынболуыкерек, себебіолқолтықастынанбасталыпөкшетұсынаншығыптұруыкерек. Бұғаудыаяққатаңутәртібі •         Кеудетұсынан; •         Жамбастұсынан; •         Санныңсынғантұсынанжоғарыжәнетөмен; •         Тізетұсынан; •         Балтыртұсынан; •         Аяқұштары 8 тәріздібайлауменбайланады.

• 
  Слайд 12

  Үлкен – кішібалтырсүйектеріріңсынуы

  Зақымдалғанаяғынасыртқыжәнеішкіжақтарынанбұғауқойылады; •  Бұғау мен аяқарасынажұмсақ материал салынады; Бұғаукелесітәртіппенаяққатаңлады:       Аяқұштары 8-тәрізді таңбамен       Сынғанжерденжоғарыжәнетөмен; •    Тізеніңүстіненжәнеастынан; •    Сан ортасынан.

• 
  Слайд 13

  Буын шығуы

  Буын шығуы – деп сүйек эпифиздерінің өз орнынан толық тайып кетуін айтамыз. Кейде буынның жартылай шығуын да (подвывих) байқауға болады. Буынның орнынан толық шығуы, - деп екі сүйектің буын басының орнынан шығуын айтады. Омыртқа сүйегінде жоғарғы омыртқаның орнынан таюын шығу, - деп атайды. Даму себептері бойынша шығу – туа біткен, жүре қалыптасқан болып екіге бөлінеді. Соңғысы өз алдына: 1) жарақаттан соң дамыған шығу; уақытымен – 3 күнге дейін, кешеуілдегенде - 3 аптаға дейін, кешіккенде –3 аптадан жоғары немесе әдетке айналған шығу қалыптасады; 2) патологиялық үрдістерден кейін дамитын шығу;

• 
  Слайд 14
  

  Буын шығуы сүйек сынығына қарағанда 18-20 есе сирек кездеседі. Жарақаттан алған шығу орналасуы бойынша әртүрлі болады. Иық шығуы - 40-50%, шынтақ шығуы - 8,5-27,2%, ұршық шығуы - 8-9%, саусақ шығуы - 7-8%; бақайлар шығуы - 5-6% кездеседі. Қолдың буындарында шығу 7-8 есе аяққа қарағанда жиі байқалады. Дене буындарының шығуы Ленинградтың жарақаттану және ортопедия ғылыми зеріттеу институтының (ЛИТО) мәліметі бойынша 5,8-8,7% кездеседі. Шығудың жиілігі мен шыққан сүйектің қозғалыс бағыты буынның анатомиялық құрылысына және әсер етуші күшке байланысты қалыптасады. Бұл жағдайларды - шыққан буынды орнына салып, түсіру кезінде естен шығармау керек.

• 
  Слайд 15
  

  Анатомиялықтұрғыданбуынныңкөлемініңмаңызызор. Мысалы, жауырынныңбуынбеткейіиықбуыныменсалыстырғандыкішіжәне де олардыңқұрылысы да өзгеше. Жамбас – ұршықбуын – шар тәріздесболыпкеліп, өзорнындатереңдежатыр, жан-жағынанмықтыбұлшықетпен, байланыстырушысіңірлеріменқоршалған. Соныменқатар, буынбайланыстырушысіңірлердіңмықтылығы да шығудамаңыздыорынатқарады. Сондықтан, мысалы: ұршықбуын, иықбуынынақарағандасирекшығады. Тағы да, буындағықозғалыскөлемініңшектішамасы мен шығарушыкүштіңарасындамаңыздықатынас бар. Неғұрлымшығарушыкүшүлкенболып, буындағықалыптықозғалыскөлемі аз болса – буыншығуыжиікездеседі. Негізіненбуынтайғандабуынқабыжыртылып, байланыстырусіңірлері мен қантамырларыжарақаттанады. Сондықтанбуынайналасыныңқанталауы мен буынқуысынақанжыйналу (гемартроз) жиіреккездеседі. Буыншыққандабұлшықеттердіңбекінужерлеріауысып, аяққолдың не ұзаруы, не қысқаруыбайқалады. Бұлшықеттіңжиырылуыбуындықисыққалыптакөрсетіп, қозғалуынтежейді. Сондықтан, шыққансүйектінеғұрлымертерекорнынатүсіруқажет, олүшінеттіңбосаңсуынжақсықалыптастырукерек.

• 
  Слайд 16

  Клиникасы

  Өзінетәнклиникалықбелгілеріболғандықтан диагноз қоюқиынемес. Зақымдалғанбуынаймағындаауырусезімікүшейеді. Буынаймағыныңпішініөзгеріп, еріксізқимылсызқалыптаболады. Аяқ-қолдыңшығуынабайланыстыоныңұзындығысаужақпенсалыстырыпқарағандаөзгешекеледі. Шыққанжердентөмендеутерініңөзгерілуінжәнетамырсоғуынанықтаукерек. Өйткені, кейшығулардақан, жүйкетамырларықысылып, зақымдалуымүмкін. Міндеттітүрдерентгендікзерттеуәдісінқолданукерек. Оныменбізбуынбеткейлерініңқалайтұрғанынкөріп, қосымшасүйексынығыжоқ па екенінанықтаймыз.

• 
  Слайд 17

  Емдеу

  Шыққан буынды орнына түсіріп, буында жыртылған тіндердің біту уақытына дейін қозғалыссыз қалыпта құрсаулап, таңып немесе гипспен бекітеміз. Ол үшін көбінесе гипспен таңуды 10-15 күнге қолданамыз, сонан соң қимыл –қозғалыспен емдеу басталады. Шыққанбуындыорнынатүсіружедел операция түрінежатады. Уақытындашыққанбуындытүсіружеңіл, бірақкүнөткенсайынбуындыорнынатүсіруауырлайтүседі. Буындыорнынатүсірердебұлшықеттіңжиырылуын, ауыруыназайтуүшінжақсысезімсіздендіруқажет. Кейбіржағдайдажалпы, өткізгіштік, жергіліктіжансыздандырутүрлеріқолданылады. Қазіргіуақыттанаркозбенқоса кураре тәріздесзаттарқолданылады.

• 
  Слайд 18
  

  Шыққанбуындытүсірудеөтекүштікүшқолдануғатиымсалынған. Жансыздандырусызбуындытүсіругеболмайды, өйткенібұлшықеттіңтолықбосаңсуыболмай, тіндергеқосымшажарақатжасалады. Кейінмүндайжағдайдың арты бұлшықеттіңүзілуіне, буынішіндеберіштелуге, әдеткеайналғаншығуғасоқтырады. Шыққанбуынорнынатүскендеөзінетән «сылқеткен» дыбысшығады, бірақкейіндеөтебаяуорнынатүсіргендебұлдыбысшықпауымүмкін. Буынорнынатүскенсоң, оны құрсаулап, таңып, бекітукерек. Буынқабыжазылғансоң, 10-14 күнненкейінқозғалыспенемдеубасталады. Олүшінбуындықалыптықозғалтып, бұлшықеттерінежандандыру, ЕФЖ (ЛФК), физиотерапия қолданылады. Кейбіржағдайлардабуынішінебуынқабыныңқысылыпқалуынабайланыстыорнынатүсірумүмкінболмайды. Оны орнынатүспейтіншығу, - дейміз. Бұлжағдайдаемдеу тек операция арқылышешіледі.

• 
  Слайд 19
  

  Кешіккенбуыншығуы – оларғаүшаптаданжоғарыуақытөткеншығуларжатады, оларға да операциялық ем қолданылады. Буынқабынашып, буынбеткейінашықтүрдеорнынатүсіреді, әріқарайбуынқабынқұрастырып (артропластика), байланыссіңірлерінқалпынакелтіреді. Егербуындықалыпқакелтірумүмкінболмаса, еріксіз артродез операциясынжасайды. Артродез – буындыжоюоперациясы, буынқұрастыратынсүйекбеткейлерінқимылсызқалыптабір – бірінебітістіріп, жапсыру, бекітужүргізіледі. Әдеткеайналғанбуыншығуы – көбінеалғашқышығудыдұрыссалмаудан, жеткіліктіжансыздандырмаудан, дұрысбекітпеуден, байлапқұрсаулаудыңдұрысболмауынанқалыптасады. Әлсізқимылданбуыншығуықайталанабереді. Жиірекиықбуынындаанатомиялыққұрылысынабайланыстыәдеткеайналғаншығубайқалады. Төсектеқозғалукезінде, киіну, оқысқимылдаукездерінде де әдеткеайналғаншығупайдаболады. Емдеужолы – тек операцияменжүргізіледі.

• 
  Слайд 20
  

  Патологиялықбуыншығуы.Патологиялықүрдіскебайланыстышығу – буынқұрылымыныңөзгеруінен (деструктивное), буынқабыныңсозылып, кеңеюіненжәнесалданудан (паралитическое) болыпүштүргебөлінеді. Құрылымныңөзгеруінен – буынқұрастырғансүйекбеткейлерініңбұзылуынабайланыстықалыптасады. Буынқабыныңкеңеюінен – буынқабыныңмөлшердентыс, ішкісұйықпеннемесеіріңменсозылуына, кеңеюінебайланыстыпайдаболады. Салданудан (паралитическое) – бұлшықеттіңсалдануғаүшыруынабайланысты, буындықоршағанеттердің, сіңірлібайламдардың, шандырдыңбосаңсыпкетуінебайланыстыдамиды. Бұлпатологиялықшығудыемдеу тек қана операция жолыменғанажүргізіледі.

• 
  Слайд 21