Содержание
-
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Кафедра: “ Биологиялық қауіпсіздік “ Пәннің аты: Паразитология және инвазиялық аурулар I- СӨЖ Тақырыбы: Ірі қара цистицеркозы балау, емі, алдын алу шаралары. Қабылдаған: б.ғ.д. Ахметова Г.Д Орындаған: Муханова Анар ВМ – 401 Алматы 2015 жыл
-
Жоспар
Кіріспе Негізгібөлім Қоздырғышы Эпизоотологиясы Сырт белгілері Анықтау Іріқараны цистицеркоздансақтандыру жолдары Қорытынды Пайдаланылған әдебиет
-
Кіріспе
Цистицеркоз бас миындағы инвазияға ,ішек-қарын жолынажұқпалы личинка түсу нәтижесінде дамиды және 1-1,3% көлемде бас сүйектің ішіндеүрдістер жүріп жатады. Паразиттің онносферасышырыштықабық арқылы портальдіқан тамырларының жүйесі жолдарыменқан айналымның жоғары айналысынатүсіп, барлық ағзаға жайылады, түрлі мүшелерді зақымдап, соның ішінде ми қабығына зақым келтіреді. Мидағы цистерктердің саны бірнешежүзге жетуімүмкін. Неврологиялық симптоматика көп ошақты болыпсипатталады. Эпилептикалық синдром тез дамиды, делбеқұбылысы және ми қабығы қысымының көтерілуі көріне бастайды. Ішекқұрттар аппендициттінің болуына, сарыаурудың өзінен-өзі болуынасебепболады, ас қорытудың бұзылуына жолбереді.
-
Қоздырғышы
Жынысыжетілгенсатысын- Taeniarhynchus saginatus(өгіз таспасы) депатайды. Мұның ұзындығы 3-10 м, басы домалақ, аумағы 1-2мл, сколексіқарусыз, мойныжіңішке, денестробиласы 2000-ға жуық буылтықтардан тұрады. Мойнынажақын орналасқан бунақтары кішірек, құйрық жағына қарай көлемі ұлғая түседі.
-
Өсіп, өнуі
Құрт бунақтары адамнәжісімен біргесыртқа шыққан соң, ондағы жұмыртқалар өсімдікке, жемге, суға енеді, жайылымдарластанады. Ал іріқара олардышөп немесе су арқылы жұтып зақымданады. Денегеенгенжұмыртқалар онкосферасы мал ішегіінің ішкіқабығын тесіпөтіп, қан тамырларынатүседі, қан арқылы бұлшық еттерталшығының аралығына барыпжайғасады. Ондаолар 3-6 айда жұқпалы цистицерк бүршігіне айналып, тіпті шала пісірілген, қуырылған еттетіршілігінсақтайды. Адамға гельминтоз осындайеттерарқылы жұғады. Адам организміндекөпіршіктің ішіндегібалаңқұрт өзінің сколексіменішектің кілегейқабатына бекініп, 2,5-3 ай аралығында ересекөгіз таспасынаайналады, яғни құрттың ақтық иесінтениаринхоздертінедушаретеді.
-
Пісіпжетілгенбунақ
-
Эпизоотологиясы
Цистицеркоз тазалық жағдайлары өте төмен мал фермаларындажиіреккездеседі. Олайболуының себебі, кейбір ауру адамдарәжетхананы пайдаланбайауланы, қора төңірегін, жайылымдықұрттығ жұмыртқаларымен ластайды. Финноз көбінесе жасмалға жұғады. Инвазияның ең көп өріс алуыжылдың үшінші тоқсанында, ал күрт азаюыжылдың алғашқы айларындабайқалады. Адамдарарасындагельминтоздың етекалуынамалдың ауладасойылуы, малдәрігерлік тексеруденөткізілмеуі, цистицеркозбензақымданған еттіасқа жұмсау, жеткіліксіззарарсыздандыру, немесе оны сатыпжіберу - осының барлығы негізгісебепболыпсаналады.
-
Аурудың өрбуі
Гельминттікзардаптың әсері құрт онкосферасының мал ағзаларымен ұлпаларын жайлаған шақта ғана білінебастайды. Ал жұқпалы сатысынажеткен цистицерк - көпіршіктер мал денесінеоншалықты зиянтигізбейді.
-
Сырт белгілері
Цистицеркоз індетінекөбіне іріқара шалдығады. Сырт қарағанда бұл дерттің белгілеріоншабілінебермейді. Малға етқұрт ауруынәдейі жұқтырған тәжірибеде, оның денеқызуы 40 - 41 С көтеріліп, ас қорыту жүйесі қызметі бұзылған, ішіөтіп, мал әлсіреген, кейдеөлімге де ұшыраған.
-
Өлекседегі өзгерістер
Цистицеркозданөлген мал денесінің көптеген жеріненнүкте тәрізді қанталауы байқалады. Мұндай өзгеріс, әсіресе жүректе басымболады. Құрсақ қуысына қан араласқан сарысужиналады. Бұлшық етаралығынан, жүрек пен тілденцистицерктертабылады.
-
Анықтау
Іріқара финнозынмалдың тірікезіндеанықтау өте қиын, себебіайқын клиникалық белгілеріболмайды. Гельминтоздыаллергиялық реакцияменғана ажыратуға болады. Бірақ бұл әдіс өндірісте қолданылған емес. Ал, сойылған малдың ұшасын тексеріп, етқұртты іздеп, диагноз қояды. Әуелі бастың жақ еттерінтіліпқарайды. Тілдіқолмен қысып, қажет болса оны ұзыннан кескенжөн. Жүректі ұшынан аяғына дейінқақ жарып, әр бөлігін ұзыннан 2 рет, көлденеңнен бірқайтара тіліптексереді. Көа еттеқалыс қалмауы керек. Егержүректен финналартабылса, ондажелкеетін, жонетін, қабырға аралық етті де тексереді. Ал бұлшық еттердібірнешежерінентереңірек тіліпзерттейді. Цистицерктер бар болсаолардыжайкөзбен көруге де болады.
-
Емі.Әлі күнге дейінжолға қойылмаған, ашылмаған мәселе.
-
Сақтандыру шаралары
Мал дәрігерлік шаралар Еткомбинаттарында, қасапханаларда сойылған іріқара мен шошқаларды міндеттітүрде финнозға тексеру. Сойылатынмалдыкез-келгенауладабауыздауға тыйым салу қажет. Етсататынсауданүктелерінде мал дәрігері тексермегенеттің сатылуынажолбермейтінқатаң тәртіп орнатукерек.Малсоятынкәсіпорындағы малдәргерлік қызметкерлер тексерубарысындацистицерктертабылған малдыбайқасымен-ақ, жоғарғы малдәрігерлік және медициналық мекемелергедереухабарлайды. Сойылған іріқарадан цистицерк табылған жағдайда, бұл малдың кімдікі, қай шаруашылықтан келгендігіанықталып, ауру ошағын іздестіружәне оны тауып, жоюжұмыстары жүргізіледі. Цистицеркоз малға адамның дәретінен жұғатын болғандықтан, барлық фермалардажабық әжетханалар болуыкерек. Цистицеркоз бентениидоздардың етекалыптарамауыүшін халық арасындаүгіт-насихат, ағарту жұмыстарын кеңінен жүргізудің ерекшемаңызы бар. Медициналық шаралар
-
Қорытынды
Цистицеркоз ірі қара мал бұлшық етінің ауруы. Оның адам ішегінде тоғышарлық ететін Тениаринхус сагинатус таспа құртының личинкалық формасы Cysticercusbovisқоздырады. Цистицеркалар ірі қараның бұлшық еттерінде орналасады. Аурудың қоздырғышы оның биологиясы.Cysticercusbovis – ірі қара цистицерк і көлемі бидай дәніндей, сырты мөлдір қабықшамен қоршалған ішінде бір басы бар личинка. Қабықшаның іші мөлдір сұйыққа толы. Личинка басында төрт сорғыш орналасқан. Осындай цистицеркалармен залалданған , әрі шала пісірілген етті адам жесе оның аш ішегінде 2 жарым үш айда Тениаринхус сагинатус деп аталатын таспа құрт пісіп жетіледі. Цистицеркоз індетіне ірі қара шалдығады.
-
Пайдаланылған әдебиет
1. М.С. Сабаншиев Паразитология және жануарлардың инвазиялық аурулары. 2.«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы«Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 3.О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.ХайдароваАурудың алдыналужәне сақтандыру бойыншаорысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. 4.Ордабеков С., Әміреев С., Сүлейменов М., Бердіқұлов М., Паразитология. Таразуниверситетібаспасы. Тараз. 2012. 5.Қ.Қайым,Б.Муханов,Р.Сәтімбекұлы,М.Шаймарданқызы, "Жануартану"(1998)
Нет комментариев для данной презентации
Помогите другим пользователям — будьте первым, кто поделится своим мнением об этой презентации.