Презентация на тему "Татар халык уеннары аша балаларның сөйләм телләрен үстерү."

Содержание

• 
  Слайд 1
  

  Проект эше: Татар халык уеннары аша балаларның сөйләм телләрен үстерү. 3 нче номерлы “Шоколад” балалар бакчасы тәрбиячеләре: Низамиева Ф.С., Шамсутдинова Л.М.

• 
  Слайд 2
  

  "Хәтердән башка йолалар, тәрбиядән башка рухи хәзинә, рухи хәзинәдән башка шәхес, ә шәхестән башка халык - тарихсыз“.

• 
  Слайд 3
  

  Проектта катнашучылар: 4-7 яшькә кадәрге балалар; Әти-әниләр, әби-бабайлар; “Зөбәрҗәт” фольклор ансамбле; Мәдәният хезмәткәрләре; Проектныңдәвамлылыгы: 1 ел

• 
  Слайд 4
  

  Проектның максаты: 1. Мәктәпкәчә яшьтәге балаларның сөйләмен уеннар (татар халык уеннары) аша үстерү, аралашу чарасы буларак татар телен үзләштерү өчен шартлар тудыру. 2. Татар халкы белән горурлану хисләре тәрбияләү өстендә эшләүне дәвам итү.. 3. Халык уеннары аша балаларда тырышлык,түземлек,гаделлек сыйфатлары тәрбияләү.

• 
  Слайд 5
  

  Бурычлар: 1.Уеннарда өйрәнелгән сүзләрне аралашу өчен куллану; 2.Балаларны татар халкының төрле уеннары, бәйрәмнәре, гореф-гадәтләре белән таныштыру; 3.Әти-әниләрне мәктәпкәчә белем бирү программалары һәм аларны гамәлгә ашыру формалары белән таныштыру. УМК ның төп компонентлары турында аңлату. Әти-әниләрнең татар халык уеннары һәм мәдәнияте турында белемнәрен баету.

• 
  Слайд 6
  

  Актуальлелеге: Көтеләчәк нәтиҗә: Төрле формадагы эшчәнлекләрдә балаларның иҗади сәләтләрен үстерү. Сүз байлыкларын арттыру. Сөйләм телләрен үстерү. Гомумкешелек кыйммәтләре турында күзаллауларын баету. 1. Икетеллелек шартларында балаларның сөйләм телен үстерү. Сөйләм телен үстерүдә уеннарның төп эшчәнлек булып торуы. Балаларның кызыксынучанлыкларын арттыру һәм татар халык педагогикасы нигезендә сөйләм телләрен үстерү.

• 
  Слайд 7
  

  Проектның этаплары

• 
  Слайд 8
  

  Әбиләребез бездә кунакта

• 
  Слайд 9
  

  “Наза” уены “Йөзек салыш” уены

• 
  Слайд 10
  

  “Капкалы” яки “Биш парлы” уены

• 
  Слайд 11
  
• 
  Слайд 12
  

  Проект өченәзерләнгәнҗырлы-биюлеуеннар. Түбәтәй. Балалартүгәрәкләнепбасалар. Түбәндәгеҗырныҗырлый-җырлый, түбәтәйнебер-берсенәбирәләр:  Түбәтәеңнекигәнсең,  Бикеракларданкилгәнсең,  Төскәматурлыгыңбелән  Шаккатырыйм, дигәнсең. Кушымта: Түп – түп-түбәтәй, Түбәтәеңукалы.  Чиккәнматуртүбәтәең  Менәкемдәтукталды. Җырахырындатүбәтәйкемдәкалса, шуңаҗәзабирелә (бии, җырлый, әтәчбулыпкычкыра һ. б.). Уеншулайдәвамитә.  

• 
  Слайд 13
  

  Утыр, утыр, Мәликә. Балалартүгәрәккәбасалар. Берәү, күзенбәйләп, түгәрәкуртасынаутыра. Балалар, кулга-култотынышып, түгәрәктәҗырлапәйләнәләр:  Утыр, утыр, Мәликә, Алмагачныңтөбенә, Кем утырганкаршыңа, Әйтепбирчетизгенә. Берәүаныңянынакилепутыра. Уртадагыбала аныкапшаптаныписеменәйтергәтиеш. Әгәрбелмәсә, аңаҗәзабирелә. Уеншулрәвешчәдәвамитә. Кулъяулык.   Балалартүгәрәкясапбасалар. Кулларынарткакуялар. Санамышярдәмендәяулыксалучыбилгеләнә. Аныңкулындакулъяулык. Ул, түгәрәктәнчыгып, шушысүзләрнеҗырлапйөри: Кулъяулыгымяшел, яшел, Яшелчирәмастында. Сиздермичәташлапкитәм Бериптәшемартына. Сүзләрнеәйткәндә, бербаланыңучтөбенәкулъяулыкныкалдырыпкитә. үзетүгәрәкэченәкереп баса. Кулъяулыклыбала, тизгенәарткачыгып,  сүзләрнеәйтә-әйтә, уенныдәвамитәргәтиеш. Әгәрултоткарланып торса яки кулъяулыксалганнысизмәсә, аңаҗәзабирелә.  

• 
  Слайд 14
  

  Наза.   Балаларпарлашып, бер-берартлытезеләләр. Бер бала парсыз, улуенчылар каршысыначыгып баса. Балалар, җырлый-җырлый, басканҗирдәаякларын- кулларынхәрәкәтләндерәләр: Назадигәнкызбаланың Бөрлегәнетүгелгән; "Наза" дигәнуенны без Уйныйбызчынкүңелдән. Кушымта: Наза, наза, Назаматуркыз бала. Назатырыш, уңган бала, Зирәк, акыллы бала. Кушымтаныҗырлаганда, парсыз бала каршыдагыуенчыларарасыннанбиепүтә, үзенә пар сайлый, һәмаларикенче башка барыпбасалар. Парсыз калган бала уенныдәвамитә.      

• 
  Слайд 15
  

  Миңлебай.   Балалартүгәрәкуртасынабер бала сайлапчыгаралар. Үзләрекулга-култотынышып, түгәрәкбайлапжырлапйөриләр:   Без йөрибезәйләнеп, Синуртада, Миңлебай, Синнишләсәң, ни кылансаң, Без кыланырбызшулай.   Кырыйдагыбачачартуктапкалалар, уртадагы бала, җырлый-җырлый, ниндидәбулса, хәрәкәткүрсәтә:   Берболай, берболай, Я, кыланыгызшулай. Балалараныңҗырын, улясаганхәрәкәтләрнекабатлыйлар:  Берболай, берболай, Моныэшләүбикуңай. Уртадагы бала түгәрәктәнберәүнеуртагачыгара да, бергәәйләнеп, үзеаныңурынына баса. Уртагакыз бала чыгарылса,түбәндәгечәәйтәләр:  Без йөрибезәйләнеп, Синуртада, матуркай. Синнишләсәң, ни кылансаң, Без кыланырбызшулай.

• 
  Слайд 16
  

  Йөзексалыш Уйнаучыларурындыкларга яки сәкейөзлегенәтезелешепутыралар. Берсе «Мәүлихә» итепсайланганбула. Улаларгакаршыурындыктаутыра. Өченчеберәүкулынайөзекалып, баягыутыргануйнаучыларныңбарысының да кулларынасалыпчыкканкебекитепйөрепчыга, тик берсенәгенәсалыпкалдыра. Аннарыурындыктагыкызлар: — Кемдәйөзек, Мәүлихә? — дипсорый. Уйнаучылар бар да йөзекүзкулларындакебекитенеп, Мәүлихәнесаташтырыргатырышалар. Мәүлихәберсенеңисеменәйтә. Дөресәйтсә, йөзекчыкканкешенеңурынынабарыпутыра да, йөзекчыкканыхәзерйөзексалыргатиешбула. Инде баштайөзексалганкызүзехәзерМәүлихәбулып, каршыларынаутырып, йөзектабарга кала. Белмәсә, улурындаутырабирә. Озаккакитсә, аңарҗәзабиреп, җырларҗырлаталар яки башка берәрэшэшләтәләр.

• 
  Слайд 17
  

  Файдаланылганәдәбият: Гаиләдә, балаларбакчаларындаәдәплелектәрбияләүпрограммасы: Ата-аналарһәмбалаларбакчасытәрбиячеләреөчен. – Казан: Мәгариф, 2005.  “Көзгераушан” “Бал бабай” Иңматурсүз: Ата-аналарһәмбалаларбакчасытәрбиячеләреөчен хрестоматия. – Казан: Мәгариф, 2000. Балалар фольклоры / Төз. Н. Исәнбәт. – Казан: Татар.кит. нәшр., 1984. Кабыргалы-камчылы: Татар халыкуеннары. – Казан: Мәгарифнәшр., 2002. Мәктәпкәчәтәрбия: Балаларнымилли-мәдәнирухтатәрбияләү / Төзүчесе К. В. Закирова. Фәнни редактор Ф. Ф. Харисов. – Казан: РИЦ “Школа”, 2000.