Содержание
-
Тақырып 8.Бюджет-салық саясаты
Бюджет-салық саясаты: мақсаты мен құралдары Дискрециондыжәнедискрециондыемесфискалдысаясаты (автоматтытұрақтандырғыш) Мемлекеттік және салық мультипликаторы Ығыстыру әсері
-
Бюджет саясаты- мемлекеттің басты экономикалық саясаты. Саясаттың негізгі мақсаты мемлекттік қор мен қаражаттарының қалыптасуына бағытталуы және қоғамның тұрмыс деңгейінің жоғарылауын қамтамассыз ету.
-
Мемлекеттік бюджет табыстар мен шығыстар арақатынасынан қалыптасады. Бюджет тапшылығы шығыстардың табыстардан артып кетуі нәтижесінде туындаса, ал бюджет профициті табыстардың шығыстардан артуынан қалыптасады.
-
Бюджет тапшылығының қалыптасу себептеріне:
Өндірістің құлдырауы; «Бос» ақшалардың шығуы; Әртүрлі әлеуметтік бағдарламалар; Мемлекеттің түрлі сфералардағы рөлі, әлеуметтік және экономикалық қызметтерінің кеңеюі.
-
Бюджет тапшылығын жабу жолдары:
Мемлекеттік займдар; Қатаң салық саясаты; Ақша эмиссиясы, яғни сеньораж; Нақтылы уақытта сеньораж ақша эмиссиясы емес, өйткені ол ақша жиынының құнсыздануына әкеледі, бірақ банктердің қосымша резервтерін қалыптастырады немесе ҰБ-ң арнайы пайыз мөлшерімен мемлекеттік мекемелерге несие берумен байланысты қалыптасады.
-
Сеньораждың қалыптасу себебі ақша жиынының өсу қарқыны нақты ЖҰӨ-ң өсу қарқынынан артуы нәтижесінде және орташа бағалардың өсуіне әкеледі.
-
2 сұрақ.
Экономикалық өсу болғанда бюджет артықшылығы қалыптасады. Экономикадағы тұрақтылық деңгейі бюджет тапшылығы мен артықшылықтар ауытқулары көлемімен байланысты және де ауытқулардың өзгерісін автоматты түрдегі «амортизаторлар» атқару арқылы жиынтық сұранысқа әсер етеді.
-
Ауытқу тапшылығы дегеніміз автоматты түрдегі салық түсімдерінің қысқаруы (Т↓) мен іскерлік қарқындылықтың төмендеуі нәтижесінде трансферттік төлемдердің өсуі (G↑) нәтижесіндегі мемлекеттік бюджеттің тапшылығы.
-
Ауытқудың (циклдық) өсу фазасында салық көлемі автоматты түрде өседі де (Т↑), мемлекеттік төлемдер қысқарады (G↓). Нәтижесінде бюджет артықшылығы қалыптасады.
-
-
Тапшылық және артықшылық ауытқулар көлемі бюджет және салық саясатының қызметтерімен байланысты.
-
Графиктегі Т- салық функциясы (∆t) салықмөлшерініңшектікөлеміменанықталады. G – мемлекеттік шығындар функциясы у көлеміменанықталып, трансферттер мен табыскөлемініңөзгерісінанықтайды. Нәтижесіндетабысдеңгейіөскенсайын, салықкөлеміТ↑өсуінежәнемемлекеттарапынанбөлінетінтрансферттердіңтөмендеуінеG↓әкеледі.
-
Т1 жағдайындаоныңкөлемі бюджет тапшылығы мен бюджет артықшылығыауытқуларынанТ жағдайыменсалыстырғанда артады.Нәтижесіндетұрақтандырғышқұралдарқарқындытүрдежұмысжасап, экономикалықөсугенемесежиынтықсұраныстыңтөмендеуінеADәкеледі.Шешімі:салықмөлшерінТ1деңгейіне дейінкөтеру.
-
Мемлекеттің негізгі мақсаты экономиканы тұрақтандыру, яғни фискалды саясатты пайдалана отырып, (G) және(T) мөлшерлерінөсіруарқылыжұмыссықдық, инфляция қарқынынтөмендетужәнеөндірістіөсірумәселелеріншешу.
-
Дискрециондыфискалдысаясатмемлекеттіңарнайытүрдесалықдеңгейі (Т) мен мемлекеттікшығындарды(G) реттеуарқылынақтыұлттыөөндіріске, жұмысбастылыққажәнеинфляцияғаәсері.Дискрециондыфискалдысаясатта(AD) ынталандырумақсатыменмемлекеттебюджет тапшылығықалыптастырылады.Нәтижесінде(G ↑)өседі де , ал (Т↓) төмендейді.
-
Дискрециондыемесфискалдысаясатавтоматтытүрдегітұрақтандырғыштардыңқолданылуыарқылыжүзегеасады, яғнимакроэкономикалықжағдайғабайланыстыөзгерістержүргізіледі.
-
Негізгі экономикалық тұрақтандырғыштарға:- экономикалық ауытқулар уақытсындағы салық төлемдерінің өзгерісі;- Негізінен трансферттердің өзгерісі.
-
3 сұрақ. Мемлекттік шығындар мультипликаторы
Мемлекттік шығындар мультипликаторы мемлекеттік шығындардың бір бірлікке өсімі нәтижесінде ЖҰӨ қаншай шамаға өсуін көрсетеді. Мyg= ΔВНП / ΔG ΔВНП = Мyg х ΔG
-
Мемлекттік шығындар мультипликаторы өскен сайын дискрециондыфискалдысаясатэкономиканықарқындытүрдереттейді.
Салық мультипликаторы. Нақты мультипликатордың қолданылуы ұлттық өнімнің төмендеуіне әкеледі. Бірақ тұтынудың, AD -ң және ЖҰӨ-ң төмендеуі салық көлемінен аз көлемге өзгереуіне әкеледі.
-
ҚБТжинақтау мен тұтынудан тұрады. Тұтынудың төмендеуі mpc- ға байланысты болада.Егер салық өссе, онда шығындар төмендейді. Яғни ЖҰӨ төмендейді.
-
4 сұрақ. Ығыстыру әсері.
Осы әсердің нәтижесінде фискалды саясатттың әсері төмендейді.
-
Ығыстыруәсерідегеніміз – пайызмөлшерініңөсуінәтижесіндежоспарланған инвестиция көлеміқысқарадыда, мемлекеттікзаймдаркөтеріледі.
-
Дәріс соңы
Нет комментариев для данной презентации
Помогите другим пользователям — будьте первым, кто поделится своим мнением об этой презентации.