Презентация на тему "Қ.А.Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті Шымкент медицина институты"

Содержание

• 
  Слайд 1
  

  Қ.А.Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті Шымкент медицина институты

  Тақырыбы: Қабылдаған: Орындаған: Абдуразаков Н Тобы: ЖМҚ-509 Шымкент-2015ж

• 
  Слайд 2

  Жоспар:

  I Кіріспе II Негізгі бөлім III Қорытынды IV Пайдаланылған әдебиеттер

• 
  Слайд 3
  

  Бала емізуадамзаттың ежелгізаманнанберіұстанып кележатқан және денсаулыққа өте пайдалыдәстүрлерінің бірі. Қазақтың «Анасүті – бал» дегеніндей, адамөмірінің ал-­ғашқы 6 айыішіндеанасүтіне тең келерешбір ас жоқ. Себе­бі: Оның құрамында нәрестенің денісауәрі күшті болыпөсу­іне қажетті нәрлі заттардың барлығы бар. Анасүті оңай қорытылады. Сүтте алғашқы айларданәрестені қабынулардан (инфекциялардан) сақтай­тын иммундық заттар бар. Анасүті әрқашан таза. Оләрдайым керектіжылылықта.  Олтегін. Ол аллергия туғызбайды.  Емізгендеана мен бала ерекшежақындық пен қауіпсіз­дікті сезінеді.

• 
  Слайд 4
  

  Күндіз болсын, түнде болсын, балаңызды қарны ашыпемшексұраған сайынемізетінболыңыз.Жаснәресте­лер, әсіресе алғашқы айларда, әр 1–3 сағат сайынемгісікеліптұра­ды. Нәресте қашан және қанша уақыт емгісікелсе, соншаемізіңіз.Олемгенса­йынемшектегісүт бітіпқалмайды, қайта түзіле береді. Алғашқы айларданкейін, балаңыздың біртіндепәр 3– 4 сағат сайынемугекөшетінін байқайсыз.

• 
  Слайд 5
  

  Анасүтінің құрамы емізгенкездеөзгеріп отырады. Алдыменшыққан сүттен гөрі бірнешеминуттанкейіншыға бастай­тынсүт майлырақ болады. Нәресте осы майға өте мұқтаж. Сондықтан емізгендеолалдыменбіремшектіеміпбосатсын. Тоймаса, екіншіемшектіұсыныңыз.Келесіретемізгенде, бала­ға соңғы ретеміптауыспаған немесе (егертауысқан болса) ембегенемшектіберіңіз.Осылайшасіземшектің екеуін де жүйелі түрде босатыпотырасыз.

• 
  Слайд 6
  

  Тамақпен организм қажетті заттар мен өсуге керектіпластикалық материалдардықабылдайды. Баланы рациональдытамақтандыру оның дұрыс денеқұрылысын, психикалық дамуын, ауруларға жақсы қалыптасуын қамтамасыз етеді.1 жасқа дейінгібалалардың тамақтандырудың 3 түрі бар: табиғи, араласжәне қолдан тамақтандыру.

• 
  Слайд 7
  

  Табиғи тамақтандыру дегеніміз – 5 айға дейінбаланы тек анасүтімен қоректендіріп, оған 1 айындашырындар, 5 айындақосымша тамақ беру.Табиғи тамақтандырудың келесіартықшылықтары бар:Анасүтінің химиялық құрамы жақсы:a) Анасүтіндегі ақуыздар альбуминдер мен глобулиндер, оларұйығанда өте майдасүзбе береді, оны қорыту оңай, ал сиырсүтінде казеин, сүзбе іріболады.b) Анасүтінің майларықанықпаған май қышқылдарынан тұрады, оларжұмсақ майлар. Ал сиырсүтінде қаныққан майлар, қатты, қорыту қиын.c) Қанттары - бета лактоза, бифидумбактериясының өсуіне себепкерболады. Сиырсүтіндегі лактоза – ішектаяқшасын өсіреді.d) Минералдытұздардың құрамы – оптимальды.e) Анасүтінің құрамында А,Д,Е,С витаминдер бар. Сиырсүтін қайнатканда оларбұзылып кетеді. Ананың сүті таза. Әр-дайым жылы. Анасүтінде гармондар мен имундыденелер бар.

• 
  Слайд 8
  

  Қосымша тамақты енгізуережелері.Анасының сүті жетіптұрса да 4,5-5 айлық баланыңтамағын түрлендіріп, диетасынкеңейту үшін оған қосымша тамақ тағайындалады. Қосымша тамақпен бала ақуыз, майлар, қант, минералдытұздар алады.1. Қосымша тамақ балаға емізердің алдындаберіледі.2. Жаңа тамақтарды 5-10 гр. бастапәрі қарай күнде ұлғайтып отырып 2 жұманың ішіндебаланың өз нормасынажеткізіп, 1 мезгілемуіналмастырады.3. 2 түрлі тамақты бірмезгілдеенгізугеболмайды.4. Жаңа тамақтар түйіршіксіз, біркелкі, сұйықтау болуыкерек, олардыбалаға қасықпен беріпшайгаурефлексіндамытукерек.Емшекпенемізугеболмайтынжағдайлар:a) Анасыжағынан жүрекктің декомпенсацияланған ақауы, туберкулездің кейбіртүрлері, асқанған диабет, ісіктіпроцестер, бүйрек ауруларының ауыртүрлері.b) ЖТБ жағынан асфиксияның ауыртүрлері, миға қан құйылу, гемолиздік ауру.Бұл жағдайларда балаға анасының сүтін сауыпберугеболады, немеседонорлық сүт беріледі.

• 
  Слайд 9
  

  Араластамақтандыру. Сүт қоспалары бейімделгенжәне бейімделмегенқоспалар болыпбөлінеді.Бейімделгенқоспалардың құрамы «анасүтіне ұқсас» . Оларға «Малютка», «Малыш», «Детолакт», «Витолакт» және т.б. жатады. Бейімделмегенқоспалар қарапайым және қышқыл болыпбөлінеді.Қарапайым қоспаларға сиырдың сүті, «Крепыш», «Здоровье», ал қышқыл қоспаларға – айран, биолакт, «Балдырған» жатады.Үстеме тамақты беру ережелері.1. Бала емшекеміпболғаннан кейінберіледі, оның мөлшері баланың емшектенеміпалған сүтінің көлеміне байланысты.2. Үстеме тамақты 37-380С-қа дейінжылытукерек.3. Қасықпен бергенжөн, ал шөлмекпен берілсе, емізіктің тесігікішкенеболуымүмкін.Үстем тамақ бақылаудан өтіп, сүт кухнясындасанитарлық-гигиеналық режим қатаң сақталуы қажет.  

• 
  Слайд 10
  

  Баланы тамақтандыру режимі5 айға дейінгібаланытәулігіне 6 – 8 реттамақтандыру керек.5 айданбастап 5 реттамақтандыру.1-1,5 жастанбастап 4 реттамақтандыруға көшіру.5 айынанбалаға 2 тамшыдан 1 шайқасыққа дейіналма, алмұрт, сәбіз шырындарын беру, 2 аптадансоң жеміспюрелерін беру керек.6 айынанбастап 1-ші қосымша тамақ – көкөніс пюрелері(картоп, асқабақ және т.б.) ірімшік, жұмыртқаның сарысытағайындалады.6-7 айынан 2-ші қосымша тамақ – ботқалар (жарма, күріш, сұлы т.б.) беріледі.7,5-8 айынан 3-ші қосымша тамақ – айран беріледі.9-10 айынанетсорпасы, фрикаделькаларберугеболады.11-12 айындаеттен котлета беру керек.

• 
  Слайд 11
  

  А на с ү т інің ж ә н е м а л с ү т інің с а на л ық а йыр м а шы л ығ ы . Анасүтінің құрамы мал сүтінің құрамынан ақуыздар, көмірсулар, майлар, минерал тұздары, су қатынасы бойыншасаналық айырмашылығы бар. Анасүтіне және сиырсүтіне (анасүті жойылған кезде бала тамағы түрінде ең жиіколданылатынөнім) кіретіннегізгізаттардың саналық айырмашылығы әсіресе сиырсутіне су қосқан кездебілінеді. Анасүтінде әр түрлі ақуыздар мол, он сегізіқанның сарысуындакездеседі. Сиырсүтімен салыстырғанда анасүтінің құрамында лактоальбумин, иммуноглобулиндер, лактоглобулиндермөлшері көбірек болады. Альбуминдерұсақдисперсты ақуыз, сондықтан анасүті ірігендетүйіршектері өте ұсақ болады, осыған байланысты, ас қазан сөлінің әсері көп үстірттікке жеткіліктіболады.

• 
  Слайд 12
  

  Ж ұ қ п а л ы а у ру л а рдың а л дын а л у ын а анасүтіндегі иммуноглобулиндер (А, М иммуноглобулиндер) әсер етеді. А – иммуноглобулин уызда, сүтте мол. Бұл иммуноглобулин асқазанның, ішектің, көздің, мұрынның кілегейліқабықтарында пайдаболады. Ішектердің жасушаларынірімолекулалық заттардансақтап, олаллергиялық диатезденқорғайды. Иммуноглобулиндер - өзгермей асқазан арқылы қорытындылады, және өзінің қорғау жұмысын атқарады.

• 
  Слайд 13
  

  Ж ұ қ п а л ы а у ру л а рдың а л дын а л у ын а лимфоциттер де қатысады. Анақаны және сүт безітұрақты түрде өз ара лимфоциттерменалмасыптұрады. Анаішектеріндегі, терісіндегі, немесетынысжолдарындағы лимфоциттержұқпалардың антигендерменқатынасып, соңынан ананың сүт безінетүседі.Пайдаболған антиденелер, белсенділимфоциттержәне лейкоциттерсүт арқылы сәбидің ағзасына еңіп, өздерінің қорғау жұмысын бала ағзасында да жалғастырады.

• 
  Слайд 14
  

  М а й л а рдың да маңызы өте зор, анасүті күш-қуатының бағалылығының 47% майларға байланыстыжабылады. Майлардың бала өсіп дамуынажәне орталық нерв жүйесінің дамуынаәсері көп. 40-50% майларанасүтінің ферменттеріменқорытындылады. К ө м ір с у л а р – анасүтінде мал сүтімен салыстырғанда, сүт қанты - лактоза мөлшері көп болады. Лактоза 40%-ға дейінсүттің көмірсуларын қорытады. Анасүтінде B – лактоза болады (сиырсүтінде альфа - лактоза), ол В топтың дәрумендерінің пайдаболуынаәсер етедіжәне ашішектебаяудамуынабайланыстытоқ ішеккедейінжетіп, грамм-оң бактериялардың өсуіне көмектеседі.. Лактозаданбасқа галактоза дейтінкөмірсу бар, олжаңа туғандық кезеңде қолданылады да, бас мидың дамуынаәсер етеді. Лактозаның күш-қуатының бағалылығы өте жоғары.

• 
  Слайд 15
  

  Анасүтінде дә р у м е ндер (в и т а м и нд е р) көп, олардың жаңа туған балаға маңызы өте зор. Дәрумендер арасында – майдаеритіндә р у м е ндербіразорыналады. «А» және «Е» дәрумендер - антигипоксанттарболыпсаналады, сондықтан олартұншығуға қарсы күрес жүргізетін дәрумендер. «К» дә р у м е ні – ішектің микрофлорасынанөндіріледі. Осы К дәруменіне байланысты бала гемморагиялық ауруларданқұтқарылады. Анасүтін ембегенбалада 2-7 күннен бастапгемморагиялық ауруларпайдаболуымүмкін. «Д» дә р у м е ні – 100 грамм сүтте 41,2 ХБ бар, бір литр анасүтінде тәуілігіне қажетті мешелдің алдыналушылық 400-500 ХБ-гі бар. Анасүтімен қорытылатын балаға «Д» дәруменін беру қажет емес.

• 
  Слайд 16
  

  Б и фид у с – ф а к т о р. Жаңа туған баланың ішегізалалсыз таза, бірақ бірнешесағаттан кейіноның ішінеәртүрлі микробтареңеді.Ішектің микрофлорасыбаланың тамақтануына байланысты. Анасүт безінің үшында Bifidus – фактор бар. Ол бала ішегіндеәдейіленген Lactobacillusbifidusдейтінбактериялардың көбейюіне әсер етеді. Оларбасқа бактериялардың өсуіне бой бермей, диарея басталуға мүмкіншілік бермейді, тамақты ашытыпқорытады. Л а к т о ф е р и н – инфекцияға, қарсы тұратын фактор. Олтемірменбайланысып, басқа темірқажетті патогенді, ауру қоздыратын бактериялардың өсуіне бой бермейді. Л и з о ц и м – инфекцияның алдыналушы фактор. Сиырсүтімен салыстырғанда, анасүтінде З00 есеартық. Лизоцим грамм-оң бактерияларға да әсер ететін фактор. Осының бәріне қосымша, анасүті таза, стерильды, жылы.

• 
  Слайд 17
  

  С ү т ішық қ а нә й е л г е е м із у дің ә с е рі: - Л а к т а ц и я л ық а м е н о рр е я – нәрістені ұзақ, түнде де, күндіз де, 10-12 реттәуілігіне, 30-40 минут бойыемізгенәйелге етеккірікелмейді, сондықтан жүктілік те пайдаболмайды. - Қ а т е р л іі с і к т е рдің а л дын а л у ы – сүт безінің және басқа әйел жыныстымүшелерінің қатерлі ісіктерінің саны баласынемізетінәйелдерде екіесетөмендейді. . Омыраументамақтандыру овуляция мен етеккірдің қалпына келуінкешіктіреді. Сондықтан олжаңа жүктіліктің кейінгешегереді. 6 айға дейінтолық омыраументамақтанатын балалары бар аналарда 2% жүктілік болады. 6 айданкейін 10-нан 15 % аналардаетеккіріқалпына келгеншежүкті болады.

• 
  Слайд 18
  

  Босанғаннан кейінбіріншіекісағат арасындасәбиді емізгенәйелде рефлекторлық жолмен окситоцин бөлінеді. Окситоцин – олқан арқылы сүт безінетүсетін гипофиз артқы бөлігінің гормоны. Окситоцин тек бала еміпжатқанда әрекет етеді; осыған байланыстысүт бөліне бастайды. О к с и т о ц и нр е ф л е к с і - өте күрделі рефлекс. Оған әйелдің ойы, сезімі, әсерлері ықпал етеді. Анакөңілсіз болса, қатты ауырсынусезіміболса, бірдемеденқорқып тұрса – сүт бөліну рефлексіжойылуымүмкін.Әйелде жағымды сезімболса, немесеолкөңілді болған кезде – сүт безікернеп, сүтке тола бастайды. Окситоцинның екіншіәсеріне байланыстыәйелдің кеңіген жатыры мен құрсағы жиырылып, қалпына келебастайды. Бұл процесс табиғи жүзеге асатындықтан жатырдықалпына келтіретіндәрілерді егудің қажеті де болмайқалуы мүмкін. -Гипофиздебөлінетін екінші гормон – пролактин. Олсүт бөлінуді ынталандырады.

• 
  Слайд 19
  

  Емізукезіндебаланыдұрыс ұстаңыз, бұл өте маңызды! 4 1. Сәбидің басы мен денесінтік, біржазықтықта ұстаңыз.       2. Сәбидің бетінанасының кеудесінеқаратып, мұрны емшек ұшының деңгейінде болу керек.       3. Сәбидің денесіанасынің денесінетүйістірулі болу керек ( ішіанасының ішінетүйісу)        4. Анасы тек мойны мен иығын емес, сабидінбукілденесінұстап отырады. 3    1. Сәбидін ернінеемшектінұшын тигізіңіз.       2.Сәбидің ауызыбарыншаашканынкүтіңіз       3.Емшекті тез сәбідің аузынаапарыңыз.   4     1. Сәбідің иегіемшеккетиіптұрады.         2.Сәбідің аузыбарыншаашық.         3.Астыңғы ернісыртқа шығыңқы болады.         4.Емшектің басымбөлігі астынанемесүстінен көрініп тұру керек

• 
  Слайд 20
  
• 
  Слайд 21
  

  Ерекшежағдайлар Кейбіржағдайларда емшекемізуқиын болғанмен, мүмкін болады: мысалы, егербаланың қасқыртаңдай, қоян­жырық, Даун синдромы т.с.с. ерекшеліктері бар  болсанемесесәби мерзі­мі­ненбұрын туған не ауырыпжатқан болса. Нәресте уақытша емеалмайтынжағдайда сүтті қолмен сауыпалып, балаға шұң­ғыл ыдыспен (кесемен) не қасықпен беругеболады. Қолдан тамақтандыруды емшекемізумүлдем мүмкін бол­ма­ған жағдайда ғана (мысалы, егеранасыракпенауырып, содандәрі-дәрмек қабылдап жатса, емше­гіне операция жасалған немесеемшегіжараланған болса) қолдану керек.

• 
  Слайд 22
  

  Бала емізіпжүрген кездегітамақтану Босанудансауығып, нәрестені қамқорлап, басқа да қажет­ті істердіорын­дайалуүшін ішкентамағыңыз жақсы және әр түрлі болуыкерек («Тамақтану» бөлімін де қар.). Басындакөбірек, күніне 3 – 5 л, сұйықтық ішіңіз, кейінөз қажетіңізге қарай бол­сын. Осының ең аз дегенде 2л сүт тағамдары болғаны абзал (сүт, айран, сүзбе, йогурт т.б.). Ана не ішіп-жесе, солбаласына да сүтпен барады. Ере­секадамдардай, нәрестелер де кейбіртағам­дар­ды жақсы қорыт­пайды. Мысалы, капуста немесеащыдәмдеуіш қосылған тамақ нәрестенің ішінкептіріпауыртуымүмкін. Тамақтың басқа түрлері (мыс., апельсин, жидектер) кейбірсәбилердің денесінбөрттіріп жібереді. Әр бала тағамды әрқалай қабылдайды. Сондықтан не жепжүргеніңізге әрі оның балаңызға қалай әсер еткенінеәрдайым көңіл аударатынболыңыз. 

• 
  Слайд 23
  

  Емшеккүтімі Сүт шыға бастағанда (екінші, үшінші күндері) емшеккөбіне қатайып, іседі. Бала емшектідұрыс емеалмай, оның ұшы жары­­лыпнемесеауырабастауыықтимал. Солкездеазырақ емізгіңіз келуімүмкін, бірақ олайетсеңіз сүт те азырақ бөлінетін болады. Сіздің былайістегеніңіз жөн: Мүмкіндігінше емізуді бала туғаннан кейінгіалғашқы сағат­тан бастаған дұрыс. Балаңызды дұрыс ұстаңыз (жоғарыдағы суреттердіқар.). Егеремшегіңіз қатайып, нәрестеңіз жақсы емеалмайтұр­­са, аздапсауыптастаңыз, жұмсарған емшеендібалаға сор­ғы­­­зу­­ға болады. Емізіпболғаннан кейіназғантай емшексүтін емшекұшына, оның айналасынажағыңыз, сосыншикіқырық­қа­бат (ка­пуста) жапы­­рақтарын солжерлергебасыңыз.

• 
  Слайд 24
  

  Емшектің қабынуы Егеремшектің ісігібасылмаса, бұның себебімынау:  Сүт емшектің ұшын­дағы сүт шығаратын жолдардың бірінемесебір­нешеуіарқылы өте алмайжатыр. Емшегіңіздің бірбөлігі ісіп, қатайып ауырабастайды, жиіқызу көтеріледі (37,5°- тан жоғары). (Мұндай қабыну мастит деп те аталады.) Сіздің былайістегеніңіз жөн: Емізералдындақабынған емшеккеқайнаған жылысуға малын­­ған таза шүберек басыңыз. Әсіресе ауырыптұрған емшектіемізудіжалғастыра бе­ру өте маңызды. Оның сүті балаға ешзияндыемес. Бала еміпжатқан кездеемшектің ісініпқатайған жерінұшы­­на қарай жайлапсипалап, уқалаңыз. Сүт емшектің барлық бөліктерінен де шыға алуүшін әр түрлі қалыпта отырып не жатыпемізетінболыңыз. Егермүлдем емізеалмасаңыз, сүтті қолмен сығып шыға­ры­ңыз немесе «жылыбөтелке» әдісін қолданыңыз.(Төмендегі нұсқауды қараңыз.) Киіміңіз кең болсын, мүмкіндігінше көбірек демалы­ңыз. Емшектің қабынуы көп жағдайда біртәулікке созылады. Егерқызуыңыз көтеріліп (37,5° не оданжоғары), олбіртәуліктен ұзаққа созылса, дәрігермен байланысыңыз.

• 
  Слайд 25
  

  Соңғы сөз Ең пайдалысы – емшекемізу! Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДСҰ) ұсын­ған кеңесі бойынша, нәрестені ең кем дегендетөрт айға, егермүмкін болса, алтыайға дейін тек анасүтімен ғана емізгенжөн. Бұрынырақ айтылғандай, бала емізудіүйрену кейдеоңай бола бермейді. Бұл үшін төзім мен жаттығу керек. Дәрігерлік қызметкерлерден немесе осы жағынан тәжірибесі мол досы­ңыз не туысыңыздан көмек сұраудан тартынбаңыз.

• 
  Слайд 26

  Пайдаланған әдебиеттер

  www.medvestnik.ru www.astromeridian.ru ru.wikipedia.org www.Google.kz www.youtube.com

• 
  Слайд 27

  Назарларыңызға рахмет!