Презентация на тему "Алесь Разанау"

Содержание

• 
  Слайд 1
  

  Алесь Разанаў Витебск, 2014

• 
  Слайд 2

  Біяграфія

  Нарадзіўся 5 снежня 1947 года ўвёсцыСялецБярозаўскагараёнаБрэсцкайвобласці. Тры гады вучыўся на філалагічнымфакультэцеБеларускагадзяржаўнагауніверсітэта, адкульперавёўсяўБрэсцкіпедагагічныінстытутімяA. С. Пушкіна, якізакончыў у 1970 годзе. ПрацаваўвыкладчыкамбеларускаймовыілітаратурыўвёсцыКругельКамянецкагараёна, з 1972 года ўМінску — літсупрацоўнікам газеты «Літаратураімастацтва», з 1974 года — рэдактарам у выдавецтве «Мастацкаялітаратура», з 1994 года - у часопісе «Крыніца». Пачаўдрукаваццаў 1961 годзе. Выдаўзборнікіпаэзіі «Адраджэнне» (1970), «Назаўжды» (1974), «Каардынатыбыцця» (1976), «Шлях-360» (1981), «Вастрыёстралы» (1988), «У горадзеваладарыцьРагвалод» (1992), «Паляваннеўрайскай далiне» (1995), «Рэчаiснасць» (1998). Творы Алеся Разанаваперакладзеныбольшчым на 20 моў, асобнымiвыданнямiвыйшлiкнiгiў Грузii, Германii, Балгарыi, Польшчы. ЛаўрэатДзяржаўнайпрэмii Беларусiiмя ЯнкiКупалы.

• 
  Слайд 3

  Нявыказанаябалада

  Чаромхігоркі пах...Зялёныхдрэўкрасунак...Пялёсткі на тваіх губах -мой пацалунак. Спяшаўся я і не паспеў:заспеларанне...Ляснога ветру спеў -маё прызнанне. Прайдудажджом, з’яўлюся сном,мільгнутрывожнымценем.Шум вяза падтваімакном -маё трызненне... Куды твой шлях ніпавядзе –і я там буду.Не азірайсяанідзе –зтабою я ўсюды... Марыя, чуй,Марыя, стой!.. –варожыцьноч глухая.А ты бяжыш… І за табойбязмоўнае: кахаю!..

• 
  Слайд 4

  Творчасць

  З вершаміўдрукувыступіў у 1961. У першымпаэтычнымзборнікузадметнай для таго часу назвай «Адраджэнне» (1970), моцнаскажонымцэнзурай, пераважаліадраджэнскіянастроі, услаўлялісягероібеларускагамінулага, замежныявучоныяіпісьменнікі, адкрывальнікіновага, утапістыізмагары. У кнізепераважаліімклівыярытмы, рамантычнаяўзнёсласць, ускладненаяметафарычнасць. У наступнымзборнікувершаў «Назаўжды» (1974) навідавокуягопошукавыхарактар, схільнасць да паэтычнагаэксперыменту, павышанаяўвагадафіласофскіхпраблем. 3 гэтага часу зімем Алеся Разанавазвязваеццаўяўленнеабінтэлектуальнайплыніўбеларускайпаэзіі. У вершаванымцыклепадназвай «Пункціры», якая адначасова стала іабазначэннемновага жанру, паэтпрадэманстраваў сваё імкненнеахапіцьшматстайныяпраявы свету. Ёнчасцей за ўсёадштурхоўваўся ад назіранняў над канкрэтнымі, часта мімалётнымі, з'яваміірэчамі. Наватарскіяпамкненніпаэтаў сферы зместуі формы выявілісяўкнізепаэм-балад «Каардынатыбыцця» (1976) і этапным зборніку «Шлях—360» (1981). Аднакэстэтычныяпошукі А. Разанава не сустракаліналежнагаразумення. Галоўнаяпрычынаўскладненнятворчага шляху паэта была абумоўленасітуацыяйпадцэнзурнагаіснаваннялітаратурнагажыццяў часы грамадскага застою. Вольная мастацкая думка тадыстрымліваласяіскоўвалася, савецкаяпаэзія была абмежавана колам дазволеныхтэм, ідэйіспосабаўіхувасаблення. А. Разанаўімкнуўся да складанайвобразатворчасці, алегарычнагаісімвалічнагаадлюстраваннярэчаіснасці, а гэтапакідалаўражанненейкагатайнапісу, не заўсёдызразумелагападтэксту. Ёнзвяртаўся да фальклорна-міфалагічных ;матываў, біблейскайсімволікі, традыцыйнацыянальнайісусветнайкласікі. Пранапружаныяпошукі А. Разанавымсвайго шляху засведчылітакіятворы, як «Паэмарыбіны», «Паэмакалодзежа», «Паэмавыніку», «Паэмажніва», «Паэмараўнавагі» іінш. Дэвізамяготворчагапошукубылісловы, выказаныяяшчэў 1960-я гады: «Жывеэксперымент!» Ёнпрытрымліваўсяідэідынамічнагаруху, зменлівасціжыццяівечнагаўдакладненняпоглядаў на жыццёірэчаіснасць.

• 
  Слайд 5
  

  Зборніквершаўіпаэм «Шлях—360» выйшаў у свет толькіпаслятаго, як ягоадрэдагаваў на грамадскіхпачаткахУладзімірКараткевіч, напісаўпрадмову народны паэтБеларусі ПіменПанчанкаіпасляслоўевядомыкрытыкВарленБечык. Міжтым у творчасці А. Разанававыявіласяагульнаеімкненнесусветнайпаэзіі да філасофскагаасэнсаванняглабальныхпраблемсучаснасці, якіязакраналіўсіхікожнага. У яго вершах іпаэмахадчуваласяпрысутнасцьвопытукласікаўеўрапейскайлітаратурыXX стагоддзя, такіх як ГіёмАпалінэр, РайнерМарыяРыльке, Поль Элюар, ФедэрыкаГарсія-Лоркаіінш. У філасофскайлірыцы А. Разанаваадбываўсяпошук «сапраўднайрэальнасці». На ўваземеласярэальнасць, якая адкрываеццаўасабіста-пачуццёвай сферы, у вынікусуб'ектыўнагаўспрыманняіасэнсавання свету. А. Разанаўбачыўгэтую «сапраўднасць» зямногаіснаванняўадкрыцціновага, уласна «чалавечага» ўпрыродзе, жыцці, вялікімкосмасе. Ёнскіроўваечытачаўмінулаеібудучы час, да таямніц свету ічалавечагабыцця. Паэтперакананы, шточалавекіяго думка павінныбыць у няспыннымрухунаперад, ігэтыпрацэспазнаннябязмежны, бясконцы. У Алеся Разанавазаўсёды было абвостранымадчуванне часу ічалавекаў часе. «Яшчэздольныпакутаваць», яголірычны герой чулаўспрымаедраматызмзямногаіснавання. Там, дзеіншыя часам бачацьперамогу, ёнпрадчуваенебяспеку. Чалавецтваапынулася на чарговымраскрыжаваннідарог. У вершы «Завея» паэтгэтак, як і Янка Купала ў «Паязджанах», малюевобразусёмагутнайпрыроднайстыхіііперадаедушэўны стан няпэўнасці, наватразгубленасціўгэтайвіхуры часу. А. Разанаўіяголірычны герой бачацьпаратунак у вечным рухунаперад, у пошукусапраўднагасэнсужыцця, шляху да маральнагасамаўдасканалення. Паэтпоўніццаадчуваннемхуткаплыннасціжыцця, востра перажываезменлівасцьусяго на свеце. Яго галоўнаепамкненне — адпавядацьгэтамушпаркамуруху, быцьтакімжадынамічным, як сам свет.

• 
  Слайд 6

  Творчаць

  Шматлікіявершаваныятэксты А. Разанава — гэтавершыабпрадметахірэчах, прыродныхз'явахіжывыхістотах. Іхназвыгаворацьсамі за сябе: «Камяні», «Зброя», «Сякера», «Стол», «Цвік», «Барана», «Птах», «Маланка», «Завея», «Змеі», «Лесвіца», «Студня», «Дрэвы», «Ланцуг» іінш. Празматэрыяльнаепаэтімкнеццараскрыцьштосьціновае: іўласнапрарэчы-прадметы, іпранавакольнуюпрыроду, іпрабыццёчалавека, якііхуспрымае. Паэт, гаворачыпрарэчы, шукаеважныясэнсы, пэўныяаналогіі, параўнанні. Так, парог, які «ўрос у зямлю», выклікаеўпаэтацэлае кола асацыяцый. Ёнувасабляепадзел розных часоў, прымушаезадумаццачалавека, хтоёнтакі на гэтымсвеце. «Мінулаетоіццаўзмроку, будучыня — у светлыні», — падагульняеаўтарувершаказе «Парог». У зборніках А. Разанаваапошніхдзесяцігоддзяў «Вастрыёстралы», «У горадзеваладарыцьРагвалод», «Паляваннеўрайскайдаліне», «Рэчаіснасць», «Гановерскіяпункціры» творчыяпошукіадбываюццапераважнаў сферы самой беларускаймовы. Паэтадкрываебагаццеяелексічных, музычных, сэнсавыхмагчымасцейідэманструеамаль у кожным новым творыідэювобразнайневычэрпнасцінацыянальнаймоўнайстыхіі. Любое слова, паняцце, назвапрадмета, зявы у навакольнымсвецепоўняцца для паэтаасаблівымсэнсамізместам (вершаказы «Вуліца», «Бор», «Рэчкаівозера», «Маланкаі гром», «Гліна», «Срэбраізолата» іінш.) Ваўладзепаэтавайдумкіпаставіцьпобачсловы, рэчы, прадметы, раскіданыяў часе іпрасторы. Але самая вялікая загадка прыгэтым для паэтазастаецца — жыццёічалавек. Сэнсжыцця, сцвярджае Алесь Разанаў, у самімжыцці, уняспыннымпошукуісціны. У далёкую мінуўшчыну, ажноўбіблейскія часы, выпраўляеццалірычны герой паэмы А. Разанава «Гліна». У вершах «Рагнеда», «Стары горад», паэтычнайкнізе «У горадзеваладарыцьРагвалод», паэме «УсяслаўЧарадзей» А. РазанаўаддаеданінузахапленнястаражытнамуПолацку, у вобразеігісторыіякогабачыцьувасабленнеспрадвечнагабеларускага шляху. Паэтацікавіцьіснаваннеўвялікімагульначалавечымсвецеізагадкавымсвеценацыянальнайгісторыі. Алесь Разанаўвынаходлівыідасціпны як у змесце, так іў форме. Ёністотнапашырыўжанравыямежысучаснайфіласофскайпаэзіі. А. Разанаўвыказваеццаўсціслай форме квантэм, пункціраў, версэтаў, вершаказаў, зномаў. Яго паэтычныятэксты часам нагадваюць фрагменты старажытныхманускрыптаў без пачаткуібезканца, спасціжэннесэнсуякіхвымагаенапружанайпрацыінтэлектуіфантазіі, здольнасці да самастойнайінтэрпрэтацыі. Перакладаезлітоўскай, латышскай, грузінскай, балгарскай, сербскахарвацкай, чэшскай, англійскаймоў. Пераклаўкнігу К. Саі для дзяцей «Гэй, хавайцеся!» (1982), п'есу У. Шэкспіра «Сон у летнюю ноч» (аўт. «Сон у Іванавуноч» узборніку «Трыкамедыі», 1989), раман Ё. Авіжуса «Час, каліпусцеюцьсядзібы» (1989), выбрануюпаэзію У. Бэрзыньша (2013). Склаўкнігупаэзіі Я. Купалы «Выйду зсэрцам, як зпаходняй!..» (1982). Выдаўпа-нямецкузборнік «Wortdichte» (2003).

• 
  Слайд 7

  Прызнанне

  ЛаўрэатДзяржаўнайпрэміі БССР імя Я. Купалы (1990) за кнігупаэзіі «Вастрыёстралы». Лаўрэатпрэміі«Залатыапостраф» (2012)