Презентация на тему "Ыбырай Алтынсарин"

Содержание

• 
  Слайд 1
  
• 
  Слайд 2
  
• 
  Слайд 3
  

  ЫбырайАлтынсаринқазақтыңағартушылықтарихындажәнеұлттықмектебініңқалыптасуындатереңізқалдырды. Ол 1841 жылықазіргіҚостанайоблысыныңаумағындадүниегекелген. Әкесіненертеайырылғанолатасының - белгілібижәнестаршынБалқожаЖаңбыршинніңқолындатәрбиеленді. Ыбырай бала кезіненбастапбілімгежәнеөзбетіншеоқыпбілугебейімекенінбайқатты. Көпоқыды, Ресейқоғамыныңбілімдіадамдарыменжиіараласыптұрды. Орынбордаоқыпжүргенкезіндешығыстанушығалым В.В Григорьевпенжақынтанысыпалды.

• 
  Слайд 4
  

  . Олөзінің бай кітапханасыменЫбырайАлтынсаринніңеркінпайдалануынарұқсатетті. Білімгеқұштаржас бос уақытыныңбәрін де солкітапханадаөткізді. Білгенүстінебілетүссемдегенқұмарлық пен өзхалқыманеғұрлымкөбірекпайдакелтірсемдегенабзаларманғаұмтылысжасЫбырайдыңөмірліккредосынаайналды. Өзініңмінез-құлқыжағынанқарапайымәріеңбексүйгішеді, көпоқыды, өзгехалықтардыңқолжеткентабыстарыннеғұрлымкөбірекбілетүссемдепармандады. Алғанбілімінөзхалқыныңпайдысынаасыруғаталпынды.  

• 
  Слайд 5
  

  Ыбырай 1841 жылықазанайының 20-сында қазіргіҚостанайоблысы, Қостанайауданындадүниегекеледі. Үш-төртжасындаәкесіАлтынсарықайтысболып, атасыБалғожаныңқолындаөсіп, тәрбиеленеді. АтасыБалғожабиөзаймағыныңатақтыкісілерініңбіріболған. Ел ішіндегікөпбиліктіқолындаұстағанби, Орынборәкімшілігініңалдында да беделді, белгілікісіболған.

• 
  Слайд 6
  

  Замана бет алысынөзіншеболжағанБалғожатабысқажетудіңендігіжолы – оқудепбіледі. Сөйтіп, немересікішкентайЫбырайдыОрынбордаашыладыдепкүтілгенорыс-қазақмектебінекүнібұрынжаздырыпқояды.

• 
  Слайд 7
  

  Бидіңондағымақсаты, әрине, немересінің бала оқытып, педагог болуыемес, әкімшілікорындардажұмысістеп, шенеунік, орысшаоқыған "төре" болыпшығуы, ата-анасынасырауы. БалғожабұлойынОрынбордаоқыпжүргенжасөспірімЫбырайғажолдағанөлең-хатындабылайшабілдірген:

• 
  Слайд 8
  

  Үмітеткенкөзімніңнұры – балам, ЖаныңажәрдемберсінХақтағалам. Атаңмұндаанаңменесен-аман, Сүйіпсәлемжазадыбүгінсаған. Атаңдысағындымдепасығарсың, Наданбопбілмейқалсаң, аһұрарсың. Шырағым, мұндажүрсең не етередің, Қолыңақұрықалыпкетередің. ТентірепекіауылдыңарасындаЖүргенмен, не мұратқажетередің?!

• 
  Слайд 9
  

  Әлгімектепақыры 1850 жылыашылады да, оғанқабылданғанотызқазақбаласыныңбірі – тоғызжасарЫбырайболады. Ыбыраймектептесабақтыынтақойыпоқиды, 1857 жылыоқуын "өтежақсы" дегенбағаменбітіріпшығып, 1859 жылдыңтамызынадейінөзініңтуғанеліндетілмаштыққызметатқарады. 

• 
  Слайд 10
  

   1859 жылыЫбырайАлтынсаринатасыныңжақсытанысы, сыйласкісісі — ОрынбордағыШекаралықкомиссияныңтөрағасы, шығыстанушыбелгіліғалым, профессор В.В.Григорьевпенжақынтанысады.

• 
  Слайд 11
  

  ОлЫбырайғақамқорлықпенқарап, оғанөзінің бай кітапханасынеркінпайдалануынажағдайжасайды. ЫбырайГригорьевтіңкітапханасынанорысжазушыларыныңшығармаларын, орысжәнедүниежүзіағартушы-педагогтерініңеңбектерін, ұлыадамдардыңөміріжайындағыкітаптардыалып, бас алмайоқыған. Мерзімдікбасылымдардыоқыптұрған.

• 
  Слайд 12
  

  1860 жылыЖайықтыңшығысындағықазақтарүшінтөртбастауышмектепашылғанкезде, Ыбырайөзісұранып, Торғаймектебінемұғалімболуғарұқсаталып, сондакеледі. Бірақмектепбірденашылақоймайды. Бұларалықта, Ыбырай ел ішіндемектептіңпайдасынтүсіндіріп, біразбаланыөзүйіндеоқытады.

• 
  Слайд 13
  

   Торғаймектебі 1864 жылығанаашылады. "Осы жылықаңтардың 8-і күнікөптенкүткенісіморнынакеліп, мектепашылды. Оған 14 қазақбаласыкірді. 

• 
  Слайд 14
  

   1879-1883 жылдараралығындаТорғайоблысыныңтөртуезінде (Торғай, Ырғыз, Троицк, Ақтөбе) жаңамектептерашады. 1883 жылыТорғайқаласындақолөнермектебіашылды. Олқазақдаласындағытехникалықбілімберетінтұңғышоқуорныболды. Ыбырайқазаққыздарыноқытуісінеерекшекөңілбөледі. Бұғанескішіләдет-салттарғақарсыкүрестіңбіржолыесебіндеқарайды.

• 
  Слайд 15
  

  Ыбырай "Қазақхрестоматиясына" кіргенөлеңдерінде де халық-ағартуидеясынкөтерді. Оның "Кел, балалар, оқылық!", "Өнер-білім бар жұрттар" өлеңдеріосындаймақсаттатуған. "Кел, балалар, оқылық!" өлеңіжастардыоқуға, білімалуғашақырады:

• 
  Слайд 16
  

  Оқысаңдар, балалар, Шамнаншырақжағылар. Тілегеніңалдыңнан Іздемей-ақтабылар. Кел, балалар, оқылық! Оқығандыкөңілге Ықыласпентоқылық!

• 
  Слайд 17
  

  Өлеңніңәршумағындаоқудыңәржақтыпайдасынайтаотырып, ақынсоңғыжолдардыылғиқайталапотырады. Сөйтіп, ақын, біржағынан, жастардыоқуға, білімалуғаүндесе, екіншіжағынан, оқу, өнер, ғылым-білімге, оныңжалпыхалықүшінкеректігінеешмәнбермейтінескікөзқарасқасоққыбереді.

• 
  Слайд 18
  

  Қайтыс болғанкүні: 29 шілде 1889 (47 жас)