Презентация на тему "Веноздық жүйе"

Содержание

• 
  Слайд 1
  

  Веноздық жүйе

• 
  Слайд 2
  

  Дәріс жоспары Кіші қан айналым шеңберінің веналары. Жоғарғы қуыс венасы. Төменгі қуыс венасы. Қақпа венасы.

• 
  Слайд 3
  

  МИ САУЫТЫНЫҢ ІШІНДЕГІ ЖӘНЕ СЫРТЫНДАҒЫ ОҢ ЖАҚ ВЕНАЛАР МИ САУЫТЫНЫҢ ІШІНДЕГІ ЖӘНЕ СЫРТЫНДАҒЫ СОЛ ЖАҚ ВЕНАЛАР ОҢ МОЙЫНТҰРАҚ ВЕНАСЫ (V. JGULARIS INTERNA) СОЛ МОЙЫНТҰРАҚ СЫ(V. JGULARIS INTERNA) Оң иық бас венасы (v. brachiocephalica dexter) Сол иық бас венасы (v. brachiocephalica sinister) Оң бұғана асты венасы (v. subclavia dexter) Сол бұғана асты венасы (v. subclavia sinister) Жоғарғы қуыс венасы (v. cava superior) КЕУДЕ ҚУЫСЫНДАҒЫ МҮШЕЛЕР МЕН ҚАБЫРҒАЛАРЫНЫҢ ВЕНАЛАРЫ ОҢ ҚОЛДЫҢ БЕТКЕЙДЕГІ ЖӘНЕ ТЕРЕҢДЕГІ ВЕНАЛАРЫ СОЛ ҚОЛДЫҢ БЕТКЕЙДЕГІ ЖӘНЕ ТЕРЕҢДЕГІ ВЕНАЛАРЫ ОҢ ЖҮРЕКШЕ (atrium dextrum)

• 
  Слайд 4
  

  1 — алдыңғы мойынтұрық венасы; 2 — сыртқы мойынтұрық венасы; 3 — жауырын үсті вена сы; 4 —ішкі мойынтұрық венасы; 5 — мойынтұрық доғасы; 6 — иық-бас венасы; 7 — бұғана асты венасы; 8 — қолтық асты венасы; 9 — қолқа доғасы; 10 — жоғарғы қуыс венасы; 11 — негізгі вена; 12 — сол жүрекше; 13 — оң жүрекше; 14 — басты вена; 15 — иық венасы; 16 — артқы қабырғааралық веналар 17 — бүйрек венасы; 18 — ен веналары; 19 — оң жақ өрлеме бел венасы;20 — бел веналары; 21 — төменгі қуыс вена ; 22 — сегізкөздің ортаңғы венасы; 23 — жалпы мықын венасы; 24 — сегізкөздің латераль венасы; 25 — ішкі мықын венасы; 26 — сыртқы мықын венасы; 27 — құрсақ үчті беткі венасы; 28 — сыртқы жыныс венасы; 29 — тері асты үлкен венасы; 30 — сан венасы; 31 — санның терңдегі венасы; 32 — жапқыш вена ЖОҒАРҒЫ ЖӘНЕ ТӨМЕНГІ ҚУЫС ВЕНАЛАРЫ

• 
  Слайд 5
  

  ОҢ ЖҮРЕКШЕ (atrium dextrum) ТӨМЕНГІ ҚУЫС ВЕНА (v. cava infеrior) БЕЛ ВЕНАЛАРЫ (v.v. lumbaes) БАУЫР ВЕНАЛАРЫ БАУЫР ҚАҚПА ВЕНАСЫ (v. portae) ОҢ ЖАҚ ЖАЛПЫ МЫҚЫН ВЕНАСЫ (v. iliaca communis dеxter) ОҢ ЖАҚ СЫРТҚЫ МЫҚЫН ВЕНАСЫ (v. iliaca externa) ОҢ ЖАҚ ІШКІ МЫҚЫН ВЕНАСЫ (v. iliaca іпterna) ОҢ АЯҚ ВЕНАЛАРЫ КӨКЕТ ВЕНАЛАРЫ (v.v. phrenicae inferiores) БҮЙРЕК ҮСТІ ВЕНАЛАРЫ (v.v. suprarenalis) БҮЙРЕК ВЕНАЛАРЫ (v.v. renalis) ЕН ЖӘНЕ АНАЛЫҚ БЕЗ ВЕНАЛАРЫ СОЛ ЖАҚ ЖАЛПЫ МЫҚЫН ВЕНАСЫ (v. iliaca communis sinister) СОЛ ЖАҚ ІШКІ МЫҚЫН ВЕНАСЫ (v. iliaca interna) СОЛ ЖАҚ СЫРТҚЫ МЫҚЫН ВЕНАСЫ (v. iliaca externa) СОЛ АЯҚ ВЕНАЛАРЫ

• 
  Слайд 6
  

  1 — ұялы (саңлақ) зат веналары; 2 —үстіңгі сагиттальді қойнау; 3 — ми веналары; 4 — төменгі сагиттальді қойнау; 5 — тік қойнау; 6 — үңгірлі қойнау; 7 — көз венасы; 8 — тастайдың жоғары қойнауы; 9 — көлденең қойнау; 10 — сигмоа қойнауы; 11 — артқы құлақ венасы; 12 — шүйденің өтім венасы; 13 — жұтқыншақ венасы; 14 — төменгі жақ венасы; 15 — тіл венасы; 16 — бет венасы; 17 —ішкі мойынтұрық венасы; 18 — алдыңғы мойынтұрық венасы; 19 — жоғарғы қалқанша венасы; 20 — сыртұқы мойынтұрық венасы; 21 — жауырын үсті венасы; 22 — иық – бас сабауы ; 23 — жоғарғы қуыс вена Бас пен мойын веналары

• 
  Слайд 7
  

  Жoғарғықуыс вeна жүйeсіVena cava superіor – жoғарғықуыс вeна жoғарылаған қoлқаныңoң жағы мeн сәлартынатаманoрналасқанжуан (2,5 см шамасында), біраққысқа (5-6 см) сабау. Жoғарғықуыс вeна І oң жаққабырғаныңтөспeн қoсылатын жeріндe vv. brachіocephalіcaedextra et sіnіstra-лардың қoсылуынанпайда бoлады. Oл бұл жeрдeн төстіңoң жақжиeгін бoйлайбіріншіжәнe eкіншіқабырғааралықтардыңартымeн жүріп ІІІ қабырғаның жoғарғы дeңгeйінe дeйінтөмeн түсіп, жүрeктіңoң жаққұлақшасыартындаoрналасып, oң жақжүрeкшeгe құяды.

  Бас пен мойын веналары ішкі мойынтұрық, сыртқы мойынтұрық және алдыңғы мойынтұрық веналарына құйылады. Ең негізгісі – ішкі мойынтұрық венасы(v. jgularisinterna) – ми сауытынан қ.ж. Тармақтары:1.Ми сауытының ішінлегі веналар: - Ми венасы Менингиал вена Ми сүйектерінің веналары Көз венасы 2.Ми сауытындағы веналар. Ішкі мойынтұрық венасына бет венасы, төменгі жақ асты венасы, жұтқыншақ венасы мен тіл венасы қосылады.

• 
  Слайд 8
  

  1 — сыртқы мойынтұрық венасы; 2 — жауырын үсті венасы; 3 — ішкі мойвынтұрық венасы; 4 — бұғана асты венасы; 5 — иық-бас сабауы; 6 — қолтықасты венасы; 7 — артқы қабырғааралық веналар; 8 — иық венасы; 9 — қар венасы; 10 — негізгі вена; 11 — шыбық венасы; 12 — шынтақ венасы; 13 — алақанның тереңдегі веноздық доғасы; 14 — алақанның беткейдегі веноздық доғасы; ; 15 — саусақ веналары Қол веналары

• 
  Слайд 9

  Қол веналары

  Қолдың беткейдегі веналары: Шеткі венасы – қолдың сырты мен алақаннан басталып, білеке өтеді, одан қолтық асты венасына қосылады Ішкі вена – саусақ торларынан, қолдың сыртынан басталып, шынтақ маңында қолдың алыңғы бетіне өтеді, шынтақ шұңқырында орталық венамен, ал кейін қар венасымен қосылады. Қолдың тереңдегі веналары : -Шынтақ венасы және шыбық венасы қосылып, иық веналары п.б. Иық веналары қолтық шұңқырына өтіп, қолтық асты венасына бірігеді. Қолтық асты венасы І-қабырғаны иіп өтіп, бұғананың астына бағытталып, бұғана асты венасы деп аталады. Бұғана асты венасы төс-бұғана буынының тұсында ішкі мойынтұрық венасымен қосылып, иық бас венасы п.б.

• 
  Слайд 10
  

  1 — төменгі қуыс вена; 2 — қақпа венасы мен жоғарғы қуыс вена тармақтарцның анастомозы; 3 — бауыр венасы; 4 — қақпа венасы; 5 — көкбауыр вена; 6 — жоғарғы шажырақай венасы; 7 — төменгі шажырақай венасы; 8 — жалпы мықын венасы; 9 — сыртқы мықын венасы; 10 —ішкі мықын вена; 11 — қақпа венасы мен төменгі қуыс вена тармақтарцның анастомозы Қақпа венасы мен төменгі қуыс вена

• 
  Слайд 11
  

  Төменгіқуыс вена (vena cava inferior) — вена қанынадамдадененіңтөменгі, ал жануарларда — артқыбөлігіненжинайды. Аталмыш вена 5-ші бел омыртқаныңтұсынанбасталады. Олқұрсаққолқасыныңоңжағыменалдыңғы (адамда — жоғарғы) бағыттабауырғажетіп, оныңдоғалжиегінде вена батыңқысынқалдырады. Оданкейін, олдиафрагманыңсіңірліорталығындағытесікарқылыкөкірекқуысынаөтіп, жүректіңоңжүрекшесінеқүяды. Артқықуысвенанытүзугедененіңартқы (төменгі) бөлігінен вена қанынжинайтынбірнешевеналар, атапайтқанда, жалпымықын, ішкімықынжәнесыртқымықынвеналарықатысады. Қақпа венасы (v.portae) ұйқы безінің басының артында жоғарғы, төменгі шажырақай веналарының , көкбауыр венасының қсылуынан п.б. Қақпа венасына асқазан, он екі елі ішек , ұйқы безінің , өт қуығының веналары келіп құяды. Кейін жоғары және оңға бағытталып, бауыр қақапасынан бауырға кіреді. Төменгі шажырақай венасы(v. mesenterica inferior) тік ішектің жоғарғы бөлігінен, қима тоқ ішектен, төменге бағытталған тоқ ішектен қ.ж. Жоғарғы шажырақай венасы (v. mesentericasuperior) жіңішке ішектен, соқыр ішектен, тоқ ішектің көлденең , өрлеме бөліктерінен қ.ж. Көкбауыр венасы (v.lienalis) көкбауырдан, асқазаннан ,ұйқы безінен, он екі елі ішектен , үлкен шарбы майынан қ.ж.

• 
  Слайд 12

  Құрсақтағынәрестеніңқанайналысшеңбері

  Құрсақтағынәрестеніңоттегі мен қоректікзаттаранақанынанплаценталық (бала жолдасы) қанайналыскөмегіменжеткізіледі. Олбылайіскеасырылады. Оттегіжәнеқоректікзаттарменбайыған артерия қаныанақағанағынанкіндіквенасынаенеді, бұл вена кіндікаймағыныңнәрестеденесінекіріпжоғарыжүреді де бауырғакеліп, оныңсолжақбойлықжүлгесіндеорналасады. Бауырқақпасыныңдеңгейіндеv. Umbilicadisекітармаққабөлінеді, олардыңбіреуібірденқақпавенасынақұйылады, ал ductusvenosusдепаталатынекіншісі, бауырдыңбетіменоныңартқыжиегінедейінбарып, солжердетөменгіқуыс вена сабауынақұйылады. Салыстыраалғандабауырдыңкөлемініңүлкендеуболуыкіндіквенасытармағыныңбіреуініңқақпавенасыарқылыбауырға таза артерия қанынжеткізуінебайланысты. Бұлсоңғыжағдайдаөсіпкележатқан организм үшінбауырдыңқанжасауқызметінебайланысты, бұлқызметқұрсақтағынәрестедебасымболады да, туғаннанкейінәлсірейді. Қанбауырарқылыөтіп, бауырвенераларарқылытөменгіқуысвенағақұйылады. Сөйтіп, барлықumbilicalisқаны не тікелейductusvenosusарқылынемесежанамажолмен (бауырарқылы) төменгіқуысвенағакеледі. Солжердеқұрсақтағынәрестегедененіңтөменгіжартысынанағыпшығатын вена қанынаараласады. Аралас (артериялықжәневеналық) қантөменгіқуыс вена арқылыоңжақжүрекшеағады. Одантөменгіқуыс вена қақпашасының – valvula venae cavaeinterioris – көмегіменжүрекшелерпердесіндеорналасқанforamen ovaleарқылысолжақжүрекшегекеледі. Араласқансолжақжүрекшеденсолжаққарыншаға, оданәріжұмысістемейтінөкпелікқанайналысшеңберінесоқпастан, қолқағакеледі. Оңжақжүрекшегетөменгіқуысвенаданбасқа, тағы да жоғарғықуыс вена жәнежүректіңвеналық (тәждік) қойнауықұйылады. Дененіңжоғарғыжартысынанжоғарғықуысвенағакелетін, вена қаныоданәріоңжаққарыншаға, оданөкпесабауынакеледі.

• 
  Слайд 13
  
• 
  Слайд 14
  

  Алайдатынысалумүшесіретіндеөкпеәліжұмысістемейтіндіктен, қанның аз ғанабөлігіғанаөкпепаренхимасына, оданөкпевеналарыарқылысолжақжүрекшегекеледі. Қанныңкөпбөлігіөкпесабауынанductusarteriosusарқылытөмендегіқолқаға, оданішкімүшелер мен аяқтарғаауысады. Құрсақтағынәрестеніңтамырларыарқылыараласқанаққанымен, v.umbilicalisжәнетөменгіқуысвенағақұйылғанғадейінгіductusvenosus-тіқоспағанда, ductusarteriosusқұятынжердентөменоныңсапасыедәуіртөмендейді. Демек, дененіңжоғарғыбөлігі (бас) оттегі мен қоректікзаттарымолдауқаналады. Дененіңтөменгібөлігіжоғарғыбөлігінеқарағанданашарлауқоректенеді.Жаңатуғаннәрестеніңжамбасы мен аяқтарыныңкішірекболуыосығанбайланысты. Құрсақтағынәрестеніңдүниегекелуі организм дамуындағысекірісболыптабылады. Бұлкездеөмірлікмаңыздыпроцестертүбегейлісапалықтұрғыданөзгеріскеұшырайды.Іштедамыпкележатқаннәрестебірортадан (температура, ылғалдықжәнетағыбасқажағдайларыбіршаматұрақтыжатырқуысы) басқаортаға (жағдайларыөзгермелісыртқы орта) ауысады да, соныңнәтижесіндезаталмасуы, сондай - аққоректенужәнетынысалутәсілдерітүбегейліөзгереді. Бұрынқанарқылыалынатынқоректікзаттардыңорнына, ендітамақ ас қорытужолынатүсіп, солжердеқорытылып, сіңіріледі. Ал оттегіендіанасыныңқанынанеместынысалумүшелерініңіскеқосылуынәтижесіндесыртқыауданкелебастайды. Мұныбарлығықанайналысына да әсерінтигізеді. Нәрестетуғанкездекүртпланценталыққанайналыстанөкпелікқанайналысқакөшуіскеасады. Еңбіріншіауажұтып, өкпесозылғанкездеоныңтамырларықаттыкеңейіп, қанғатолады. Солкездеductusarteriosusқабысып, алғашқы 8-10 күндебітеліпlig. Arteriosum-ғаайналады. Кіндікартерияларыалғашқы 2-3 күнде, кіндіквенасысәлкештеу (6-7 күнде) бітіпкетеді. Қанныңоңжақжүрекшеденсолжақжүрекшегесопақтесікарқылыкелуітуысымендереутоқталады, өйткенісолжақжүрекшеөкпеденкелетінқанментолады да, оңжәнесолжаққұлақшалардыңқанқысымындағыайырмашылықтеңеледі. Сопақтесікductusarteriosus – тыңбітелуінеқарағандаедәуіркейіндеужабыладыжәнекөбінесетесікбіржасыбойы, ал үштенбіржағдайдаөмірбойысақталады.

• 
  Слайд 15
  

  1 — төменгі қуыс вена; 2 — жалпы мықын венасы; 3 — ішкі мықын венасы; 4 — сыртқы мықын венасы; 5 — беткейдегі құрсақ үсті венасы; 6 — мықын сүйегін ораушы беткейдегі; 7 — сыртқы жыныс веналары; 8 — санның тереңдегі венасы; 9 — сан венасы; 10 — тізе веналары; 11 — тақым вена; 12 — тері асты кіші веналары; 13 — алдыңғы үлкен сан веналары; 14 — артқы үлкен сан веналары; 15 — тері асты үлкен веналары; 16 — аяқ басының үстіңгі веналық доғасы; 17 — аяқ басының үстіңгі венасы; 18 — башпай веналары Аяқ веналары

• 
  Слайд 16
  

  Аяқ веналары- Аяқтың үлкен тері асты венасы – аяқтың үстіңгі бетінен басталып, балтыр мен санның ішкі бетімен жоғары көтеріліп, сан венасымен қосылады.- Аяқтың кіші теі асты венасы- аяқтың үстіңгі торларынан басталып, тобықты айналып, балтырдың артқы бетіне өтіп, тақым венасына қосылады.- Аяқтың тереңдегі веналары – одан балтырдың тереңдегі венасы п.б. Алдыңғы және артқы асықты жілік венасы тақым венасына, одан кейін сан венасына жалғасады.- Сан венасы – қанды санның тереңдегі венасына, ішкі және сыртқы сан сүйегінің веналарынан, жоғарғы баған үсті венасынан сыртқы жыныс веналарынан жинайды.

• 
  Слайд 17
  

  Білім деңгейін тексеруге арналған сұрақтар Кіші қанайналым шеңберінің веналары? Жоғарғы қуыс вена қандай веналардан пайда болады? Бас пен мойын веналары? Қол веналары? Кеуде қуысының веналарын ата. Төменгі қуыс вена қандай веналардан пайда болады? Қақпа венасының орналасқан жері? Қақпа венасы қандай мүшелерден қанды жинайды? Аяқ веналары?

• 
  Слайд 18
  

  Пайдаланылған әдебиеттер Негізгі әдебиеттер: Л.Ф. Гаврилов, В.Г. Татаринов «Анатомия», стр. 248-261 Р.П. Самусев, Ю.М. Селин «Анатомия», стр. 6307-332 В.Я. Липченко «Атлас нормальной анатомии человека» Қосымша әдебиеттер: М.Г. Привес, Н.К. Лысенко «Анатомия человека», стр. 401-433 Р.Д. Синельников «Атлас анатомии человека», том 2