Презентация на тему ""Эйәртеүле ҡушма һөйләмдәр.Икмәк-ил байлығы" (дәрескә презентация)" 9 класс

Содержание

• 
  Слайд 1
  

  Икмәк-ил байлығы

• 
  Слайд 2
  

  Ил ҡеүәте - икмәктә.

• 
  Слайд 3
  

  Ризыҡтың иң олоһо-икмәк

• 
  Слайд 4
  

  Икмәк-ер һәм ҡояш балаһы

• 
  Слайд 5
  

  Икмәк-тормош нигеҙе

• 
  Слайд 6
  

  ИКМӘК БУЛҺА ТАБЫНДА, СӘЙ ТӘМЛЕРӘК ТАҒЫН ДА!

• 
  Слайд 7

  Мәҡәлдәрҙең дауамын тап:

  1. Икмәк булһа 2. Тир тамған 3.Ерҙе эшкәртергәиренмәһәң 4.Хеҙмәте барҙың 5.Ергә эйелһәң 6.Кемдең эше бар 1. шуныңашы бар. 2. улһинетуйҙырырғаиренмәҫ 3. ер уңдырышлыбула. 4. байлыҡкилә. 5. йырҙабулыр. 6. хөрмәте бар.

• 
  Слайд 8

  Мәҡәлдәр

  Икмәк булһа йыр ҙа булыр. Тир тамған ер уңдырышлы була. Кемдең эше бар шуның ашы бар. Хеҙмәте барҙың хөрмәте бар. Ергә эйелһәң байлыҡ килә. Ерҙе эшкәртергә иренмәһәң ул һине туйҙырырға иренмәҫ.

• 
  Слайд 9
  

  1. Икмәк булһа, йыр ҙа булыр. 2.Тир тамған ер уңдырышлы була. 3.Кемдең эше бар, шуның ашы бар. 4.Хеҙмәте барҙың хөрмәте бар. 5.Ергә эйелһәң, байлыҡ килә. 6.Ерҙе эшкәртергә иренмәһәң, ул һине туйҙырырға иренмәҫ.

• 
  Слайд 10
  
• 
  Слайд 11

  Эйәрсән һөйләмде баш һөйләмгә бәйләүсе саралар.Тыныш билдәләре

• 
  Слайд 12

  1-се эш

  « Шулайҙа яҙ яҙ инде.Ауылда ғәҙәти булмаған йәнлелек һиҙелгәс,Миҙхәт менән Мотаһар ҙа өйҙә ятып түҙә алманы.Әсәләре тыйып китһә лә, тупһаға сығып ултырҙылар.Ә бер аҙҙан ҡыйыулыҡ итеп епшек ҡарға баҫтылар.Талды ат итеп ялан аяҡ әле был яҡҡа, әле теге яҡҡа саптылар.» ( Ф.Аҡбулатова . « Атайикмәге») Текстан эйәртеүле ҡушма һөйләмдәрҙе яҙып алығыҙ, бәйләнеү сараларын күрһәтегеҙ.

• 
  Слайд 13

  2-се эш

  Ғүмер баҡый беҙҙә шулай килгән Һуң ятҡандар иртә торғандар. Йәйге ҡояш башын ҡалҡытҡансы Инде бер тын ураҡ урғандар. Бабай әйтә кешеләрҙең бәхете Ҡояш менән бергә сыға, ти. Ҡояш сыҡҡан мәлде күрмәүселәр Бәхетһеҙҙәр ана шуға, ти. (Ә.Атнабаев)

• 
  Слайд 14

  Алдынғы игенселәр

  Мәҡсүтов Фәнис - алдынғы механизатор,ВДНХ-ның бронза миҙалы,Хеҙмәт Ҡыҙыл байраҡ ордены кавалеры. Йәнбәков Барый- «Башҡортостандың атҡаҙанған механизаторы» тигән маҡтаулы исемгә лайыҡ булған. Дәүләтшин Камил-алдынғы комбайнер, «социалистик ярыш ударнигы» (1976, 1980 йылдар) Йомағужин Рәшит Сабир улы- 1965 -1980 йылдарҙа «Победа» колхозы рәйесе.

• 
  Слайд 15

  3-сө эш

  ...Вәлетдин ҡыҙыл сепрәк өҫтөнә ете киҫәк икмәкте теҙеп ҡуйҙы.Етебеҙгә лә өлөш сыҡты.Әммә ғәҙел үк булманы.Иң ҙур киҫәк миңә,иң бәләкәйе башлыҡҡа эләкте.Шулай ҙа теге сер бирмәне.Тик мин һиҙеп торам:был икмәк минең эсемә аш булып бармаясаҡ.Дөрөҫ килеп сыҡманы.Шәһиҙулла минән биш йәшкә өлкән.Дәү кешегә өлөштөң дә ҙурырағы булырға тейеш.Алмашырға кәрәк...Шулай тип уйлап торғанда,теге үҙ киҫәген умырып тешләп алды...Өс-дүрт ҡабымлыҡ икмәгем ҡалғас,уны Шәһиҙуллаға һондом: -Мә,ағай,ашап бөтөр. -Үҙең аша. -Мин туйҙым инде,валлаһи. -Ант итмә.Бирһәң,былай ғына бир. Ҡорһаҡҡа аҙыҡ ингәс,аяҡҡа ҡеүәт ҡайтты.Мин йыш ҡына шундай уйға ҡалам:йоҙроҡ саҡлы ғына икмәк киҫәгендә купме тылсым бар.Асыҡҡанда шуны ашаһаң,донъя йәмләнә лә китә.Бына әле лә...Эргәлә генә бер ҡош һайрап ебәрҙе, бойҙай өҫтөнән шашып ел йүгереп үтте.Ҡояш та ул тиклем өтөп бармай хәҙер.Бөтәһе лә ана шул бер һыныҡ икмәктән». ( М.Кәрим « Оҙон-оҙаҡ бала саҡ»).